İÇİNDEKİLER SUNUŞ 7 İÇİNDEKİLER 9 KISALTMALAR 15 BİRİNCİ BÖLÜM GENEL OLARAK I. KAVRAM 17 A. Temel Olarak. 17 B. Estetik Amaçlı Tıbbî Müdahale Kavramı 17 C. Estetik Amaçlı Tıbbî Müdahale Türleri 18 1. Bedensel Rahatsızlığı İyileştirme Amaçlı Estetik Müdahaleler 18 2. Ruhsal Rahatsızlığı İyileştirme Amaçlı Estetik Müdahaleler 19 3. Salt Güzelleştirme Amaçlı Estetik Müdahaleler 19 II. TARİHİ GELİŞİM 20 A. Tıp Açısından. 20 B. Hukuk Açısından 20 III. TIBBİ MÜDAHALE ŞARTLARI 22 A. Tıbbi Müdahalenin, Tıp Mesleğini İcraya Kanunen Yetkili Kişiler Tarafından Gerçekleştirilmesi 22 1. Tıp Fakültesi Mezunu Olmak ve Hekimlik Diplomasına Sahip Olmak 22 2. Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşı Olmak. 23 3. Türk Tabibler Birliğine Kayıt Olmak 24 4. Hekimlik Mesleğinin İcrasına Geçici veya Sürekli Bir Engelin Bulunmaması 24 a. Geçici Olarak Hekimlik Mesleğinin İcra Edilememesi 24 b. Sürekli Olarak Hekimlik Mesleğinin İcra Edilememesi 25 5. Diş Hekimliğinde Uzmanlık Şartı 25 B. Tıbbi Müdahalenin Kanunen Öngörülmüş Amaçlara Yönelik Olması 27 1. Teşhis 28 2. Tedavi 28 3. Hastalıktan Korumak 29 C. Tıbbi Müdahalenin, Tıp Bilimince Genel Kabul Görmüş İlke ve Kurallara Uygun Olarak Yapılması 29 D. Hastanın Tıbbi Müdahaleye Rıza Göstermesi 30 IV. KİŞİLİK HAKKININ TIBBİ YARDIM VE ELATMALARDAKİ YERİ 30 A. Kişilik Hakkının Tanımı 30
B. Kişilik Hakkının Niteliği 32 C. Kişilik Hakkının Kazanılması ve Kaybedilmesi 32 D. Kişilik Hakkının Konusu ve Kişisel Değerler 33 E. Hasta Hakları 35 F. Sözleşme Serbestisi 37 G. Sözleşmelere Hakim Olan Belli Başlı Prensipler 37 İKİNCİ BÖLÜM HUKUKİ SORUMLULUK TÜRLERİ I. KUSUR SORUMLULUĞU 41 II. SEBEP SORUMLULUĞU 42 III. HEKİMİN HUKUKİ SORUMLULUĞUNUN SEBEPLERİ 42 A. Hekimin Akti Sorumluluğu 42 1. Genel Olarak 42 2. Akdi Sorumluluğun Şartları 42 a. Akit 42 b. Aktin İhlali 43 c. Zarar 43 d. Kusur 43 e. İlliyet Bağı 46 B. Hekimin Akit Dışı Sorumluluğu 47 1. Genel Olarak 47 2. Hekimin Akit Dışı Sorumluluğunun Şartları 48 a. Fiil 48 b. Hukuka Aykırılık 48 c. Zarar 48 d. Kusur 48 e. İlliyet Bağı 51 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM HEKİM İLE HASTA ARASINDAKİ HUKUKİ İLİŞKİNİN MAHİYETİ I. SÖZLEŞME İLİŞKİSİ 53 A. Hizmet Sözleşmesi 53 B. Eser Sözleşmesi 54 C. Vekalet Sözleşmesi 63 1. Unsurları 63 D. Vekaletin Eser ve Hizmet Sözleşmesinden Farkı 72 1. Vekalet ve Eser 72 2. Vekalet ve Hizmet 75 E. Sonuç 76
