Takdir komisyonları, Vergi Usul Kanunu'nun kendi içindeki bir çözümsüzlükte daha teknik bir ifade ile gerçek matrahın tespit imkansızlığında varlık bulan, bu nedenle doktrinin ve uygulamacıların önem verdiği bir kurumdur. Takdir komisyonlarının görevleri, yapısı, yetkileri gibi konuların yanı sıra vergi idaresinin içinden ve dışından kişilerce teşekkül eden komisyonların kararlarının hukuki niteliği de ayrıntılı olarak tartışılması gereken konulardır. Bu bağlamda vergi hukuku alanında uygulaması bulunan pek çok komisyon içinde, işlev bakımından en önemlisi olduğu düşünülen, Vergi Usul Kanunu'nun 72'nci maddesinin 1'inci fıkrası uyarınca kurulan ve 74'üncü maddenin (a) bendi uyarınca görev yapan yetkili makamlar tarafından istenilen matrah ve servet takdirlerini ve vergi kanunlarında yazılı fiyat, ücret veya diğer matrah ve kıymetleri takdir etmekle görevli takdir komisyonları inceleme konusu olarak seçilmiştir. Çalışmanın ilgili noktalarında Danıştay ve Bölge İdare Mahkemelerinin kararları yorumlanmış, böylelikle çalışmayı zenginleştiren bir özellik olarak, yargı organlarının bakış açıları da değerlendirilmiştir.(ARKA KAPAKTAN) İÇİNDEKİLER Giriş I. BÖLÜM Takdir Komisyonlarının Görevleri, Yapısı ve Yetkileri A. Takdir Komisyonlarının Görevleri B. Takdir Komisyonlarının Yapısı B.1. Takdir Komisyonu Üyelerinin Seçimi ve Nitelikleri B.2. Takdir Komisyonlarında İdare Dışından Üye Olmasının Değerlendirilmesi C. Takdir Komisyonlarının Yetkileri II. BÖLÜM Takdir Komisyonlarının Çalışma Usulleri ve Kararları A. Takdir Komisyonuna Gidilmesinin Şartları A.1. Re'sen Vergi Tarhı Şartlarının Varlığı A.1.1. Vergi Beyannamesinin Kanuni Süresi Geçtiği Halde Verilmemesi A.1.2. Vergi Beyannamesi Kanuni veya Ek Süreler İçinde Verilmekle Beraber Beyannamede Vergi Matrahına İlişkin Bilgilerin Gösterilmemesi A.1.3. Tutulması Mecburi Olan Defterlerin Hepsi veya Bir Kısmı Tutulmaması veya Tasdik Ettirilmemesi veya Vergi İncelenmesi Yapmaya Yetkili Olanlara Herhangi Bir Sebeple İbraz Edilmemesi A.1.4. Defter Kayıtları ve Bunlarla İlgili Vesikaların, Vergi Matrahının Doğru ve Kesin Olarak Tespitine İmkan Vermeyecek Derecede Noksan, Usulsüz ve Karışık Olması Dolayısıyla İhticaca Salih Bulunmaması A.1.5. Tutulması Zorunlu Olan Defterlerin veya Verilen Beyannamelerin Gerçek Durumu Yansıtmadığına Dair Delil Bulunması A.1.6. Vergi Usul Kanunu'nun Mükerrer 227'nci Maddesi Uyarınca 3568 Sayılı Kanun'a Göre Yetki Almış Meslek Mensuplarına İmzalattırma Mecburiyeti Getirilen Beyanname ve Eklerin İmzalattırılmaması veya Tasdik Kapsamına Alınan Konularda Yeminli Mali Müşavir Tasdik Raporunun Zamanında İbraz Edilmemesi A.2. Takdir Komisyonuna Sevk B. Takdir Komisyonu Kararlarının Hukuki Niteliği C. VUK 3/B Maddesi ile Takdir Komisyonunun Takdiri Arasındaki İlişki D. Takdir Komisyonlarının Beyannameye Bağlılığı E. Takdir Komisyonuna Sevk İşleminin Tahakkuk Zamanaşımına Etkisi F. Takdir Komisyonlarının Matrah Takdirinden Önce Mükellefe Süre Vererek Defter ve Belgelerinin İbrazını İsteme Zorunluluğu G. Vergi İncelemesi Sırasında Takdir Komisyonuna Başvurulması H. Takdir Komisyonlarının KDV İndirimlerini Reddetme Yetkisi I. Re'sen Vergi Tarhı İkmalen Vergi Tarhı İlişkisi III. BÖLÜM Olması Gereken Hukuk Bakımından Takdir Komisyonlarına İlişkin Öneriler A. Takdir Komisyonlarının Yapısına ve Görevlerine Yönelik Öneriler A.1. Takdir Komisyonlarının Yapısına Yönelik Öneriler A.1.1. Üye Sayısına Yönelik Öneriler A.1.2. Üyelerin Niteliklerine ve Bağımsızlıklarına Yönelik Öneriler A.1.3. Takdir Komisyonlarının Fiziki Çalışma Alanlarına İlişkin Öneriler A.1.4. Takdir Komisyonu Kararlarının Denetimine Yönelik Öneriler A.2. Takdir Komisyonlarının Görevlerine Yönelik Öneriler A.2.1. Yetkili Makamlar Tarafından İstenilen Matrah ve Servet Takdirlerini Yapma Görevine İlişkin Öneriler A.2.2. Takdir Komisyonlarının Görevlerini Yaparken Takdir Sebeplerinin Bulunup Bulunmadığını İncelemesine İlişkin Öneriler B. Takdir Komisyonlarının Geleceği E-dönüşüm C. Takdir Komisyonlarına Matrah Takdiri İçin Süre Sınırı Getirilmesi Önerisi Sonuç Kaynakça
