Yargıtay Kararlarıyla Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat Davası
Mustafa ERYÜZ ( Hakim )
İÇİNDEKİLER
İTHAF VE TEŞEKKÜR 3
ÖNSÖZ . 5
ÖZET 7
ABSTRACT . 9
İÇİNDEKİLER . 11
KISALTMALAR LİSTESİ 17
GİRİŞ . 19
BİRİNCİ BÖLÜM
KORUMA TEDBİRİ KAVRAMI VE
ORTAK ÖZELLİKLERİ
KORUMA TEDBİRİ KAVRAMI VE HUKUKSAL
NİTELİĞİ 21
KORUMA TEDBİRLERİNİN ORTAK ÖZELLİKLERİ . 23
2.1. Yasal Düzenleme Zorunluluğu . 24
2.2. Suç Şüpheleri 24
2.3. Geçici Nitelikte Olması. 26
2.4. Ceza Muhakemesi Süreçlerinin İşletilmesinde Araç
Olması . 27
2.5. Koruma Tedbirlerinin Gecikemezliği . 28
2.6. Belirli Makamlarca Kararlaştırılabilme 28
2.7. Koruma Tedbirlerine Başvurmada Ölçülülük İlkesi . 29
İçindekiler
12
İKİNCİ BÖLÜM
CMK'NIN 141.MADDESİ BAĞLAMINDA
TAZMİNAT TALEPLERİNE TEMEL TEŞKİL
EDEN KORUMA TEDBİRLERİ
YAKALAMA 31
1.1. Tanım, Amaç ve Hukuksal Nitelik . 31
1.2. Yakalamanın Şekli 33
1.2.1. Yakalamanın Herkesçe Yapılması 34
1.2.2. Yakalamanın Kollukça Yapılması 36
1.2.3. Yakalama Tedbirinde Olağan Usul . 37
1.3. Yakalananın Hakları . 38
GÖZALTINA ALMA 40
2.1. Tanım, Amaç ve Hukuksal Nitelik . 41
2.2. Gözaltı Tedbirine Karar Verme Yetkisi . 42
2.3. Gözaltı Tedbirinde Süre 43
2.4. Gözaltı İşlemleri ve Gözaltına Alınanın Hakları 45
TUTUKLAMA 46
3.1. Tanım, Amaç ve Hukuksal Nitelik . 47
3.2. Tutuklamanın Şartları . 48
3.2.1. Tutuklamanın Şekli Şartları 50
3.2.1.2. Sanığa Güvence Belgesi Verilmemiş Olması ve
Hâkim veya Mahkeme Kararı Olması . 51
3.2.1.3. Tutuklama Yasağı Bulunmaması . 52
3.2.1.4. Ölçülülük 53
3.2.2. Tutuklamanın Maddi Şartları 54
3.2.2.1. Kuvvetli Suç Şüphesinin Bulunması . 54
Mustafa ERYÜZ
13
3.2.2.2. Tutuklama Nedenlerinden Birinin Varlığı . 55
3.2.2.2.1. Kaçma Şüphesinin Bulunması 56
3.2.2.2.2. Delilleri Karartma Şüphesi . 58
3.2.2.2.3. Tanık, Mağdur veya Başkaları Üzerinde
Baskıda Bulunma Şüphesinin Bulunması . 59
ARAMA . 61
4.1. Tanım, Amaç ve Hukuksal Nitelik . 61
4.2. Arama Tedbirinin Şartları . 63
4.2.1. Makul Şüphenin Varlığı 64
4.2.2. Hâkim Kararı ya da Yetkili Merciin Yazılı Emrinin
Bulunması 64
ELKOYMA 66
5.1. Tanım, Amaç ve Hukuksal Nitelik . 67
5.2. ElKoyma Tedbirinin Şartları . 69
5.2.1. Şüphenin Varlığı 69
5.2.2. Hâkim Kararı veya Yetkili Merciin Yazılı Emrinin
Bulunması 70
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
KORUMA TEDBİRLERİNDEN KAYNAKLANAN
TAZMİNAT SORUMLULUĞU
TAZMİNAT KAVRAMI ve TAZMİNATIN KAPSAMI . 73
1.1. Maddi Tazminat ve Kapsamı 79
1.2. Manevi Tazminat ve Kapsamı 82
CMK’DA DÜZENLENEN TAZMİNAT NEDENLERİ . 83
2.1. Kanunda Belirtilen Koşullar Dışında Yakalanma,
Tutuklanma Veya Tutukluluğun Devamına Karar
Verilmesi (141/1-a) . 85
İçindekiler
14
2.2. Kanunda Belirtilen Gözaltı Süresi İçinde Hâkim
Önüne Çıkarılmama (141/1-b) . 86
2.3. Kanunda Belirtilen Hakları Hatırlatılmadan veya Bu
Haklardan Yararlanma İsteği Yerine Getirilmeden
Tutuklanma (141/1-c) . 87
2.4. Kanuna Uygun Tutuklandığı Halde Makul Sürede
Yargılama Merci Huzuruna Çıkarılmama ve Bu Süre
İçinde Hakkında Hüküm Verilmeme (141/1-d) 88
2.5. Kanuna Uygun Şekilde Yakalandıktan veya
Tutuklandıktan Sonra Kişinin Hakkında KYOK veya
Beraat Kararı Verilmesi (141/1-e) ve CMK 323/3.
Madde Düzenlemesi . 90
2.6. Mahkûm Olup da Gözaltı ve Tutuklukta Geçirilen
Sürenin Hükümlülük Süresinden Fazla Olması veya
İşlenen Suç İçin Kanunda Öngörülen Cezanın Sadece
Para Cezası Olması Nedeniyle Kişinin Zorunlu Olarak
Bu Cezayla Cezalandırılması (141/1-f) 92
2.7. Yakalama veya Tutuklama Nedenlerinin ve
Haklarındaki Suçlamanın Kişiye Yazıyla veya Sözle
Açıklanmaması (141/1-g) . 94
2.8. Kişinin Yakalanmasının veya Tutuklanmasının
Yakınlarına Bildirilmemesi (141/1-h) 94
2.9. Arama Kararının Ölçüsüz Şekilde Yerine Getirilmesi
(141/1-i) 95
2.10. Koşulları Oluşmadığı Halde El Koyma Tedbirine
Maruz Kalma veya El Koyulan Eşyasının Korunması
İçin Gerekli Tedbirin Alınmaması ya da Eşyanın
Amaç Dışı Kullanılması veya Zamanında Geri
Verilmemesi (141/1-j) 97
Mustafa ERYÜZ
15
2.11. Yakalama veya Tutuklama Tedbirine Karşı Kanunda
Öngörülen Başvuru İmkânlarından
Yararlandırılmama (141/1-k) 100
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
KORUMA TEDBİRLERİNDEN KAYNAKLANAN
TAZMİNAT DAVALARINDA USÜL
TAZMİNAT BAŞVURUSU 103
1.1. Başvuru Süresi 104
1.2. Dilekçenin İçeriği 106
1.3. Başvurabilecek Kişiler 108
1.4. Başvuramayacak Kişiler . 111
GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME 113
TAZMİNATIN HESAPLANMASI . 114
YARGILAMA GİDERİ ve VEKÂLET ÜCRETİ . 120
TAZMİNATIN GERİ ALINMASI ve RÜCU . 121
KANUN YOLLARI . 124
SONUÇ 127
KAYNAKÇA . 129