İnfaz Hukuku

Prof. Dr. Veli Özer Özbek

Artık bağımsız bir hukuk dalı haline gelen infaz hukukunun, Türkiye'de ceza hukuku ve ceza muhakemesi hukuku ile karşılaştırıldığında yeterince gelişmediği ve özellikle suç politikasına ilişkin bilimsel tartışmalarda hep ikinci planda kaldığı görülmektedir. Bu durumu infaz hukuku alanındaki bilimsel eserlerin yetersizliğinde görmek mümkündür. TCK ve CMK şüpheli ve sanık için hangi önemi taşıyorsa CGTİHK tutuklu ve hükümlü için aynı önemi taşımaktadır. Bu yönüyle tutuklu ve hükümlü haklarının infaz hukukunun önemli sorunlarından biri olduğu başta CGTİHK olmak üzere infaz hukuku mevzuatının tutuklu ve hükümlülerin "Magna Carta"sı niteliği taşıdığı söylenmelidir.

İşte bu nedenle, on ikinci baskısı yapılan İnfaz Hukuku kitabımız bu alandaki ilgisizlikten kaynaklanan ve uygulamada oluşan sorunlara bir nebze de olsa karşılık verme çabası içinde kaleme alınmış olup, modern infaz hukuku yaklaşımlarının ışığında tutuklu ve hükümlüyü "unutulan bir obje" olmaktan çıkararak yeniden bu sistemin en önemli süjelerinden biri haline getirmek amacıyla güncellenmiştir.

Bu baskımız da daha önceki baskılarımız da olduğu gibi güncel kaynaklar ve yargı kararları ilgili başlıklar çerçevesinde değerlendirilmiştir. Öte yandan eserimizin on birinci baskısının yapıldığı Şubat 2019'dan bu yana infaz mevzuatında yapılan değişiklikler ile özellikle Ceza İnfaz Kurumlarının Yönetimi İle Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Yönetmelik hükümleri ve 14.4.2020 tarih ve 7242 sayılı Kanunla yapılarak 15.4.2020 tarihinde yürürlüğe giren kapsamlı değişiklikler ayrıntılı olarak ele alınmış ve tartışılmıştır.

(Tanıtım Bülteninden)

Konu Başlıkları

İnfaz Hukukunun Temel Kavramları
İnfaz Hukukunun Amacı
Yeni Bir Topluma Kazandırma Modeli: Denetimli Serbestlik
İnfazın Konusu, Koşulu ve İnfaz Sistemleri
İnfaz Kurumuna Kabul, İnfazın Planlanması ve Hükümlülerin Gruplandırılması
İnfaz Kurumunun Hükümlü Üzerindeki Olumsuz Etkileri
Hükümlünün Hakları ve Yükümlülükleri
İnfaz Kurumlarında Uygulanan Rejim
İnfaz Kurumları, Kurumların İdaresi ve İnfaz Personeli
Ceza İnfazına Ara Verilmesi ve İnfazı Engelleyen Nedenler
İnfaz Muhakemesi
Özel İnfaz Şekilleri
İnfazın Denetlenmesi

İçindekiler

12. Baskıya Önsöz 7
Kısaltmalar 29
Birinci Bölüm
İNFAZ HUKUKUNUN TEMEL KAVRAMLARI
§ 1. İNFAZ VE İNFAZ HUKUKU KAVRAMLARI 31
§ 2. TARİHSEL GELİŞİMİ 33
I. Genel Olarak 33
II. Hapis Cezalarının (Özgürlüğü Bağlayıcı Cezalar) ve Hapishanelerin (Cezaevlerinin) Tarihsel Gelişimi 34
A. Batı’da 34
1. Hapishanelerin Doğuşundan Önceki Dönem 34
2. Hapishanelerin Doğuşu ve Gelişimi 37
a. Amsterdam Cezaevlerinin Doğuşu 37
b. Aydınlanma Çağından 20. yy.’a Kadarki Dönem 39
c. Yirminci Yüzyıl 40
B. Türk Hukukunda 41
§ 3. AMACI 44
I. Genel Olarak 44
II. Önleme Amacı 45
III. Yeniden Topluma Kazandırma Amacı 46
A. Kavram 46
B. Yeniden Topluma Kazandırmanın Anayasal Esasları 49
C. İyileştirmek Suretiyle Topluma Kazandırma 51
D. Yeni Bir Topluma Kazandırma Modeli: Denetimli Serbestlik 52
1. Kavram 52
2. Denetimli Serbestliğe Hakim Olan İlkeler 55
3. Denetimli Serbestlik Kurumunun Amacı ve Yararları 55
4. İstatistiki Veriler ve Değerlendirme 56
E. Yeniden Topluma Kazandırma Kurumuna Yöneltilen Eleştiriler 60
1. Süre 60
2. Denetimli Serbestlik 61
3. Cezaevilileşme ve Topluma Yeniden Kazandırma İlişkisi 61
