Suça İştirakte Yardım Edenin Ceza Sorumluluğu

"SUÇA İŞTİRAKTE YARDIM EDENİN CEZA SORUMLULUĞU



Yrd. Doç. Dr. Vesile Sonay EVİK



- Suça İştirak Hakkında Genel Bilgiler

- Suça İştirakin ve Şerikliğin Teorik Yapısı

- Suça İştirakte Yerdım Eden



ÖNSÖZ .................................................................................................................. v ii



İÇİNDEKİLER......................................................................................................ix



KISA LTM A LA R.................................................................................................x ix

GİRİŞ.........................................................................................................................1

Birinci Bölüm

SUÇA İŞTİRAK HAKKINDA GENEL

BİLGİLER

§ 1. Suça İştirak-Suça İştirakin Tarihsel Gelişimi ............................5

I. Suça İştirak (Suç Ortaklığı) Kavramı......................................5

II. Suça İştirakin Tarihsel Gelişimi ...............................................7

A. Roma Hukuku........................................................................7

B. Cermen Hukuku..................................................................11

C. Orta Çağ Hukuku................................................................11

D. XVIII-XIX. Yüzyıllar Hukuku .........................................15

E. İslam Hukuku.......................................................................17

F. Osmanlı Hukuku.................................................................19

G. Cumhuriyet Sonrası Türk Hukuku.................................19

1. 765 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nda Suça

İştirak...............................................................................19

2. 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nda Suça

İştirak.............................................................................. 24

İÇİNDEKİLERx

§ 2. Suça İştirake İlişkin Sistemler...................................................31

I. Genel Olarak................................................................................31

II. Eşitlik Sistemi..............................................................................31

III. İkilik Sistemi............................................................................... 34

IV. Cezanın Faile Göre Belirlenmesi Sistemi............................ 36

V. Değerlendirme............................................................................ 38

§ 3. Yabancı Ülke Hukuklarındaki Düzenlemeler ..........................41

I. Almanya........................................................................................41

II. Hollanda .......................................................................................42

III. İspanya ......................................................................................... 44

IV. Fransa ........................................................................................... 46

V. İtalya ............................................................................................. 48

VI. İsviçre ............................................................................................53

VII. İsveç .............................................................................................. 54

VIII. Norveç .......................................................................................... 54

IX. Danimarka....................................................................................55

X. Avusturya .....................................................................................55

XI. Macaristan................................................................................... 56

XII. Belçika .......................................................................................... 56

XIII. Yunanistan....................................................................................57

XIV. Bulgaristan ...................................................................................58

XV. Slovenya ........................................................................................59

XVI. Finlandiya.................................................................................... 60

XVII. Lüksemburg ................................................................................ 60

XVIII. Rusya .............................................................................................61

XIX. Arnavutluk ..................................................................................62

XX. Bosna Hersek .............................................................................. 64

XXI. Kanada ..........................................................................................65

XXII. Brezilya......................................................................................... 66

XXIII. Kolombiya ....................................................................................67xi

XXIV. Andorra .........................................................................................67

XXV. İngiltere........................................................................................ 68

XXVI. İskoçya...........................................................................................74

XXVII. Arjantin.........................................................................................76

XXVIII.Suriye............................................................................................ 77

XXIX. Portekiz.........................................................................................78

XXX. Çin..................................................................................................78

XXXI. Meksika.........................................................................................79

XXXII. Avrupa Birliği ..............................................................................79

İkinci Bölüm

SUÇA İŞTİRAKİN VE ŞERİKLİĞİN TEORİK

YAPISI

§ 4. Suça İştirakin Hukuki Niteliği..................................................81

