İçindekiler Teşekkür 7 Üçüncü Baskıya Önsöz 9 İkinci Baskıya Önsöz 11 Önsöz 13 Kısaltmalar 21 1. GİRİŞ 23 2. VESAYET KAVRAMI, VESAYET TÜRLERİ VE VESAYET KURUMUNUN VELAYET İLE KARŞILAŞTIRILMASI 29 2.1 GENEL OLARAK VESAYET KAVRAMI 29 2.1.1 Tanım 29 2.1.2 Türk Vesayet Hukukunun Hukuk Sistemimizdeki Yeri 31 2.1.3 Türk Medeni Kanunu’nun Kaynağı Olan İsviçre Medeni Kanunu’nda Vesayet 33 2.1.4 Türk Vesayet Hukukunun Kapsamı ve İlkeleri 36 2.2 VESAYET TÜRLERİ 39 2.2.1 Kamu Vesayeti 39 2.2.1.2 Vesayet Organları 40 2.2.1.2.1 Vesayet Daireleri 40 2.2.1.2.2 Vasi 42 2.2.1.2.3 Kayyım 43 2.2.1.3. Yasal Danışman 46 2.2.1.4 Koruma Amacıyla Özgürlüğün Kısıtlanması 49 2.2.1.4.1 Ergin Kişilerin Koruma Amacıyla Özgürlüğünün Kısıtlanması 49 2.2.1.4.2 Küçüklerin Koruma Amacıyla Özgürlüğünün Kısıtlanması 53 2.2.1.5 Vasi ile Kayyım Arasındaki Farklar 54 2.2.1.6 Vasi ile Yasal Danışman Arasındaki Farklar 56 2.2.2 Özel Vesayet (Aile Vesayeti) 57 2.3 VESAYET KURUMUNUN VELAYET İLE KARŞILAŞTIRILMASI 59 3. VESAYETİ GEREKTİREN HALLER, VASİNİN ATANMASI, VASİNİN HAKLARI VE GÖREVLERİ 63 3.1 VESAYETİ GEREKTİREN HALLER 63 3.1.1 Küçüklük 63 3.1.2 Kısıtlama 67 3.1.2.1 Tanımı 68 3.1.2.2 Kanun Gereği Kısıtlama Sebepleri 68 3.1.2.2.1 Akıl Hastalığı veya Akıl Zayıflığı 69 3.1.2.2.2 Savurganlık, Alkol veya Uyuşturucu Madde Bağımlılığı, Kötü Yaşama Tarzı, Kötü Yönetim 73 3.1.2.2.2.1 Savurganlık 75 3.1.2.2.2.2 Alkol veya Uyuşturucu Madde Bağımlılığı 77 3.1.2.2.2.3 Kötü Yaşama Tarzı 78 3.1.2.2.2.4 Kötü Yönetim 79 3.1.2.2.3 Özgürlüğü Bağlayıcı Ceza 80 3.1.2.2.4 İstek Üzerine Kısıtlama 82 3.1.2.2.4.1 Yaşlılık 85 3.1.2.2.4.2 Engellilik 86 3.1.2.2.4.3 Deneyimsizlik 87 3.1.2.2.4.4 Ağır Hastalık 87 3.1.3 Yargılama Usulü, Görev ve Yetki 88 3.1.3.1 Yargılama Usulü 88 3.1.3.1.1 Kanun Gereği Kısıtlamada Uygulanacak Olan Yargılama Usulü 91 3.1.3.1.2 İstek Üzerine Kısıtlamada Uygulanacak Olan Yargılama Usulü 93 3.1.3.2 Görev ve Yetki 93 3.2 VASİNİN ATANMASI, HAKLARI VE GÖREVLERİ 96 3.2.1 Vasinin Atanması İçin Gerekli Koşullar 96 3.2.1.1 Genel Olarak 97 3.2.1.2 Eşin ve Hısımların Önceliği 99 3.2.1.3 Vasi Atanmasında Kısıtlının, Ana veya Babanın Gösterdiği Kimselerin Önceliği 99 3.2.1.4 Vasiliği Kabul Etme Zorunluluğu Olanlar 100 3.2.1.5 Vasilikten Kaçınma Sebepleri 100 3.2.1.6 Vasiliğe Engel Olan Sebepler 101 3.2.2 Atama Usulü 102 3.2.2.1 Vasinin Atanması 102 3.2.2.2 Vasi Atanmadan Önce Geçici Önlem Alınması 104 3.2.2.3 Vasi Atama Kararının Tebliği ve İlanı 104 3.2.2.4 Vasilikten Kaçınma ve İtiraz 105 3.3 VASİNİN HAKLARI 107 3.3.1 Vasilikten Kaçınma Hakkı 107 3.3.2 Ücret ve Masraf Talep Etme Hakkı 107 3.4 VASİNİN GÖREVLERİ 108 3.4.1 Göreve Başlama 109 3.4.2 Defter Tutma 109 3.4.3 Değerli Şeylerin Saklanması 111 3.4.4 Taşınırların Satılması 111 3.4.5 Paraların Yatırılması 112 3.4.6 Ticarî ve Sınaî İşletmeler 113 3.4.7 Taşınmazların Satılması 114 3.4.8 Vesayet Altındaki Kişinin Bakımı, Eğitimi ve Gözetimi 117 3.4.9 Özen Yükümlülüğü ve Temsil 118 3.4.10 Malvarlığının Yönetilmesi 121 4. VESAYET ALTINDAKİ KİŞİNİN HUKUKİ DURUMU VE VASİNİN SORUMLULUĞU 123 4.1 VESAYET ALTINDAKİ KİŞİNİN HUKUKİ DURUMU 123 4.1.1 Tam ve Sınırlı Ehliyetsizlerin Hukuki Durumu 123 4.1.1.1 Tam