4. Tehlikeli Suçlular 61
5. F Tipi Cezaevleri 62
6. Çalışma Zorunluluğu 62
§ 4. İNFAZ HUKUKU KURALLARININ ZAMAN BAKIMINDAN UYGULANMASI 63
§ 5. İNFAZ HUKUKUNUN TEMEL İLKELERİ, İNFAZA İLİŞKİN İLKELER VE CEZA VE GÜVENLİK TEDBİRLERİNİN İNFAZI HAKKINDA KANUNA GÖRE HAPİS CEZALARININ İNFAZINDA GÖZETİLECEK İLKELER 65
I. İnfaz Hukukunun Temel İlkeleri 65
A. Hukuk Devleti İlkesi 65
B. İnsan Onurunun Dokunulmazlığı İlkesi 66
C. Eşitlik İlkesi 67
D. Sosyal Devlet İlkesi 68
II. İnfaza İlişkin İlkeler 70
A. İnfazın Kanuniliği İlkesi 70
B. İnfazın Kesintisizliği İlkesi 71
C. Gizlilikten Kaçınma İlkesi 71
D. İnsanca İnfaz İlkesi 71
E. İnfazın Bireyselleştirilmesi İlkesi 72
III. Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanuna Göre Hapis Cezalarının İnfazında Gözetilecek İlkeler 72
§ 6. İNFAZ HUKUKUNUN HUKUK DÜZENİ İÇİNDEKİ YERİ VE DİĞER HUKUK DALLARI İLE İLİŞKİSİ 74
I. Hukuk Düzeni İçindeki Yeri 74
II. Diğer Hukuk Dalları ile İlişkisi 74
A. Anayasa Hukuku ve İnfaz Hukuku 74
B. İdare Hukuku ve İnfaz Hukuku 75
C. Maddi Ceza Hukuku ve İnfaz Hukuku 75
D. Ceza Muhakemesi Hukuku ve İnfaz Hukuku 76
§ 7. ULUSLARARASI HUKUK 76
İkinci Bölüm
İNFAZIN KONUSU VE KOŞULU, İLAMLARIN İNFAZINDA
YETKİLİ MERCİ, ÖZGÜRLÜĞÜ BAĞLAYICI CEZA İLAMLARININ
İNFAZI VE İNFAZ SİSTEMLERİ
§ 1. İNFAZIN KONUSU VE KOŞULU 79
I. İnfazın Konusu 79
II. İnfazın Koşulu 80
A. Kesin Hüküm Kavramı 80
1. İstinaf Açısından 81
2. Temyiz Açısından 81
B. Kesinleşen İlamlara Karşı Olağanüstü Kanun Yolları 83
1. Olağanüstü İtiraz (CMK m.308) 83
2. Kanun Yararına Bozma (Yazılı Emir) (CMK m.309) 83
3. Yargılamanın Yenilenmesi (m.311 vd.) 84
§ 2. İLAMLARIN İNFAZINDA YETKİLİ MERCİ, ÖZGÜRLÜĞÜ BAĞLAYICI CEZA İLAMLARININ İNFAZI VE MÜDDETNAME 85
I. İlamların İnfazında Yetkili Merci 85
II. Özgürlüğü Bağlayıcı Ceza İlamlarının İnfazı 86
A. Kendiliğinden Başvurma 86
B. Davetiye ile Celp 86
C. Yakalama Emri 86
III. Müddetname 87
§ 3. İNFAZ SİSTEMLERİ 87
I. Topluluk Sistemi 87
II. Hücre Sistemi 88
A. Pensilvanya Sistemi 88
B. Auburn Sistemi 90
III. Kademeli Serbesti Sistemi 91
IV. Değerlendirme 91
Üçüncü Bölüm
CEZA KAVRAMI, NİTELİKLERİ, TÜRLERİ VE İNFAZI
§ 1. CEZA KAVRAMI 93
I. Cezanın Tanımı 93
II. Cezanın Amaçları 93
A. Mutlak Teori: Ceza Hukukunun Ödetme (Kefaret) Amacı 93
B. Önleyici Teori: Cezanın Önleyici (Önleme) Amacı 94
1. Özel Önleme 95
2. Genel Önleme 95
C. Karma Teori 96
§ 2. CEZANIN NİTELİKLERİ 98
§ 3. CEZANIN TÜRLERİ VE İNFAZI 98
I. Cezanın Türleri 98
II. TCK’nın Yaptırım Sistemi ve TCK’da Cezalar 100
A. TCK’nın Yaptırım Sistemi 100
B. TCK’da Cezalar 101
1. Hapis Cezaları 101
a. Ağırlaştırılmış Müebbet Hapis Cezası 102
aa. Kavram 102
bb. Ağırlaştırılmış Müebbet Hapis Cezasının İnfazı 102
b. Müebbet Hapis Cezası 104
c. Süreli Hapis Cezası 105
aa. Genel Olarak 105
bb. Kısa Süreli Hapis Cezası 105
aaa. Genel olarak 105
bbb. Kısa Süreli Hapis Cezasına Seçenek Yaptırımların İnfazı 106
ccc. Kısa Süreli Hapis Cezalarının Özel İnfaz Usulleri 112
2. Adli Para Cezası 121
a. Tanım–Kavram 121
b. Para Cezasına İlişkin Sistemler 121
c. TCK’da Para Cezası 122
d. Adli Para Cezasının İnfazı 123
aa. Adli Para Cezasının İnfaz Şekli 123
bb. Adli Para Cezasının İnfaz Usulü 124
cc. Adli Para Cezasının Ödenmemesi 125
dd. Çevirme Yasağı 129
Dördüncü Bölüm
İNFAZ KURUMUNA KABUL, İNFAZIN PLANLANMASI VE HÜKÜMLÜLERİN GRUPLANDIRILMASI
