^{Yargıtay Kararları Işığında}Adli Yargıda Dava Şartları

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Teşekkür 7
Önsöz 9
I. GENEL OLARAK DAVA ŞARTLARI 15
1. TÜRK MAHKEMELERİNİN YARGI HAKKININ BULUNMASI 32
2. YARGI YOLUNUN CAİZ OLMASI 48
2.1. İdari Dava Türleri 55
2.1.1. İdari İşlemler Hakkında Açılan İptal Davaları 56
2.1.2. İdari Eylem ve İşlemlerden Dolayı Kişisel Hakları Doğrudan Muhtel Olanlar Tarafından Açılan Tam Yargı Davaları 64
2.1.3. Tahkim Yolu Öngörülen İmtiyaz Şartlaşma ve Sözleşmelerinden Doğan Uyuşmazlıklar Hariç, Kamu Hizmetlerinden Birinin Yürütülmesi İçin Yapılan Her Türlü İdari Sözleşmelerden Dolayı Taraflar Arasından Çıkan Uyuşmazlıklara İlişkin Davalar 104
2.2. Yargı Yolu Yokluğu Halinde Adli Yargı Mahkemeleri Tarafından Verilecek Kararlar ve Usul 112
2.3. Yargı Yolu Uyuşmazlığı – Uyuşmazlık Mahkemesi 121
2.3.1. 2247 Sayılı Yasanın 10. Maddesi Uyarınca Yargı Yolu Uyuşmazlığı Çıkartılması 121
2.3.2. 2247 Sayılı Yasanın 19. Maddesi Uyarınca Yargı Yolu Uyuşmazlığı Çıkartılması 123
2.3.3. 2247 Sayılı Yasanın 14. Maddesi Uyarınca Yargı Yolu Uyuşmazlığı Çıkartılması 124
2.3.4. 2247 Sayılı Yasanın 17. Maddesi Uyarınca Yargı Yolu Uyuşmazlığı Çıkartılması 126
2.3.5. Hüküm Uyuşmazlığı 126
3. MAHKEMENİN GÖREVLİ OLMASI 130
3.1. Görevli Mahkemenin Belirlenmesi 136
3.2. Genel Mahkeme İle Özel Mahkeme veya Birden Çok Özel Mahkemenin Görev Alanına Giren Taleplerin Birlikte Görüleceği Durumlarda Görevli Mahkemenin Belirlenmesi 137
3.3. Yüksek Mahkemeler–İlk Derece ve İkinci Derece Mahkemeler Ayrımı 142
3.4. Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri (Hukuk Mahkemeleri) 144
3.4.1. Özel Mahkemeler 146
3.4.1.1. İcra Hukuk Mahkemesi 147
3.4.1.2. İş Mahkemesi 154
3.4.1.3. Aile Mahkemesi 170
3.4.1.4. Kadastro Mahkemesi 185
3.4.1.5. Tüketici Mahkemesi 191
3.4.1.6. Asliye Ticaret Mahkemesi 206
3.4.1.7. Denizcilik İhtisas Mahkemesi 223
3.4.1.8. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi 230
3.4.2. Genel Mahkemeler 236
3.4.2.1. Asliye Hukuk Mahkemesi 236
3.4.2.2. Sulh Hukuk Mahkemesi 256
3.5. Mecburi Tahkim Yargılaması 283
3.5.1. 3533 Sayılı Kanun Uyarınca Mecburi Tahkim 286
3.5.2. 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda Düzenlenen Zorunlu Tahkim 295
3.6. İkinci Derece Mahkemeler (Bölge Adliye Mahkemeleri) 301
4. YETKİNİN KESİN OLDUĞU HÂLLERDE, MAHKEMENİN YETKİLİ BULUNMASI 302
4.1. Mirastan Doğan Davalarda Yetki (HMK. md. 11) 309
4.2. Taşınmazın Aynından Doğan Davalarda Yetki (HMK md. 12) 316
4.3. Şubeler ve Tüzel Kişilerle İlgili Davalarda Yetki (HMK md. 14) 325
4.3.1. Şubenin Yetkisi 325
4.3.2. Şirketin Kendi Bünyesinden Doğan Davalarda Şirket Merkezinin Kesin Yetkisi 330
4.4. Sigorta Sözleşmelerinden Doğan Davalarda Yetki (HMK md. 15) 335
4.5. Görevsizlik veya Yetkisizlik Kararı Üzerine Yapılacak İşlemler 342
5. TARAFLARIN, TARAF VE DAVA EHLİYETİNE SAHİP OLMALARI; KANUNİ TEMSİLİN SÖZ KONUSU OLDUĞU HÂLLERDE, TEMSİLCİNİN GEREKLİ NİTELİĞE SAHİP BULUNMASI 366
5.1. Tarafların Sıfat (Husumet) Ehliyeti 366
5.1.1. Taraf Değişikliği (İrade ve Zorunlu Taraf Değişikliği) 411
5.1.1.1. Tarafta İradî Değişiklik 411
5.1.1.2. Zorunlu Taraf Değişikliği (Dava Konusunun Devri) 443
