Uyuşturucu Veya Uyarıcı Madde Kullanılmasını Kolaylaştırma Suçu
Av. Erhan TAYFUR
İÇİNDEKİLER
ÖZET . 9
KISALTMALAR 17
GİRİŞ 19
GENEL AÇIKLAMALAR, UYUŞTURUCU VEYA
UYARICI MADDE KAVRAMI, TARİHİ GELİŞİMİ,
MUKAYESELİ HUKUKTA VE ULUSLARARASI
SÖZLEŞMELERDE UYUŞTURUCU MADDE
KULLANILMASINI ÖNLEMEK AMACIYLA
YAPILAN ANDTLAŞMALAR 23
2.1. GENEL AÇIKLAMALAR VE 765 SAYILI KANUNUN
VE 5237 SAYILI YENİ TCK İLE MUKAYESE 23
2.1.1. 765 Sayılı Kanun Döneminde Uyuşturucu ve Uyarıca
Madde Suçlarına Bakış . 25
2.1.2. 5237 Sayılı Kanun Döneminde Uyuşturucu ve Uyarıcı
Madde Suçlarına Bakış . 28
2.1.2.1. 5237 Sayılı TCK’da Uyuşturucu veya
Uyarıcı Madde Kullanılması Kolaylaştırılması
Üzerine Yapılan Yasal Değişikliklerin
Değerlendirilmesi 28
2.1.3. Uyuşturucu Madde Kullanılması veya Kolaylaştırma
Suçunda Toplum Sağlığı . 30
2.1.4. Uyuşturucu Madde Kullanma Suçunda Zaman İçinde
Yapılan Değişikliklerin Değerlendirilmesi . 33
2.2. UYUŞTURUCU VE UYARICI MADDE
KAVRAMININ İNCELENMESİ . 34
2.3. UYUŞTURUCU VE UYARICI MADDELERİN
GELİŞİMİ VE TARİHÇESİ . 36
2.3.1. İlk Çağ Dönemi . 38
İçindekiler
12
2.3.2. Roma ve Orta Çağ Dönemi . 39
2.3.3. Uyuşturucu Madde Savaşları 41
2.3.4. Osmanlı Döneminde Uyuşturucu Maddeler . 42
2.3.4.1. Osmanlı Döneminde Uyuşturucu Maddeler ile
Mücadele . 43
2.4. UYUŞTURUCU VE UYARICI MADDE ÇEŞİTLERİ 47
2.4.1. Uyuşturucu Maddelerin Çeşitlerinin
Değerlendirilmesi 49
2.4.2. Doğal Uyuşturucu Maddeler . 49
2.4.2.1. Afyon 49
2.4.2.2. Morfin . 50
2.4.2.3. Eroin . 51
2.4.2.4. Kodein . 51
2.4.2.5. Metadon 52
2.4.2.6. Esrar 52
2.4.2.7. Kokain . 53
2.4.2.8. Crack . 54
2.4.2.9. Marihuana . 55
2.4.2.10. Sentetik ve Doğal Uyuşturucu Maddelerin
Özellikleri Ayrımı 56
2.5. ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER ÇERÇEVESİNDE
UYUŞTURUCU MADDELER İLE MÜCADELE . 57
2.5.1. Uyuşturucu Maddelere Dair 1961 Tek Sözleşmesinin
Değerlendirilmesi 58
2.5.2. 1971 Tarihli Psikotrop Maddelere Dair Sözleşmesinin
Değerlendirilmesi 59
2.5.3. 1988 Tarihli Uyuşturucu ve Psikotrop Maddelerin
Kaçakçılığına Karşı BM Sözleşmesinin
Değerlendirilmesi 61
Erhan TAYFUR
13
2.5.4. Türk Hukukunda Yer Alan Uyuşturucu Maddelerin
Murakabesi Kanunu Hakkındaki Düzenlemeler . 62
2.5.5. La Have ve Cenevre Afyon ile Mücadele
Mukavelenameleri Protokolleri . 64
2.6. UYUŞTURUCU MADDELER İLE
MÜCADELEDE DİĞER KANUN HÜKÜMLERİ . 65
2.6.1. 3298 Sayılı Kanun’da Sayılan Uyuşturucu Maddelerle
İlgili Kanuni Düzenlemeler . 66
2.6.2. İcra ve İflas Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanun
Kapsamında Yapılan Düzenlemeler 67
2.7. UYUŞTURUCU MADDELERİN MUKAYESELİ
HUKUK ACISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ . 69
2.7.1. Almanya 70
2.7.2. Hollanda 73
2.7.3. Amerika Birleşik Devletleri (ABD) 78
2.7.4. Uyuşturucu Madde Kullanımının Uluslararası