§ 1. İNFAZ KURUMUNA KABUL 131
I. Kuruma Alınma ve Kayıt İşlemleri 131
II. Hükümlüler İle Yakınları ve İlgililerin Bilgilendirilmesi 132
§ 2. İNFAZIN PLANLANMASI VE HÜKÜMLÜLERİN GRUPLANDIRILMASI 133
I. Hükümlülerin Gözlemi 133
A. Gözlem ve Sınıflandırmada Hükümlü Açısından Ele Alınacak Hususlar 133
B. Gözlem ve Sınıflandırma Merkezlerinde Bulunması Gereken Görevliler 134
C. Gözlemin Şekli 134
D. Ağırlaştırılmış Müebbet Hapis ve Müebbet Hapis Cezalarına veya İki Yıldan Fazla Süreli Hapis Cezasına Mahkûm Olanların Gözlemi 135
E. Gözleme Tabi Tutulmayacak Hükümlü 135
II. Hükümlülerin Gruplandırılması 135
Beşinci Bölüm
İNFAZ KURUMUNUN HÜKÜMLÜ ÜZERİNDEKİ
OLUMSUZ ETKİLERİ
§ 1. CEZAEVİ ALT–KÜLTÜRÜ VE CEZAEVİLİLEŞME 137
§ 2. İNFAZIN HÜKÜMLÜNÜN PSİKOLOJİK DURUMU ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ 139
I. Kavram 139
II. Uzun Süreli Hükümlülük 142
§ 3. BESLENME, MUAYENE VE TEDAVİNİN REDDİ 144
I. Beslenmenin Reddi 144
A. Açlık ve Beslenme Kavramları ve Açlık Grevi 144
1. Açlık ve Beslenme Kavramları 144
2. Açlık Grevi 145
B. Beslenmenin Reddi Halleri 148
1. Beslenmenin Protesto Amaçlı Reddi 148
2. Beslenmenin İntihar Amaçlı Reddi 149
C. Beslenmenin Reddi Halinde Alınacak Tedbir 149
II. Muayene ve Tedavinin Reddi 153
§ 4. İNTİHAR 153
§ 5. KADIN HÜKÜMLÜLER 156
Altıncı Bölüm
HÜKÜMLÜNÜN HAKLARI VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ
§ 1. HÜKÜMLÜNÜN HAKLARI 159
I. Savunma Hakkı (CGTİHK m.59; Yönetmelik m.72) 159
II. Özel Hayat ve Kişilik Hakları 162
III. Keyfi–Kötü Muamele ve İşkence Görmeme Hakkı 163
IV. Haberleşme ve İletişim Kurma Hakkı 165
A. Telefondan Yararlanma Hakkı (CGTİHK m.66; Yönetmelik m.74) 165
B. Hükümlünün Radyo, Televizyon Yayınları ile İnternet Olanaklarından Yararlanma Hakkı (CGTİHK m.67; Yönetmelik m.75) 171
C. Mektup, Faks ve Telgraf Gönderme ve Alma Hakkı (CGTİHK m.68; Yönetmelik m.76) 171
V. Ayrımcılık Yasağı 177
VI. Hediye Kabul Etme Hakkı (CGTİHK m.69; Yönetmelik m.77) 177
VII. İbadet Hakkı (CGTİHK m.70; Yönetmelik m.78) 179
VIII. Dış Dünya ile Bağlantı Kurma Hakkı (CGTİHK m.83–86; Yönetmelik m.104–108) 179
IX. Kültür ve Sanat Etkinliklerine Katılma, İfade Özgürlüğü (CGTİHK m.60; Yönetmelik m.73) 179
X. Kütüphaneden Yararlanma Hakkı (CGTİHK m.61; Yönetmelik m.73) 180
XI. Süreli veya Süresiz Yayınlardan Yararlanma Hakkı (CGTİHK m.62) 180
XII. Barınma Hakkı (CGTİHK m.63, m.65) 182
XIII. Giyim Yardımı Alma Hakkı (CGTİHK m.64) 182
XIV. Beslenme Hakkı (CGTİHK m.72) 182
XV. Muayene ve Tedavi Edilme Hakkı (CGTİHK m.71; Yönetmelik m.79). 183
XVI. Bilgilendirilme Hakkı (CGTİHK m.22) 184
§ 2. HÜKÜMLÜNÜN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 184
I. Cezayı Çekme, Güvenlik ve İyileştirme Programına Uyma (CGTİHK m.26) 184
II. Sağlığın Korunması Kurallarına Uyma (CGTİHK m.27) 185
III. Bina ve Eşyanın Korunması (CGTİHK m.28) 185
IV. Hükümlülerin Çalıştırılması 185
A. Genel Olarak 185
B. Çocukların Çalıştırılması 186
C. Kurum Hizmetinde Çalıştırma 186
D. Kurum Dışında Çalıştırma (Yönetmelik m.82) 186
E. Kurum İçinde ve Kurum Dışında Çalıştırmada Uygulanacak İlkeler
(Yönetmelik m.83) 187
F. Ücret ve Sosyal Haklar (CGTİHK m.32; Yönetmelik m.85) 188
Yedinci Bölüm
İNFAZ KURUMLARINDA UYGULANACAK REJİM, CEZA İNFAZ KURUMLARINDA DÜZEN VE GÜVENLİK, NAKİL, İNFAZIN GEVŞETİLMESİ, TAHLİYE HAZIRLIĞI VE İNFAZ SONRASI
