Dr. Mustafa KARATAŞ
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ . 7
İÇİNDEKİLER. 9
TABLOLAR VE ŞEKİLLER LİSTESİ 13
KISALTMALAR 15
GİRİŞ .17
Değer Yaratımı Kavramı.17
Vergi Hukukunda Değer Yaratımı.22
Değer Yaratımının Temellendirilmesi: Ekonomik Bağlılık, Kaynak İlkesi ve
Fayda İlkesi 22
Mevcut Değer Yaratımı Yaklaşımı: Fiziki Mevcudiyete ve Üretime/Arza
Dayalı Değer Yaratımı 28
III. Değer Yaratımına Yönelik Yeni Yaklaşımların Vergi Hukukunda Yeri ve
Önemi 31
Çalışmanın Kapsamı, Amacı ve Yöntem38
BİRİNCİ BÖLÜM
POZİTİF HUKUKTA DEĞER YARATIMI
Uluslararası Vergi Hukukunda Değer Yaratımı .41
Genel Olarak 41
OECD Model Vergi Anlaşmasında Vergilendirme Bağlantısı: İşyeri Kavramı
ve Değer Yaratımı 42
III. OECD’nin Kazançların İşyerine Atfedilmesine İlişkin Rehberi ve Değer
yaratımı . 44
OECD’nin Transfer Fiyatlandırması Rehberinde Emsallere Uygunluk İlkesi
ve Değer Yaratımı 46
Uluslararası Vergi Anlaşmalarında Değer Yaratımı 50
Uluslararası Vergi Hukukunda Değer Yaratımının Genel Görünümü. 51
Ulusal Vergi Hukuklarında Değer Yaratımı .53
Karşılaştırmalı Vergi Hukukunda Değer Yaratımı. 53
Genel Olarak 53
10 İçindekiler
Almanya. 53
Vergilendirmede bağlantı noktaları ve değer yaratımı. 53
Transfer fiyatlandırması kuralları ve değer yaratımı 54
Brezilya . 57
Vergilendirmede bağlantı noktaları ve değer yaratımı. 57
Transfer fiyatlandırması kuralları ve değer yaratımı 58
Çin . 59
Vergilendirmede bağlantı noktaları ve değer yaratımı. 59
Transfer fiyatlandırması kuralları ve değer yaratımı 61
Fransa 64
Vergilendirmede bağlantı noktaları ve değer yaratımı. 64
Transfer fiyatlandırması ve değer yaratımı 65
Hindistan 67
Vergilendirmede bağlantı noktaları ve değer yaratımı. 67
Transfer fiyatlandırması kuralları ve değer yaratımı 69
İtalya 71
Vergilendirmede bağlantı noktaları ve değer yaratımı. 71
Transfer fiyatlandırması ve değer yaratımı 73
Türk Vergi Hukukunda Değer Yaratımı 75
Vergilendirmede bağlantı noktaları ve değer yaratımı 75
Transfer fiyatlandırması ve değer yaratımı 76
III. Ulusal Vergi Hukuklarında Değer Yaratımının Genel Görünümü. 79
İKİNCİ BÖLÜM
DEĞER YARATIMINA YÖNELİK YENİ (/TÜKETİMİ ESAS ALAN) YAKLAŞIMLAR
Değer Yaratımında Yeni Yaklaşımların Sebep Unsuru: Dijital Ekonominin
Vergilendirilmesinde Yaşanan Vergisel Sorunlar81
Genel Olarak . 81
Dijital Ekonomi Kavramı 81
III. Dijital Ekonominin Değer Yaratımı Üzerindeki Etkisi ve Vergilendirmede
Karşılaşılan Sorunlar 88
Dijital Ekonominin Vergilendirilmesinde Değer Yaratımına Dayanan OECD’nin
İlk Yaklaşımı: BEPS Girişimi.94
Genel Olarak . 94
İçindekiler 11
BEPS Eylem Planı ve Değer Yaratımı 98
Genel Olarak 98
Eylem 1: Dijitalleşmeden kaynaklanan vergisel sorunların ele alınması 99