Düzeyde ve Türk Toplum Düzeni İçinde
Değerlendirilmesi 81
2.8. ULUSLARARASI HUKUK İLE TÜRK HUKUK
SİSTEMİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRME . 83
UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE
KULLANILMASINI KOLAYLAŞTIRLAMA
TCK 190/1 85
3.1. GENEL OLARAK 85
3.2. KORUNAN HUKUKİ DEĞER . 88
3.3. SUÇUN UNSURLARI . 88
3.3.1. Tipikliğin Objektif (Maddi) Bileşenleri 88
3.3.1.1. Alenen Özendirme Durumu İçinde Değerlendirme
Yapma 93
İçindekiler
14
3.3.1.2. Özendirici Nitelikte Yayın Yapma Durumu İçinde
Değerlendirme . 94
3.3.2. Fail 95
3.3.3. Mağdur 96
3.4. SUÇUN KONUSU . 98
3.4.1. Suçun Nitelikli Halleri 99
3.4.2. Tipikliğin Sübjektif (Manevi) Unsuru 102
3.4.3. Suçun Hukuka Aykırılık Unsuru 103
3.5. KUSURLULUĞU KALDIRAN VEYA AZALTAN
HALLER 103
3.5.1. Uyuşturucu Madde Suçunda Cezaya Etki
Eden Nedenler . 105
3.5.2. Suçu Ağırlaştıran Nedenler (Suçun Nitelikli Halleri) . 105
3.5.3. Suçu Hafifleten Nedenler 106
3.6. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ 107
3.6.1. Teşebbüs . 107
3.6.2. İştirak 108
3.6.3. İçtima 109
3.7. YAPTIRIM . 109
3.7.1. Zaman Aşımı . 110
3.8. MUHAKEMEYE İLİŞKİN HUSUSLAR 112
3.8.1. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanılmasını
Kolaylaştırma Suçu (TCK 190/1) Bakımından
Değerlendirilmesi 112
3.8.2. Kullanmak İçin Özel Yer, Donanım ve Malzeme
Sağlaması (TCK Mad. 190/1A) 114
3.8.3. Uyuşturucu Madde Kullanılması İçin Özel Yer
Temin Edilmesi . 116
Erhan TAYFUR
15
3.8.4. Uyuşturucu Madde Kullanılması İçin Yer,
Donanım veya Malzeme Sağlamak . 119
3.8.5. Uyuşturucu Madde Kullanan Kişilerin
Yakalanmalarını Zorlaştıracak Önlemler Almak
(TCK M.190/1-B) . 120
3.8.6. Uyuşturucu Madde Kullanan Kişilere Kullanma
Yöntemleri Konusunda Bilgi Vermek
(TCK Mad.190/1-C) 122
UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE
KULLANILMASINI ALENEN ÖZENDİRME
VEYA BU NİTELİKTE YAYIN YAPMA 190/2 125
4.1. GENEL OLARAK 125
4.2. KORUNAN HUKUKİ DEĞER . 127
4.3. SUÇUN UNSURLARI . 127
4.3.1. Tipikliğin Objektif (Maddi) Bileşenleri 127
4.3.2. Fail. 136
4.3.3. Mağdur 137
4.3.4. Suçun Konusu . 138
4.3.5. Suçun Nitelikli Unsurları 143
4.3.6. Tipikliğin Sübjektif (Manevi) Unsuru 144
4.3.7. Suçun Hukuka Aykırılık Unsuru . 146
4.3.8. Hakkın Kullanılması Durumunun Değerlendirilmesi . 146
4.3.9. Düşünceyi Açıklama ve Yayma Hürriyeti 147
4.3.10. Haber Verme Hakkı ve Basın Özgürlüğü Açısından
Değerlendirme . 148
4.3.11. Bilim Sanat Hürriyeti Bakımından
Değerlendirme . 149
4.4. KUSURLULUĞU KALDIRAN VEYA AZALTAN
DURUMLAR 151
İçindekiler
16
4.5. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ 152
4.5.1. Teşebbüs . 152
4.5.2. İştirak 154
4.5.3. İçtima 155
4.6. YAPTIRIM . 156
4.7. MUHAKEME . 157
4.7.1. Görevli ve Yetkili Mahkeme 158
SONUÇ VE ÖNERİLER 169
REFERANSLAR 171