§ 1. İNFAZ KURUMLARINDA UYGULANACAK REJİM 189
I. Genel Olarak 189
II. İnfaz Rejimi 190
III. Yeniden Topluma Kazandırma 191
A. Kavram 191
B. Yeniden Topluma Kazandırmanın Unsurları 193
1. Terapi ve Danışma 193
2. Eğitim–Öğretim 194
3. Meslek Kazandırma 194
C. Uluslararası Hukukta Yeniden Topluma Kazandırma 195
D. Türk İnfaz Hukukunda Yeniden Topluma Kazandırma 196
1. Bireyselleştirme (m.73–74) 197
2. Eğitim 198
a. Genel Olarak 198
b. Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğündeki Hükümlü ve Tutukluların Eğitimi ile İlgili Çalışmalar 199
3. Sağlığın Korunması ve Tıbbî Müdahaleler 200
4. Dışarıyla İlişkiler (Ziyaret) 201
a. Genel Olarak 201
b. Ziyaret Şekilleri: Kapalı ve Açık görüş 205
aa. Kapalı Görüş 205
aaa. Tanım 205
bbb. Görüş Yeri 206
ccc. Ziyaret Edebilecek Kişiler 206
ddd. Ziyaret Gün ve Saatleri 207
eee. Ağırlaştırılmış Müebbet Hapis Cezasına Hükümlü Olanların Ziyaretçileri 207
fff. Ağırlaştırılmış Müebbet Hapis Cezasına Hükümlü Olanların Görüş Usulü 208
bb. Açık Görüş 208
aaa. Tanım 208
bbb. Açık Görüş Yapabilecek Kişiler 208
ccc. Bayramlarda ve Özel Günlerde Açık Görüş 209
ddd. Açık Görüş Yapılacak Yer 209
eee. Görüş Süresi ve Saatleri 209
fff. Açık Görüşe İlişkin Diğer Konular 209
c. Yabancıların, Mülteci ve Vatansız Hükümlülerin Ziyareti 210
d. Adalet Bakanlığının Ziyaret İzni Verme Yetkisi (m.85) 210
e. Avukatların Ziyareti 211
aa. Genel Olarak 211
bb. Müdafiin Aranabilip Aranamayacağı Sorunu 212
cc. Tutuklunun Avukatla Görüşmesi (Hükümlü ve Tutukluların Ziyaret Edilmeleri Hakkında Yönetmelik m.19) 212
dd. Hükümlünün Avukatla Görüşmesi (Hükümlü ve Tutukluların Ziyaret Edilmeleri Hakkında Yönetmelik m.20) 212
aaa. Genel Kural 212
bbb. İstisna: Yazışmaların Denetlenmesi 213
ee. Ziyaret Yasağı 213
aaa. Genel Olarak 213
bbb. Yasağın Kapsamı 214
ccc. Muhakemesi 214
ddd. Süresi 214
ff. Stajyer Avukatın Hükümlü ve Tutuklu ile Görüşmesi 215
gg. Birden Çok Hükümlü ve Tutuklu ile Görüşme 215
hh. Yabancı Uyruklu Avukatın Görüşmesi 215
f. Uzlaştırmacı ve Arabulucunun Ziyareti 215
g. Ziyaret ve Görüşlerde Uyulacak Esaslar (CGTİHK m.86) 216
h. Ziyaret ve Görüşlerde Uyulacak Esaslara Uymamanın Sonuçları 217
5. Beden Eğitimi ve Boş Zaman Etkinlikleri 217
F. Yeniden Topluma Kazandırmada Ortaya Çıkan Sorunlar 218
§ 2. CEZA İNFAZ KURUMLARINDA DÜZEN VE GÜVENLİK 220
I. Genel Olarak 220
II. İnfaz Kurumlarında Bulundurulabilecek Eşyalar 221
A. Mutfak Teşkilatı Olan Ceza İnfaz Kurumlarında Bulundurulabilecek Gıda Maddeleri 221
B. Mutfak Teşkilatı Olmayan Ceza İnfaz Kurumlarındaki Gıda Maddeleri ve Kullanılacak Malzemeler 221
C. Yeme ve İçmede Kullanılan Araç ve Gereçler 221
D. Giyim Eşyaları 222
E. Süreli veya Süresiz Yayınlar İle Kitaplar 222
F. Elektrikli Eşyalar 223
G. Müzik Aletleri 223
H. Dinî İhtiyaçlar 223
I. Sağlık 224
J. Temizlik 224
K. El İşi Faaliyetleri 224
L. Bulundurulabilecek Hayvanlar ile Diğer Eşyalar (m.15) 224
1. Hayvanlar 224
2. Eğitim ve Kültürel Çalışmalarda Kullanılabilecek Malzemeler 224
3. Diğer Eşyalar 225
M. Açık Ceza İnfaz Kurumları ve Çocuk Eğitimevlerinde Bulunacak Eşyalar 226
III. İnfaz Kurumlarında Arama 226
A. Oda ve Eklentileri ile Üst ve Eşyada Arama 226
B. Çıplak Olarak veya Beden Çukurlarında Arama 226
IV. Güvenlik Tatbikatı ve Sayım 227
V. Disiplin Ceza ve Tedbirleri, Ödüllendirme 228