I. Genel Olarak................................................................................81

II. Faili Dar Anlamda Kabul Eden Görüş ................................. 82

A. Genel Olarak........................................................................ 82

B. Faili Dar Anlamda Kabul Eden Görüşlerin

Geliştirdiği Bağlılık Teorisi (Kuralı) ve İştirak

Hükümlerinin Tipikliği Genişleten, İkincil,

Tamamlayıcı Hükümler Olduğu Görüşü ..................... 83

1. Failin Fiil İşlemesini Yeterli Kabul Eden

Görüş (Asgari Bağlılık Kuralı) ..................................85

2. Failin Fiilinin Kasti ve Hukuka Aykırı

Olmasını Arayan Görüş (Sınırlı Bağlılık Kuralı). 86

3. Failin Kusurlu Olmasını Arayan Görüş

(Aşırı-Ekstrem Bağlılık Kuralı)................................ 86

4. Fiilin Cezalandırılabilir Olmasını Arayan

Görüş(Katı Bağlılık Kuralı) ...................................... 86

C. Bağlılık Teorisine Karşı İleri Sürülen Eleştiriler......... 86xii

III. Faili Geniş Anlamda (İştirak Hükümlerinin

Tipikliği Daraltan Hükümler Olarak )Kabul Eden

Görüş.............................................................................................89

IV. İştirak Hükümlerini Muhtemel Çok Failli Suç Tipi

Olarak Kabul Eden Görüş....................................................... 90

V. İştirak Hükümlerini Birden Fazla Muhtemel Çok

Failli Suç Tipi Olarak Kabul Eden Görüş............................ 92

VI. Çok Failli Suç Tipi veya Tipleri Görüşlerine Karşı

İleri Sürülen Eleştiriler..............................................................93

VII. Değerlendirme............................................................................ 94

§ 5. Suça İştirakin Cezalandırılma Nedeni .....................................99

I. Cezalandırılma Nedenini Nedensellik Bağına

Dayanarak Açıklayan Görüşler .............................................. 99

A. Şartların Eşitliğine Dayanan Görüşler.......................... 99

B. Etken Sebep Ayrımına Dayanan (Şartlar

Arasında Sebep ve Vesile Ayrımı Yapan) Görüşler....101

II. Cezalandırılma Nedenini Politik ve Öze İlişkin

Esasa Dayanarak Açıklayan Görüşler................................. 102

A. Failin Tehlikeliliğine Dayanan Görüşler.................... 102

B. Antisosyal Davranışa Dayanan Görüşler.................... 103

III. Cezalandırılma Nedenini Teknik ve Şekli Esasa

Dayanarak Açıklayan Görüşler ............................................ 103

§ 6. Fail–Şerik Ayrımını Belirleyen Görüşler................................105

I. Genel Olarak............................................................................. 105

II. Fail-Şerik Ayrımını Sübjektif Esasa Dayandıran

Görüşler (Sübjektif Teori) ..................................................... 105

III. Fail-Şerik Ayrımını Objektif Esasa Dayandıran

Görüşler (Objektif Teori) ...................................................... 109

A. Şekli Objektif Teori.......................................................... 109

B. Maddi Objektif Teori........................................................111

IV. Fail-Şerik Ayrımını Fiil Hakimiyetine Dayandıran

Görüşler..................................................................................... 112xiii

V. Değerlendirme...........................................................................119

§ 7. Şerikliğin Hukuki Niteliği ve Cezalandırılma Nedeni ..........123

I. Bağlılık Kuralına Dayanan Nedensellik (Sebebiyet

Verme) Teorisi (Die Akzessorietatsorientierte

Verursachungstheorie) ........................................................... 123

II. Kusura İştirak (Kusurlu Şerik)Teorisi

(Schuldteilnahmetheorie) .....................................................124

III. Bağımsız (Saf) Nedensellik Teorisi (Die Reine

Verursachungstheorie) ...........................................................124

IV. Bağlı Hukuki Değeri İhlal (Haksızlığın Karışması)

Teorisi (Aksessorischen Rechtgutsan griff) ..................... 125

§ 8. Şerikliğin Tespitine İlişkin Teoriler.......................................127

I. Genel Olarak............................................................................. 127

II. Şart (Condictio Sine Qua Non-Olmazsa Olmaz

Şart) Teorisi............................................................................... 127

III. Katkı Sağlama (Arttırma) Teorisi ....................................... 129

IV. Kolaylaştıran veya Güçlendiren Nedensellik Teorisi

(Zuflu&#