F. Özel Durumlar 77 1. Özel Hastanelerde Çalışan Doktor ile Hasta Arasındaki Hukuki İlişki 77 2. Kamu Hastanelerinde Çalışan Doktor ile Hasta İlişkisinin Hukuki Niteliği 77 II. SÖZLEŞMENİN KURULMASI 77 A. Genel Olarak 77 B. Hukuka Uygun Sözleşmenin Koşulları 80 1. Hastanın Rızası 80 a. Rızanın Koşulları 86 aa. Beyan Şekli 86 bb. Rızaya Ehliyet 88 cc. Hastanın Aydınlatılması 91 aaa. Genel Olarak. 91 bbb. Aydınlatma Yükümlülüğünün Kapsamı 98 dd. Aydınlatma Yükümlülüğünün İstisnaları 99 aaa. Hastanın İstememesi 99 bbb. Tehlike Olasılığının Ender Olarak Gerçekleşmesi 100 ccc. Hastanın Bilgisinin Bulunması 101 ddd. Hastanın Aydınlatılması İle Sağlığı Ve Yaşamı Ciddi Bir Tehlikeye Düşecek ise 101 eee. Zorunluluk 101 fff. Tıbbi ve İnsani Nedenlerle Hastanın Aydınlatılmadığı Durumlar 104 ee. Rızanın Konusu 104 ff. Rızanın Kapsamı 106 gg. Rızanın Zamanı 107 hh. Aydınlatma ile Yükümlü Olanlar 108 ii. Aydınlatılacak Kişi 109 jj. Aydınlatmanın İspatı 109 2. Rızanın Alınmaması veya Aydınlatılmadan Alınmasının Sonuçları 110 III. SÖZLEŞME İÇİNDEKİ HEKİMİN BORÇLARI 110 A. Sadakat Borcu 110 B. Sır Saklama Borcu 113 C. Özen Borcu 118 D. Arşivleme ve Kayıt Tutma Borcu 126 E. Tedavinin Yürütülmesi Borcu 133 1. Tedavi Borcunun Amacı 134 2. Deneysel Çalışmalar 135 F. Hastanın Hekimlik Sözleşmesinden Doğan Borçları 136 IV. DİŞ HEKİMİNİN VE HASTANIN ESER SÖZLEŞMESİNE TABİ MÜDAHALELER BAKIMINDAN BORÇLARI 137
A. Hekimin Eser Sözleşmesine Tabi Müdahaleler Bakımından Borçları 138 1. Eseri Yaratma ve Teslim Etme Borcu 138 2. Kişisel Edim Borcu 139 3. Araç, Gereç ve Malzemeyi Sağlama Borcu 140 4. Genel İhbar (Bildirim) Borcu 140 5. Ayıba Karşı Tekeffül Borcu 141 B. Hastanın Eser Sözleşmesine Tabi Müdahaleler Bakımından Borçları 147 V. TIBBİ VEKALET AKTİNİN SONA ERMESİ 148 A. Genel Olarak 148 B. İfa İle Sona Ermesi 148 C. Tıbbi Vekalet Aktinin Azil ve İstifa İle Sona Ermesi 149 D. Tıbbi Vekalet Aktinin Ölüm ve Ehliyetsizlik veya İflas ile Sona Ermesi 149 VI. TIBBİ ESER AKTİNİN SONA ERMESİ 150 A. Yaklaşık Bedelin Aşılması 150 B. Eserin Yok Olması 150 C. Tazminat Karşılığı Fesih 150 D. İşsahibi Yüzünden İfanın İmkânsızlaşması 151 E. Yüklenicinin Ölümü veya Yeteneğini Kaybetmesi. 151 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM ZARAR ÇEŞİTLERİ I. TIBBİ MÜDAHALELERDEN DOĞAN ZARARLAR 153 A. Genel Olarak 153 B. Maddi Zararlar 154 1. Tedavi Giderleri 156 2. Çalışma Gücü Kaybı Zararları 158 3. Destekten Yoksun Kalma Zararı 159 4. Ölüm Nedeniyle Diğer Maddi Zararlar 159 C. Manevi Zarar 160 D. İlliyet Bağı 162 BEŞİNCİ BÖLÜM KUSUR İNCELEMESİ I. DOKTORUN KUSURUNUN İNCELENMESİ 183 A. Kusur 183 1. Unsurları 187 a. Bir Eylem 187 b. Tehlikeli Sonucun Öngörülebilir ve Önlenebilir Olması 187