A. Genel Olarak 228
B. Disiplin Cezaları ve Tedbirleri 229
1. Çocuklar Haricindeki Hükümlüler Hakkında Uygulanabilecek Disiplin Cezaları 229
a. Kınama 229
b. Bazı Etkinliklere Katılmaktan Alıkoyma 230
c. Ücret Karşılığı Çalışılan İşten Yoksun Bırakma 232
d. Haberleşme veya İletişim Araçlarından Yoksun Bırakma veya Kısıtlama 233
e. Ziyaretçi Kabulünden Yoksun Bırakma 235
f. Hücreye Koyma 237
2. Çocuk Hükümlüler Hakkında Uygulanabilecek Disiplin Yaptırımları 243
a. Çocuk Hükümlüler Hakkında Uygulanabilecek Disiplin Tedbirleri 243
b. Çocuk Hükümlüler Hakkında Uygulanabilecek Disiplin Cezaları 244
aa. Uyarma 244
bb. Kınama 244
cc. Onarma, Tazmin Etme ve Eski Hâle Getirme 245
dd. Harcamalarına Sınır Koyma 245
ee. Bazı Etkinliklere Katılmaktan Alıkoyma 246
ff. Teşvik Esaslı Ayrıcalıkları Geri Alma 246
gg. İznin Ertelenmesi 246
hh. Kapalı Ceza İnfaz Kurumuna İade (CGTİHK m.46/8, 14/4/2020 tarih ve 7242 sayılı Kanun m.26 ile değişik) 247
ıı. Odaya Kapatma Cezası 248
C. Kanunilik İlkesi ve Disiplin Cezaları 248
D. Disiplin Soruşturması: Disiplin Soruşturması Yapma Yetkisi ve Usulü 249
E. Disiplin Soruşturması Sırasında Yönetim Tarafından Alınabilecek Tedbirler 251
F. Disiplin Cezasını Gerektiren Eylemlerin Tekrarı 251
G. Disiplin Cezalarının İnfazı (CGTİHK m.48/3) 252
H. Disiplin Cezalarının Kaldırılması (CGTİHK m.48/4–5–6, geçici m.8, geçici m.9) 254
I. Disiplin Ceza ve Tedbirlerine İtiraz ve Şikayet 256
J. Kurum İçinde Zorlayıcı Araçların Kullanılması 258
K. Ödüllendirme 258
§ 3. HÜKÜMLÜLERİN NAKLİ 261
I. Kavram 261
II. Çeşitleri 262
A. Kendi İsteği ile Nakil (CGTİHK m.54) 262
B. Disiplin Nedeniyle Nakil (CGTİHK m.55) 262
C. Zorunlu Nedenlerle Nakil (CGTİHK m.56) 262
D. Hastalık Nedeniyle Nakil (CGTİHK m.57) 263
III. Nakillerde Alınacak Tedbirler (CGTİHK m.58) 263
IV. Milletlerarası Nakil 264
A. Genel Olarak 264
B. Nakil Prosedürünün Başlaması 264
1. Bir Anlaşmanın Varlığı 264
2. Talep 265
C. Naklin Koşulları 265
1. Hükümlülerin Nakline Dair Avrupa Sözleşmesine Göre 265
2. 3002 Sayılı Türk Vatandaşları Hakkında Yabancı Ülke Mahkemelerinden ve Yabancılar Hakkında Türk Mahkemelerinden Verilen Ceza Mahkûmiyetlerinin İnfazına Dair Kanun’a Göre 265
D. Talebin İncelenmesi, Muhakeme ve Yerine Getirme 267
1. Talebin İncelenmesi 267
2. Muhakeme 267
a. Karar 267
b. Koruma Tedbiri 268
c. Kanun Yolu 268
d. Yerine Getirme 268
E. Nakil İşlemleri 268
§ 4. İNFAZIN GEVŞETİLMESİ, SALIVERİLME İÇİN HAZIRLAMA VE İNFAZ SONRASI 269
I. İnfazın Gevşetilmesi 269
A. İnfazın Gevşetilmesi Kavramı 269
B. İzin 269
1. Mazeret İzni 270
a. Belli Bir Sürenin İyi Halle Geçirilmiş Olması 270
b. İnfaz Kurumunda Geçirilen Süreye Bakılmaksızın Verilen Mazeret İzni 271
2. Özel İzin 272
3. İş Arama İzni 273
4. İzinden Dönmeme, Geç Dönme 273
II. Salıverilme İçin Hazırlama ve İnfaz Sonrası 274
A. Genel olarak 274
B. Hükümlülerin Değerlendirilmesi ve İyi Halin Belirlenmesi (CGTİHK m.89) 275
Sekizinci Bölüm
İNFAZ KURUMLARI, İNFAZ KURUMLARININ İDARESİ VE
İNFAZ PERSONELİ
§ 1. İNFAZ KURUMLARI 277
I. İnfaz Kurumu Kavramı 277
II. İnfaz Kurumunun Unsurları 277
III. Çeşitleri 278
A. Kapalı Ceza İnfaz Kurumları 278
1. Kavram 278
2. Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Modelleri 278
3. Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Çeşitleri 278
a. Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumları 279