Ehliyetsizler Bakımından 123 4.1.1.1.1 Hukuki İşlem Ehliyeti 123 4.1.1.1.2 Haksız Fiilden Sorumluluk Ehliyeti 127 4.1.1.1.3 Taraf ve Dava Ehliyeti 127 4.1.1.1.4 Hak ve Tasarruf Ehliyeti 131 4.1.1.2 Sınırlı Ehliyetsizler Bakımından 132 4.1.1.2.1 Vesayet Altındaki Kişinin Görüşünün Alınması 132 4.1.1.2.2 Tek Başına Yapabilecekleri İşlemler 133 4.1.1.2.3 Vasinin Rızasıyla Yapabileceği İşlemler 134 4.1.1.2.3.1 Vasi Tarafından Verilen Rızanın Geçerliliği 135 4.1.1.2.3.2 Hukuki İşleme Rıza Verilmesinin Sonuçları 136 4.1.1.2.3.3 Vasi Tarafından Onam Verilmeyen İşlemin Hukuki Durumu 136 4.1.1.2.4 Vesayet Altındaki Kişinin Bir Meslek veya Sanat İcra Etmesi 137 4.1.1.2.5 Vesayet Altındaki Kişinin Serbest Mallarının Yönetimi 138 4.1.2 Yasak İşlemler 138 4.1.3 Vasinin İzin Alarak Yapabileceği İşlemler 141 4.2 VASİNİN SORUMLULUĞU 146 4.2.1 Vasi Açısından Sorumluluk 146 4.2.2 Devlet Açısından Sorumluluk 150 4.2.3 Tazminat Davası 152 4.2.3.1 Görevli ve Yetkili Mahkeme 152 4.2.3.2 Davanın Tarafları 153 4.2.4 Rücu Davası 154 4.2.4.1 Davanın Tarafları 154 4.2.5 Sorumluluk Davasında Zamanaşımı 155 4.2.5.1 Olağan Zamanaşımı 155 4.2.5.2 Olağanüstü Zamanaşımı 157 4.2.6 Vesayet Altındaki Kişinin Alacağı 157 5. VASİLİK SIFATINI SONA ERDİREN HALLER 159 5.1 VASİNİN ÖLÜMÜ 159 5.2 VASİNİN FİİL EHLİYETİNİ KAYBETMESİ 159 5.3 VASİLİK SÜRESİNİN SONA ERMESİ VE UZATILMAMASI 160 5.4 VASİNİN KASITLI BİR SUÇ NEDENİYLE MAHKÛMİYETİNE KARAR VERİLMESİ 160 5.5 VASİNİN GÖREVDEN ÇEKİLMESİ 160 5.5.1 Vasiliğe Engel Bir Durumun Ortaya Çıkması 160 5.5.2 Vasilikten Kaçınma Sebebinin Ortaya Çıkması 161 5.6 VASİNİN GÖREVE DEVAM ETME ZORUNLULUĞU 161 5.7 VASİNİN GÖREVDEN ALINMASI 161 5.7.1 Vasinin Görevden Alınma Sebepleri 161 5.7.1.1 Görevi Savsaklamada Bulunma 162 5.7.1.2 Yetkiyi Kötüye Kullanma 162 5.7.1.3 Güven Sarsıcı Davranışta Bulunma 162 5.7.1.4 Borç Ödemede Acze Düşme 162 5.7.1.5 Görevi Yapmada Yetersizlik Hali 162 5.7.2 Usul 163 5.7.2.1 Görevli ve Yetkili Mahkeme 163 5.7.2.2 Başvuru, İnceleme ve Karar Verilmesi 163 5.7.2.3 Geçici ve Gerekli Önlemlerin Alınması 164 5.7.2.4 İtiraz Edilmesi 164 6. SONUÇ 165 DİLEKÇE ÖRNEKLERİ 171 EK – I: Velayet Altında Bulunmayan Küçüğe Vasi Atanması Talepli Dilekçe 173 EK – II: Yaşlılık Sebebiyle Vasi Atanması Talepli Dilekçe Örneği 174 EK – III: Akıl Hastalığı Sebebiyle Vasi Atanması Talepli Dilekçe Örneği 176 YEREL MAHKEME KARARLARI 179 EK – IV: Kısıtlılığın Kaldırılmasına İlişkin Mahkeme Kararı Örneği 181 EK – V: Pazarlıkla Satışa İzin Vesayet Makamı Kararı 183 EK – VI: Husumete İzin Vesayet Makamı Kararı 186 EK – VII: Süre Uzatımı–Kısıtlı Adına Vesayet Hesabı Açılması–Hesabın Altın Olarak Değerlendirilmesi–İzin Kararı 188 EK – VIII: Araç Alımı İçin İzin Verilmesine Dair Vesayet Makamı Kararı 190 EK – IX: Vasinin Değiştirilmesi Vesayet Makamı Kararı 192 EK–X: Husumete İzin Vesayet Makamı Kararı 194 EK–XI: Vasiye İzin Vesayet Makamı Kararı 196 EK – XII: Yaş Küçüklüğü Nedeniyle Vesayet Altına Alma ve Vasi Tayinine Dair Vesayet Makamı Kararı 199 EK – XIII: TMK m. 405–406 Uyarınca Vesayet Altına Alma ve Vasi Tayini Talebinin Reddine Dair Bölge Adliye Mahkemesi Kararı 201 Kaynaklar 205 Kavramlar Dizini 213 Kararlar Dizini 221