2. Kusurun Belirlenmesinde Ölçü 189 B. Hekimin Kusurunun Derecesi 189 1. Kasta Dayalı Kusur 189 2. İhmal 189 3. Hafif ya da Ağır Kusur 190 4. Meslek Hataları 190 5. Meslek Hatalarının İspat Edilmesi 194 6. Haksız Fiilden Doğan Hukuki İlişki 194 a. Hukuka Aykırılık 195 b. Kusur 195 c. Zarar 195 d. İlliyet Bağı 196 7. Hekimin Haksız Fiil Sorumluluğunda Yardımcı Personelin Sorumluluğu 196 8. Hekimin Sorumluluktan Kurtulma Şartını Öngörmesi 203 9. Hekimin Seçtiği Yardımcının Kusurundan Sorumluluğu 205 10. Hekimin Vekaletsiz İş Görmesi ve Bundan Doğan Sorumlulukları 205 C. Hekimin Vekaletsiz İş gördüğü Durumlar 206 1. Acil Durumlar 206 2. Ameliyatın Genişletilmesi Durumu 206 3. Hekimin Vekaletsiz Tıbbi Müdahale Sorumluluğu 207 4. Hekimin Umulmayan Halden Sorumluluğu 207 5. Hekimin Tıbbi İhtilat Ya Da Komplikasyonlardan Sorumluluğu 208 6. Tanı Kusurları 210 7. Tedavi Kusurları 213 a. Araç ve Metod Seçiminde Kusur 213 b. Tıp Kurallarının Uygulamasında Kusur 215 c. Durum ve Koşulların Gerektirdiği Özen Yükümlülüğü Kusurları 216 d. Beceri Kusurları 217 8. Özel Sorumluluk Durumları 217 a. Hekimin Kusursuz Sorumluluğu 217 b. Hekimin İlaç Kullanılmasından Sorumluluğu 229 c. Hekimin Çalıştırana Karşı Sorumluluğu 230 ALTINCI BÖLÜM SAĞLIK KURUMLARININ SORUMLULUĞU I. ÖZEL HASTAHANE SORUMLULUĞU 233 A. Tam Hastaneye Kabul Sözleşmesi 236 B. Bölünmüş Hastaneye Kabul Sözleşmesi 236
C. Hekimlik Sözleşmesi İlaveli Tam Hastaneye Kabul Sözleşmesi 237 II. KAMU HASTANELERİNDE YAPILAN TIBBİ TEDAVİ VE GİRİŞİMLERDEN DOĞAN HUKUKİ SORUMLULUK 237 III. TIBBİ MÜDAHALE YAPAN EKİP ÇALIŞMASINDA SORUMLULUK 243 YEDİNCİ BÖLÜM HUKUKİ SORUMLULUĞUN SONUÇLARI I. HEKİMİN SORUMLULUĞUNU KALDIRAN VE AZALTAN DURUMLAR 253 A. Sorumsuzluk Anlaşması 253 B. Hastanın Rızasının Sorumluluğa Etkisi 253 C. Çaresizlik Durumu 254 D. Tazminat Kapsamına Etkili Eylem ve Olgular 255 E. Tıbbi Eylemlerden Doğan Zararlar İçin Sorumluluk Sigortası 258 II. TAZMİNAT DAVALARINDA TARAFLAR 259 A. Davacı 259 B. Davalı 259 III. GÖREV VE YETKİ 259 IV. KANITLAR 270 A. Çeşitleri 270 B. Kanıtlama Yükü 272 C. Bilirkişi İncelemesi 277 V. HUKUKİ SORUMLULUĞUN SONUÇLARI 286 A. Maddi Tazminat 286 1. Ölüm Halinde Tazminat 287 a. Destek Kavramı 287 b. Bakım Gücü 288 c. Bakım İhtiyacı 288 2. Cismani Zarar Halinde Tazminat 288 a. Tedavi Giderleri 288 b. Çalışma Gücü Kaybı Zararları 289 B. Manevi Tazminat 290 VI. ZAMANAŞIMI VE HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE 296 KAYNAKLAR 299