b. Kadın Kapalı Ceza İnfaz Kurumları 280
c. Çocuk Kapalı Ceza İnfaz Kurumları 280
d. Gençlik Kapalı Ceza İnfaz Kurumları 280
B. Açık Ceza İnfaz Kurumları 281
1. Kavram 281
2. Açık Ceza İnfaz Kurumlarına Ayrılma 283
a. Ayrılma Şekli 283
aa. Doğrudan Açık Kuruma Alınacak Hükümlüler (CGTİHK m.14) 283
bb. Kapalı Kurumdan Açık Kuruma Ayrılacak Hükümlüler (Yön. m.6) 285
cc. Çocuk Eğitimevinden Açık Kuruma Ayrılacak Hükümlüler (Yön. m.7) 286
b. Açık İnfaz Kurumuna Ayrılamayacak Hükümlüler (Yön. m.8) 287
c. Açık Kuruma Gönderme veya Ayırma Kararları 288
aa. Doğrudan Açık Kuruma Gönderme Kararı (Yön. m.9) 288
bb. Kapalı Kurumdan Açık Kuruma Ayırma Kararı (CGTİHK m.14/3, 4: Yön. m.10) 289
cc. Açık Kurumlar Arası Nakil Kararı (Yön. m.11) 291
d. Kapalı Kuruma İade (CGTİHK m.14/5) 291
e. Yeniden Açık Kuruma Ayrılma (Yön. m.13) 293
C. Çocuk Eğitimevleri 294
IV. Ülkemizde Bulunan İnfaz Kurumları 294
V. İnfaz Kurumlarının Özelleştirilmesi Sorunu 318
A. Kavram 318
B. Özelleştirmeden Elde Edilebilecek Faydalar 321
§ 2. İNFAZ KURUMLARININ İDARESİ VE İNFAZ PERSONELİ 321
I. İnfaz Kurumlarının İdaresi ve İnfaz Personeli 321
A. Müdürün Görevleri (Yönetmelik m.7) 323
B. İkinci Müdürün Görevleri (Yönetmelik m.8) 324
C. Yönetim Servisi (Yönetmelik m.9) 324
D. Güvenlik ve Gözetim Servisi (Yönetmelik m.10) 324
E. Teknik Servis (Yönetmelik m.11) 326
F. Psiko–Sosyal Yardım Servisi (Yönetmelik m.12) 327
G. Sağlık Servisi (Yönetmelik m.13) 327
H. Eğitim ve Öğretim Servisi (Yönetmelik m.14) 329
İ. İşyurdu Servisi (Yönetmelik m.15) 330
J. Yardımcı Hizmetler Servisi (Yönetmelik m.16) 331
II. Personelin Yükümlülükleri ve Yasaklar 331
A. Yükümlülükler 331
B. Yasak Tutum ve Davranışlar (Yönetmelik m.19) 332
C. Yükümlülük ve Yasaklara Aykırılık (Yönetmelik m. 21) 332
III. Personelin Eğitimi 332
IV. Kurulların Oluşumu ve Çalışması 332
A. Kurulların Çeşitleri ve Oluşumu 332
1. İdare ve Gözlem Kurulu (Yönetmelik m. 22) 332
2. İşyurdu Yönetim Kurulu (Yönetmelik m. 23) 333
3. Disiplin Kurulu (Yönetmelik m. 24) 333
4. Eğitim Kurulu (Yönetmelik m. 25) 333
B. Kurulların Çalışması 333
1. Kurulların Toplanması (Yönetmelik m. 26) 333
2. Kararların Deftere Geçirilmesi (Yönetmelik m.27) 333
3. İdare ve Gözlem Kurulunun Görev ve Yetkileri (Yönetmelik m. 28) 334
4. İşyurdu Yönetim Kurulunun Görev ve Yetkileri (Yönetmelik m.29) 335
5. Disiplin Kurulunun Görev ve Yetkileri (Yönetmelik m.30) 335
6. Eğitim Kurulunun Görev ve Yetkileri (Yönetmelik m.31) 335
Dokuzuncu Bölüm
CEZANIN İNFAZINA ARA VERİLMESİ VE
İNFAZI ENGELLEYEN NEDENLER
§ 1. CEZANIN İNFAZINA ARA VERİLMESİ 337
I. Kavram–Terim 337
II. Cezanın İnfazının Geri Bırakılması 338
A. Hastalık Nedeniyle Geri Bırakma (Erteleme) (CGTİHK m.16) 338
1. Geri Bırakmanın (Ertelemenin) Konusu 338
2. Geri Bırakma (Erteleme) Usulü 339
3. İnfaza Ara Verme 340
B. Hükümlünün İstemiyle Geri Bırakma (Erteleme) (CGTİHK m.17) 340
1. Cezanın İnfazına Ara Verme (CGTİHK m.17/4) 342
2. Ertelemenin Güvence veya Diğer Bir Koşula Bağlanması 343
3. Ertelemenin Mümkün Olmadığı Haller 343
C. Mahkemece İnfazın Ertelenmesi veya Durdurulması (CGTİHK m.17/A) 343
III. Erteleme 344
A. Tanım–Kavram 344
B. Ertelemenin Denetime Tabi Tutulması: Denetimli Serbestlik 345
1. Denetim Süresi 346
2. Denetim Süresince Öngörülebilecek Yükümlülükler 347
