Yargı Etiği Dersleri
Prof. Dr. Ergin ERGÜL
İÇİNDEKİLER
BASKIYA ÖNSÖZ 5
ÖNSÖZ. 7
İÇİNDEKİLER 11
GİRİŞ 15
OKUMA PARÇASI 1: ARİSTOYA GÖRE ERDEMLER. 21
Birinci Bölüm
YARGI ETİĞİNİN ANAYASAL VE
DEMOKRATİK TEMELLERİ
1.1. HUKUK DEVLETİ. 25
1.2. KUVVETLER AYRILIĞI İLKESİ . 28
1.3. YARGI 31
1.3.1. Genel Olarak. 31
1.3.2. Anayasal İlkeler. 32
1.3.3. İnsan Hakları. 36
1.3.3.1. Genel Olarak 36
1.3.3.2. Adil Yargılanma Hakkı 38
OKUMA PARÇASI 2: FARABİ”DE MUTLULUK VE ADALET 41
İkinci Bölüm
TEMEL KAVRAMLAR
2.1. ETİK 45
2.2. AHLAK. 47
2.3. DEONTOLOJİ (Meslek Ahlakı, Meslek Etiği) 48
2.4. ETİK, AHLAK VE MESLEK ETİĞİ KAVRAMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI. 51
2.5. ETİK, AHLAK VE HUKUK . 52
2.6. HUKUK ETİĞİ, YARGI ETİĞİ, HUKUKÇU ETİĞİ VE ADALET MESLEK ETİĞİ . 54
OKUMA PARÇASI 3: FELSEFİ ETİKTEN MESLEK ETİĞİNE 56
12 İçindekiler
Üçüncü Bölüm
YARGI ETİĞİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ VE MEDENİYET BOYUTU
3.1. GENEL OLARAK59
3.2. İSLAM MEDENİYETİ61
3.2.1. Hz. Ömer’in Yargıç Atama Yazısı . 61
3.2.2. Hâkimlik Etiği Eserleri 63
3.2.3. Müslüman Düşünürlerin Eserleri 66
3.2.3.1. Mevlâna: Mesnevi 66
3.2.3.4. İbn Haldun: Mukaddime . 73
3.2.4. Osmanlı Türkiyesi ve Mecelle . 78
3.2.4.1. La Fontaine’in Fransız ve Türk Yargı Etiği Karşılaştırması . 82
3.2.4.2. Bangalor Yargı Etiği İlkelerinin Yorumunun İslam Hukuku
Bölümü . 85
Dördüncü Bölüm
ULUSLARARASI DÜZENLEMELER
4.1. GENEL OLARAK91
4.1.1. Bangalor Yargı Etiği İlkeleri (BM/2003) . 94
4.1.1.1. Kapsamı 94
4.1.1.2. Hazırlanma Süreci. 94
4.1.1.3. Dayanak Belgeler 98
4.1.1.4. Amaç ve Gerekçe 98
4.1.1.5. Sistematiği 100
4.1.1.6. Bangalor Yargı Etiği İlkelerinin Yorumu 102
4.1.2. Budapeşte İlkeleri (Savcılar İçin Etik ve Davranış Biçimlerine İlişkin
Avrupa Esasları) (AK/2005) . 103
4.1.2.1. Kapsamı 103
4.1.2.2. Hazırlanışı . 103
4.1.2.3. Dayanakları. 103
4.1.2.4. Amacı ve Gerekçesi 104
4.1.2.5. Sistematiği 105
4.1.3. Havana Kuralları (Avukatların Rolüne Dair Temel Prensipler)
(BM/1990). 107
4.1.3.1. Kapsamı 107
4.1.3.2. Hazırlanışı . 108
İçindekiler 13
4.1.3.3. Dayanakları 108
4.1.3.4. Amaç ve Gerekçe . 108
4.1.3.5. Sistematik 109
Beşinci Bölüm
ULUSAL DÜZEYDEKİ BELGELER
5.1. GENEL OLARAK 111
5.2. TÜRK YARGI ETİĞİ BİLDİRGESİ (TÜYEB) (HSK/2019) 111
5.2.1. Kapsamı 111
5.2.2. Hazırlanışı . 112
5.2.3. Dayanakları. 114
5.2.4. Amaç ve Gerekçe 115
5.2.5. Sistematik . 115
5.2.6. Bildirgenin Mekanizması 116
5.2.7. Türk Yargı Etiği Bildirgesi Kapsamında Sosyal Medya Kullanım
Rehberi . 117
5.3. YARGITAY YARGI ETİĞİ İLKELERİ (YBGK/2017) 119
5.3.1. Kapsamı 119
5.3.2. Hazırlanışı . 119
5.3.3. Dayanağı. 119
5.3.4. Amaç ve Gerekçesi . 120
5.3.5. Sistematiği 120
5.3.6. Danışma Mekanizması 121
5.3.6.1. Yargı Etiği Danışma Kurulu. 121
5.3.6.2. Örnek Kararlar 122
5.4. YARGITAY CUMHURİYET SAVCILARI ETİK DAVRANIŞ İLKELERİ
(YCB/2017) 125
5.4.1. Kapsam . 125
5.4.2. Dayanakları. 125
5.4.3. Amaç ve Gerekçe 125
5.4.4. Sistematiği 125
5.5. TÜRKİYE BAROLAR BİRLİĞİ MESLEK KURALLARI (TBBB/1971) . 127
5.5.1. Kapsamı 127
5.5.2. Hazırlanışı . 127
5.5.3. Sistematiği 128
OKUMA PARÇASI 4: KANT VE ÖDEV ETİĞİ 130
14 İçindekiler
Altıncı Bölüm
TÜRK YARGI ETİĞİ BİLDİRGESİNİN YORUMU
6.1. GENEL OLARAK133
6.2. BAŞLIK VE BAŞLANGIÇ .134
6.3. ETİK DEĞER, İLKE VE DAVRANIŞ KURALLARI .138
6.3.1. İnsan Onuru, İnsan Hakları ve Eşitlik. 138
6.3.2. Bağımsızlık. 145
6.3.3. Tarafsızlık 152
6.3.4. Dürüstlük ve Tutarlılık. 160
6.3.5. Güven 164
6.3.6. Mahremiyet 168
6.3.7. Mesleğe Yaraşırlık . 172
6.3.8. Yetkinlik ve Özen. 181
6.4. BİLDİRGENİN BAĞLAYICILIĞI VE TAAHHÜT .188
SONUÇ.193
EK 1: ADALETNAME199
EK 2: ULUSLARARASI ETİK KODLARDAN ÖRNEKLER .204
2.1. Fransa Hâkim ve Savcılık Yüksek Kurulu Hakim ve Savcıların Etik
(Deontolojik) Ödevleri Derlemesi . 204
2.2. Kanada Québec Hakim ve Savcılık Etik Kodu (Kuralları) (Adli Yargı
Kanunu). 205
2.3. Belçika Yargı Yüksek Kurulu Hakim ve Savcılık Rehberi: İlkeler,
Değerler, Vasıflar 205
2.4. İsviçre Hâkim Savcılar Birliği Etik Komisyonu Hakimler İçin Geçerli
Etik İlkeler . 206
KAYNAKÇA.207
YAZARIN YAYINLANMIŞ KİTAPLARI.213