5.2. Taraf Ehliyeti 462
5.2.1. İnsanlar (Gerçek Kişiler) Bakımından Taraf Ehliyeti 463
5.2.2. Tüzel (Özel Hukuk–Kamu Hukuku) Kişilerin Taraf Ehliyeti 471
5.2.3. Dava Arkadaşlığında Taraf Sıfatı ve Taraf Ehliyeti 481
5.2.4. Elbirliği Mülkiyetinde Taraf Ehliyeti ve Taraf Sıfatı 493
5.2.5. Adi Ortaklıkta Taraf Ehliyeti ve Taraf Sıfatı 518
5.2.6. Taraf Ehliyetine ve Sıfatına Sahip İdare ve Kamu Tüzel Kişileri 529
5.3. Dava Ehliyeti 537
5.3.1. Gerçek Kişilerin Dava Ehliyeti 538
5.3.2. Tüzel Kişilerin Dava Ehliyeti 539
5.4. Kanuni Temsilin Söz Konusu Olduğu Hâllerde, Temsilcinin Gerekli Niteliğe Sahip Bulunması 543
5.4.1. Yaş Küçüklüğü Hali (Ergin Olmayan Küçüklerin Dava Ehliyeti) 543
5.4.2. Ayırt Etme Yeteneği Bulunup Hakkında Kısıtlanma Kararı Bulunmamakla Beraber Kendisine Danışman Atanan Erginlerin Dava Yeteneği 550
5.4.3. Tarafın Vesayet Altında Olması Hallerinde Durum 554
6. DAVA TAKİP YETKİSİNE SAHİP OLUNMASI 560
6.1. Gerçek Kişilerde Dava Takip Yetkisi 563
6.2. Tüzel Kişilerde Dava Takip Yetkisi 572
7. VEKİL ARACILIĞIYLA TAKİP EDİLEN DAVALARDA, VEKİLİN DAVAYA VEKÂLET EHLİYETİNE SAHİP OLMASI VE USULÜNE UYGUN DÜZENLENMİŞ BİR VEKÂLETNAMESİNİN BULUNMASI 576
8. DAVACININ YATIRMASI GEREKEN GİDER AVANSININ YATIRILMIŞ OLMASI 605
9. TEMİNAT GÖSTERİLMESİNE İLİŞKİN KARARIN GEREĞİNİN YERİNE GETİRİLMESİ 632
9.1. Türk Vatandaşlarının Türkiye’de Açacakları Hukuk Davalarında Dava Şartı Olan Teminat 633
9.1.1. Türkiye’de Mutad Meskeni Olmayan Türk Vatandaşının Dava Açması, Davacı Yanında Davaya Müdahil Olarak Katılması veya Takip Yapması 633
9.1.2. Davacının Daha Önceden İflasına Karar Verilmiş, Hakkında Konkordato veya Uzlaşma Suretiyle Yeniden Yapılandırma İşlemlerinin Başlatılmış Bulunması; Borç Ödemeden Aciz Belgesinin Varlığı Gibi Sebeplerle, Ödeme Güçlüğü İçinde Bulunduğunun Belgelenmesi 637
9.1.3. Teminat Gerektirmeyen Hâller 637
9.1.3.1. Davacının Adli Yardımdan Yararlanması 638
9.1.3.2. Davacının, Yurt İçinde İstenen Teminatı Karşılamaya Yeterli Taşınmaz Malının veya Ayni Teminatla Güvence Altına Alınmış Bir Alacağının Bulunması 640
9.1.3.3. Davanın, Sırf Küçüğün Menfaatlerini Korumaya Yönelik Olarak Açılmış Olması 641
9.1.3.4. İlama Bağlı Alacak İçin İlamlı İcra Takibi Yapılmış Olması 642
9.2. Yabancıların Tükiye’de Açacakları Hukuk Davalarında Dava Şartı Olan Teminat 642
10. HUKUKİ YARAR 650
10.1. Hukuki Yararın Bulunmadığı Dava ve Taleplere Örnek İçtihatlar 665
10.2. Tespit Davasında Hukuki Yarar Sorunu 675
11. DERDESTLİK 702
11.1. Derdestlikten Bahsedebilmek İçin Önceki Tarihte Açılmış Bir Davanın Olması ve Söz Konusu Davanın Halen Görülmekte ve Kesin Hükümle Sonuçlanmamış Olması Koşulu 703
11.2. İkinci Açılan Davanın İlk Dava İle Aynı Olması Koşulu 711
11.2.1. Taraflarda Ayniyet Bulunması 711
11.2.2. Davanın Konusunda Ayniyet Bulunması 713
11.2.3. Davanın Sebebinde Ayniyet Bulunması 716
12. AYNI DAVANIN, DAHA ÖNCEDEN KESİN HÜKME BAĞLANMAMIŞ OLMASI 721
12.1. Taraflarda Ayniyet 733
12.2. Davanın Konusunda Ayniyet 741
12.3. Dava Sebebinde Ayniyet 748
II. DİĞER KANUNLARDAKİ ÖZEL DAVA ŞARTLARI 759
III. DAVA ŞARTLARININ İNCELENMESİ 787
Yararlanılan Kaynaklar 815
Kavramlar Dizini 817
Özgeçmiş 823