3. Uzman Kişinin Görevlendirilmesi ve Görevleri 348
4. Yükümlülüklerin İnfazı 349
C. Ertelemenin Sonucu 350
D. Ertelemenin Düşmesi 350
IV. Koşullu Salıverilme 352
A. Tanım–Kavram 352
B. Koşulları 352
1. Hükmedilmiş Cezanın Bir Süre Çekilmiş Olması 352
a. Genel Olarak 352
b. 7242 sayılı Kanuna Getirilen Düzenlemenin Bir Özel Af Niteliği Taşıyıp Taşımadığı Sorunu 355
c. Anayasa m.10 da Düzenlenen Eşitlik İlkesi Bakımından Anayasaya Aykırı Olup Olmadığı Sorunu 359
d. Birden Fazla Suçtan Alınan Cezalar Bakımından Koşullu Salıverme Süresinin Belirlenmesi 360
e. Çocuklar Bakımından Koşullu Salıvermede Sürenin Hesaplanması 361
2. İyi Hal 362
C. Koşullu Salıverilmeye Karar Verecek Mahkeme 364
D. Koşullu Salıverilme Yasağı 364
E. Denetim Süresi–Denetimli Serbestlik 365
1. Uzman Kişi Görevlendirme 366
2. Denetim Süresince Öngörülebilecek Yükümlülükler ve İnfazı 367
F. Koşullu Salıverilmenin Geri Alınması 369
1. Geri Alınmayı Gerektiren Haller 369
2. Geri Alınmanın Sonucu 370
3. Geri Almaya Karar Verecek Makam 371
G. Koşullu Salıverilmenin Sonucu 371
V. Cezanın Denetimli Serbestlik Tedbiri Uygulanarak İnfazı 371
A. Koşulları 371
1. Koşullu Salıverilmesine Bir Yıl veya Daha Az Süre Kalan İyi Hâlli Hükümlüler (CGTİHK m.105/A f.1) 371
2. Açık Ceza İnfaz Kurumuna Ayrılma Şartları Oluşmasına Karşın, İradesi Dışındaki Bir Nedenle Açık Ceza İnfaz Kurumuna Ayrılamayan veya Bu Nedenle Kapalı Ceza İnfaz Kurumuna Geri Gönderilen İyi Hâlli Hükümlüler (CGTİHK m.105/A f.2) 379
3. Sıfır–Altı Yaş Grubunda Çocuğu Bulunan ve Koşullu Salıverilmesine İki Yıl veya Daha Az Süre Kalan Kadın Hükümlüler (CGTİHK m.105/A f.3 bent a) 380
4. Maruz Kaldıkları Ağır Bir Hastalık, Sakatlık veya Kocama Nedeniyle Hayatlarını Yalnız İdame Ettiremeyen Hükümlüler (CGTİHK m.105/A f.3. bent b) 380
5. Adli Para Cezasının Ödenmemesi Nedeniyle Cezası Hapse Çevrilen Hükümlüler (CGTİHK m.105/A f.4) 380
B. Denetimli Serbestliğin Kapsamı (CGTİHK m.105/A f.5) 381
C. Denetimli Serbestliğin Sona Ermesi (CGTİHK m.105/A f.6) 381
D. Denetimli Serbestliğin Düşmesi (CGTİHK m.105/A f.7) 383
E. Koşullu Salıverilme 385
§ 2. İNFAZI ENGELLEYEN NEDENLER 385
I. Ceza Zamanaşımı 385
A. Genel Olarak 385
B. Ceza Zamanaşımına Tabi Olmayan Suçlar 385
C. Zamanaşımı Süreleri 386
D. Ceza Zamanaşımının Başlaması 386
1. Hükmün Kesinleşmesi 386
2. İnfazın Herhangi Bir Sebeple Kesilmesi 388
E. Ceza Zamanaşımının Kesilmesi 388
1. Kavram 388
2. Ceza Zamanaşımı Süresinin Kesilme Nedenleri 388
a. Hükmün İnfazı İçin Tebligat Yapılması 388
b. Hükmün İnfazı Amacıyla Yakalama Yapılması 389
c. Hükümlünün Yeni Bir Suç İşlemesi 390
II. Hükümlünün Ölümü 390
III. Af 391
A. Genel Olarak 391
B. Affın Çeşitleri 392
1. Genel Af 392
2. Özel Af 393
3. Cumhurbaşkanınca Af 394
Onuncu Bölüm
İNFAZLA İLGİLİ KARARLAR: İNFAZ MUHAKEMESİ
§ 1. MAHKÛMİYET HÜKMÜNÜN YORUMUNDA VEYA ÇEKTİRİLECEK CEZANIN HESABINDA DURAKSAMA (CGTİHK m.98) 395
§ 2. BİRDEN FAZLA HÜKÜMDEKİ CEZALARIN TOPLANMASI 396
§ 3. HASTANEDE GEÇEN SÜRENİN CEZADAN İNDİRİLMESİ 399
§ 4. İNFAZ SIRASINDA VERİLECEK KARARLARIN MERCİİ VE USULÜ 399
Onbirinci Bölüm
ÖZEL İNFAZ ŞEKİLLERİ
§ 1. GÜVENLİK TEDBİRLERİNİN İNFAZI 401
I. Kavram–Tanım 401
II. Güvenlik Tedbirlerinin İnfazında Amaç 401
III. TCK’da Yer Alan Güvenlik Tedbirleri 404
A. Belli Hakları Kullanmaktan Yoksun Bırakılma 404
B. İnfazı 413
C. Müsadere 414