Eylem 5: Şeffaflık ve özün önceliğini dikkate alarak zararlı vergi
uygulamaları ile daha etkin mücadele edilmesi. 102
Eylem 7: İşyeri statüsünden yapay olarak kaçınılmasının önlenmesi. 104
Eylem 8-10: Transfer fiyatlandırması uygulamalarının yaratılan değer
ile uyumlu olmasının sağlanması . 106
III. OECD BEPS Girişiminde Değer Yaratımının Görünümü . 115
Değer Yaratımında Paradigma Değişimi: Tüketimin Esas Alınması .117
Genel Olarak 117
Tüketimi Esas Alan Yaklaşımların Temel Gerekçeleri 117
Bağlantı noktalarının fiziki mevcudiyete gerekli kılması 117
Değer faktörü olarak müşterilerin/kullanıcıların göz ardı edilmesi 120
Transfer fiyatlandırması kurallarının tüketimi göz ardı etmesi 120
Tüm değer yaratımının insan işlevleriyle açıklanamaması. 121
Çokuluslu şirketlerin yarattığı tüm değerlerin yakalanamaması . 122
Değer yaratımının mevcut kurallara tam anlamıyla sirayet edememesi . 123
Emsallere uygunluk ilkesinin uygulanabilirliğinin kalmaması 123
III. Değerin Tüketime Bağlı Yaratıldığını Öne Süren Yaklaşımlar 125
Müşterileri esas alan yaklaşımlar. 125
Yatırımı esas alan yaklaşımlar 126
Kullanıcıları esas alan yaklaşımlar 127
OECD’nin Birleşik Yaklaşımı . 134
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
DEĞER YARATIMINDA YENİ YAKLAŞIMLARIN
VERGİLENDİRME YETKİSİ ÜZERİNDE ETKİLERİ
Genel Olarak .137
Müşterileri Esas Alan Yaklaşımlarda Vergilendirme Yetkisi 137
Yetki Tahsisi Açısından 137
Kazancın Dağıtımı Açısından 141
Gelire göre artık kazanç tahsisi yöntemi 141
Satışlara dayalı formüler paylaştırma yöntemi 142
12 İçindekiler
Küresel kazanç bölüşümü yöntemi 143
Çok Faktörlü Formüler Paylaştırma Yöntemi . 145
Genel olarak Formüler Paylaştırma 145
Ortak Konsolide Kurumlar Vergisi Matrahı Önerisi 146
Yatırımları Esas Alan Yaklaşımlarda Vergilendirme Yetkisi. 148
Yetki Tahsisi Açısından 148
Kazancın Dağıtımı Açısından 150
Kullanıcıları Esas Alan Yaklaşımlarda Vergilendirme Yetkisi . 150
Yetki Tahsisi Açısından 150
Dijital/Sanal işyeri kavramı 150
Genel Olarak. 150
Önemli ekonomik mevcudiyet . 151
Önemli dijital mevcudiyet 155
Alternatif öneriler 160
Denkleştirme vergisi ve/veya dijital hizmet vergileri . 160
Stopaj vergisi 166
İşlem vergisi ve yönlendirilen kazanç vergisi 167
Bant genişliği vergisi. 168
Kazancın Dağıtımı Açısından 168
OECD’nin Birleşik Yaklaşımında Vergilendirme Yetkisi . 169
Yetki Tahsisi Açısından 169
Kazancın Dağıtımı Açısından 174
(1) A Miktarı: . 176
(2) B Miktarı; . 182
(3) C Miktarı; . 184
Değer Yaratımında Tüketimi Esas Alan Yaklaşımların Değerlendirilmesi 185
Yetki Tahsisi Açısından 185
Kazancın Dağıtımı Açısından 190
SONUÇ 195
EKLER 203
KAYNAKÇA 219
