Vergi Anayasası Kapsamında Vergilendirme İlkeleri ve Ülke Uygulamaları

Serdar Semih ÖZARSLAN

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ  5

İÇİNDEKİLER 7

KISALTMALAR . 11

GİRİŞ .13

BİRİNCİ BÖLÜM

ANAYASAL İKTİSAT TEORİSİ ve VERGİ ANAYASASI KAVRAMI

ANAYASAL İKTİSAT TEORİSİ. 15

Tanımı, Ortaya Çıkışı ve Tarihsel Gelişimi 15

Anayasal İktisat Teorisinin Teorik Temelleri 18

Kamu Tercihi Teorisinin Tanımı 18

Kamu Tercihi Teorisinin Gelişimi 19

Anayasal İktisat Teorisinin Felsefi Dayanakları 21

Sözleşme Teorileri 21

Thomas Hobbes ve Toplum Sözleşmesi 21

J.J. Rousseau ve Toplum Sözleşmesi. 22

John Locke ve Toplum Sözleşmesi 23

Sözleşmeci Anayasacılık (Sözleşmeli Anayasal İktisat) . 25

Anayasal İktisat Teorisinin Temel Kabulleri. 26

Metodolojik Bireycilik (Ferdiyetçilik) İlkesi. 26

Bireysel Rasyonellik (Maximand) İlkesi. 27

Politik Mübadele (Catallaxy) İlkesi 27

Anayasal İktisada Göre Anayasaların Ekonomik Teorisi 28

Ekonomik Anayasa Kavramı . 30

Freiburg Hukuk ve İktisat Okulu . 31

Virginia Politik İktisat Okulu . 33

ANAYASAL İKTİSAT TEORİSİ BAKIMINDAN MALİ KURALLAR. 34

Anayasal İktisat Teorisi ve Mali Anayasa. 34

Vergi Anayasası . 36

8 İçindekiler

Prosedürel (İşlemsel) Sınırlamalar.37

Wicksell Görüşü.37

Genellik İlkesi.38

Vergi Oranlarının Anayasada Belirlenmesi 39

Vergi Konularının Anayasada Belirlenmesi40

Denk Bütçe Uygulanması.41

Mali Federalizm.41

Vergi Gelirlerinin Kullanım Alanlarının Belirlenmesi .42

Nümerik-Kantitatif Sınırlamalar 43

Toplam Vergi Yükünün Belirli Bir Oransal Sınırı Geçememesi.43

Maksimum Vergi Oranlarının Belirlenmesi .43

İKİNCİ BÖLÜM

VERGİLENDİRME İLKELERİ

KLASİK VERGİLENDİRME İLKELERİ45

Klasik Vergilendirme İlkelerinin Oluşum Süreci .45

Adam Smith’in Vergilendirme İlkeleri 47

Adalet İlkesi.48

Belirlilik (Kesinlik) İlkesi .48

Uygunluk İlkesi 49

İktisadilik (Tasarruf) İlkesi49

Adolph Wagner’in Vergilendirme İlkeleri 49

Mali İlkeler 50

İktisadi İlkeler 50

Ahlaki İlkeler51

Teknik-İdari İlkeler.51

VERGİLENDİRME YETKİSİNİ ETKİLEYEN GENEL ANAYASAL İLKELER.52

Hukuk Devleti İlkesi52

Sosyal Devlet İlkesi.54

Hukuki Güvenlik İlkesi 56

Verginin Belirliliği İlkesi .58

Vergi Kanunlarında İstikrar İlkesi.59

Vergi Kanunlarının Bağlayıcılığı İlkesi 60

Vergi Kanunlarının Geriye Yürümezliği İlkesi.61

Vergi Kanunlarında Kıyas Yasağı İlkesi.64

İçindekiler 9

Ölçülülük İlkesi 66

Elverişlilik 69

Gereklilik. 70

Orantılılık 70

Hak Arama Hürriyeti ve Adil Yargılanma Hakkı . 71

Suç ve Cezalarda Kanunilik İlkesi. 78

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

ÜLKE UYGULAMALARI KAPSAMINDA

ANAYASAL VERGİLENDİRME İLKELERİ

GENEL OLARAK ÜLKE UYGULAMALARINDA ANAYASAL

VERGİLENDİRME İLKELERİ. 83

TÜRKİYE UYGULAMASI 84

Vergi Adaleti İlkesi. 85

Verginin Genelliği İlkesi . 87

Vergide Eşitlik İlkesi. 90

Mali Güce Göre Vergilendirme İlkesi. 93

Vergi Yükünün Adaletli ve Dengeli Dağılımı 99

Verginin Kamu Giderlerinin Karşılığı Olması İlkesi. 100

Verginin Kanuniliği İlkesi . 103

III. ALMANYA ÜLKE UYGULAMASI 114

İSPANYA ÜLKE UYGULAMASI 121

PORTEKİZ ÜLKE UYGULAMASI 126

AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ ÜLKE UYGULAMASI 132

VII. BREZİLYA ÜLKE UYGULAMASI . 135

VIII. İRAN ÜLKE UYGULAMASI. 139

SONUÇ 141

KAYNAKÇA 145