1. Genel Olarak 414
2. Tanım–Kavram 415
3. Müsaderenin Çeşitleri 415
4. Müsadere Kararlarının İnfazı 416
IV. Çocuklara Özgü Güvenlik Tedbirleri 418
A. Kavram 418
B. Tedbir Kararı 420
C. İnfazı 420
V. Akıl Hastalarına Özgü Güvenlik Tedbirleri 428
VI. Alkol ya da Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Bağımlısı Kişilere Özgü Güvenlik Tedbirleri (TCK m.57/7) 429
VII. Suçta Tekerrür 434
A. Kavram 434
B. Koşulları 434
1. Önceden İşlenen Suçtan Dolayı Verilen Hükmün Kesinleşmiş Olması 434
2. Yeni Bir Suçun İşlenmesi 435
C. Tekerrürde Süre 437
D. Tekerrürün Sonuçları 437
E. Mükerrirler Hakkında Verilen Denetimli Serbestlik Kararının İnfazı 441
VIII. Özel Tehlikeli Suçlular 442
A. Tehlikeli Suçlu Kavramı 442
B. Tehlikeli Suçlularda Yeniden Topluma Kazandırma Sorunu 444
C. Türk Ceza Kanununda Özel Tehlikeli Suçlu Kavramı ve Özel Tehlikeli Suçlulara Özgü İnfaz Rejimi 445
IX. Sınır Dışı edilme (TCK m.59) 448
A. Kavram 448
B. Koşulları 449
C. İnfazı (Yönetmelik m.52) 450
X. Tüzel Kişiler Hakkında Güvenlik Tedbirleri (m.60) 450
A. Kavram 450
B. Çeşitleri 451
1. İznin İptali 451
2. Müsadere 452
C. İnfazı (Yönetmelik m.53) 452
§ 2. TUTUKLULUĞUN İNFAZI 452
I. Tutuklama Kararının Yerine Getirilmesi 452
A. Tutuklama Kararının Yerine Getirildiği Kurumlar 452
B. Tutukevine Kabulün Koşulu 454
C. Tutukluların Barındırılması 454
II. Tutukluların Hakları ve Kısıtlayıcı Önlemler 454
A. Tutukluların Hakları 454
B. Kısıtlayıcı Önlemler 456
III. Tutukluların Yükümlülükleri 457
§ 3. ADLİ KONTROL KARARLARININ İNFAZI 457
I. Genel Olarak 457
II. Uygulama Koşulları 458
III. Hakkında Adli Kontrol Kararı Verilen Şüphelinin Tabi Tutulacağı Yükümlülükler 460
IV. Adli Kontrol Yükümlülüklerinin Yerine Getirilmesi (DSHY m.57) 462
§ 4. ASKER EDİLEN KİŞİLERİN CEZALARININ İNFAZI 462
I. Cezanın Kesinleşmesinden Sonra Asker Edilen Kişiler 462
II. Askere Alınmadan Önce ve Askerlikleri Sırasında İşlenen Suçlar (CGTİHK m.118) 463
Onikinci Bölüm
İNFAZIN DENETLENMESİ
§ 1. İNFAZ HÂKİMLİĞİ TARAFINDAN YAPILAN DENETİM 465
I. Genel Olarak 465
II. Kuruluşu ve Yetkisi 466
III. İnfaz Hâkimliklerinin Görevleri (İHK m.4) 467
IV. İnfaz Hâkimliğine Şikâyet ve Usulü (İHK m.5) 468
A. Şikayet Edebilecek Kişiler 468
B. Şikayet Süresi ve Şekli 469
C. Şikayet Mercii 469
D. Şikayetin Etkisi 469
E. Şikayetin İncelenmesi 469
1. Öninceleme: Esasa Girmeden Ret veya İlgili Yargı Merciine Gönderme
(İnf.Hak.K. m.6/1) 469
2. Esasın İncelenmesi ve Karar 470
3. Kanun Yolu 471
§ 2. İZLEME KURULLARI TARAFINDAN YAPILAN DENETİM 471
I. İzleme Kurullarının Kurulması 471
II. İzleme Kurulu Üyelerinde Aranacak Nitelikler 472
III. İzleme Kurulu Üyelerinin Seçimi ve Ant İçmesi 473
IV. İzleme Kurullarının Görevleri 473
V. İzleme Kurullarının Çalışma Yöntemi 474
VI. İzleme Kurulu Üyeliğinin Sona Ermesi 474
Onüçüncü Bölüm
ADLİ SİCİL VE HÜKÜMLÜLÜK KAYDININ SİLİNMESİ–YASAKLANMIŞ HAKLARIN GERİ VERİLMESİ
§ 1. ADLİ SİCİL 475
I. Amaç ve Kapsam 475
II. Adli Sicilde Tutulacak Bilgiler 475
III. Adli Sicil Türleri 475
IV. Adli Sicile Kaydedilecek Bilgiler 476
V. Adli Sicile Kaydedilemeyecek Bilgiler 478
VI. Adli Sicil Bilgilerinin Silinmesi 478
VII. Hükümlülük Kaydının Adli Sicilden Silinmesi Usulü 480
§ 2. YASAKLANMIŞ HAKLARIN GERİ VERİLMESİ 480
I. Genel Olarak 480
II. Özellikleri 481
III. Koşulları 483
Kaynakça 485
Kavram Dizini 493