^{Yaşam Hakkı Bağlamında}Ötanazi ve Kürtaj

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Kısaltmalar 13
GİRİŞ 15
1. BÖLÜM
YAŞAM HAKKI
I. YAŞAM HAKKI KAVRAMI VE TARİHSEL GELİŞİMİ 19
A. Yaşam Hakkı Kavramı 23
1. Kavram Olarak Yaşam Hakkı 23
2. Uluslararası Belgelerde Yaşam Hakkı 29
a. Uluslararası Sözleşmelerde Yaşam Hakkı 30
aa. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde Yaşam Hakkı 30
ab. Birleşmiş Milletler Medeni ve Siyasal Haklar Sözleşmesi’nde Yaşam Hakkı 34
ac. Amerikan İnsan Hakları Sözleşmesi’nde Yaşam Hakkı 36
ad. Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi’nde Yaşam Hakkı 38
ae. Afrika İnsan ve Halkların Hakları Şartı’nda Yaşam Hakkı 38
b. Uluslararası Bildirilerde Yaşam Hakkı 39
ba. İnsan Hakları Evrensel Bildirisi’nde Yaşam Hakkı 39
bb. Amerikan İnsan Hakları ve Ödevleri Bildirisi’nde Yaşam Hakkı 40
bc. Avrupa Parlamentosu Temel Haklar ve Özgürlükler Bildirisi’nde Yaşam Hakkı 40
B. Yaşam Hakkının Tarihsel Gelişimi 40
1. Batı’da Yaşam Hakkının Tarihsel Gelişimi 41
a. Magna Charta Libertatum 44
b. Köylülerin Mektupları 45
c. İngiliz İnsan Hakları Bildirgesi 46
d. Virginia İnsan Hakları Bildirgesi 47
e. Amerikan Bağımsızlık Beyannamesi 48
f. Fransız İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi 49
g. Ölüm Cezası ile İlgili Gelişmeler 49
h. Anayasalarda Yaşam Hakkı 54
2. Türkiye’de Yaşam Hakkının Tarihsel Gelişimi 55
a. Cumhuriyet Öncesi Türk Hukuk Sisteminde Yaşam Hakkı 56
aa. Sened–i İttifak 58
ab. Tanzimat Fermanı (Gülhane Hattı Hümayunu) 58
ac. Islahat Fermanı 59
ad. 1876 Anayasası (Kanun–u Esasi) 59
ae. 1921 Anayasası 60
b. Cumhuriyet Sonrası Anayasa Metinlerinde Yaşam Hakkı 61
ba. 1924 Anayasası Dönemi 61
bb. 1961 Anayasası Dönemi 62
bc. 1982 Anayasası Dönemi 64
II. YAŞAM HAKKININ NİTELİĞİ VE KAPSAMI 67
A. Yaşam Hakkının Önemi, Niteliği ve Korunması 67
1. Yaşam Hakkının Önemi ve Niteliği 67
a. Yaşam Hakkının Dokunulmaz Hak Olma Niteliği 72
b. Yaşam Hakkının Üstün Hak Olma Niteliği 73
c. Yaşam Hakkının Mutlak Hak Olma Niteliği 74
d. Yaşam Hakkının Vazgeçilmez Olma Niteliği 75
2. Yaşam Hakkının Korunması 76
a. Devletin Negatif Yükümlülüğü 80
b. Devletin Pozitif Yükümlülüğü 81
B. Yaşam Hakkının Kapsamı, Başlangıcı ve Sonu 83
1. Yaşam Hakkının Kapsamı 83
2. Yaşam Hakkının Başlangıcı 85
a. Musevilik İnancında Yaşam Hakkının Başlangıcı 87
b. Hıristiyanlık İnancında Yaşam Hakkının Başlangıcı 88
c. İslam İnancında Yaşam Hakkının Başlangıcı 88
d. Seküler Yaklaşımlarda Yaşam Hakkının Başlangıcı 90
e. Türk Hukuk Sisteminde Yaşam Hakkının Başlangıcı 90
f. Uluslararası Belgelerde Yaşam Hakkının Başlangıcı 92
3. Yaşam Hakkının Sonu 95
2. BÖLÜM
ÖTANAZİ
I. ÖTANAZİ KAVRAMI, TARİHSEL GELİŞİMİ, TÜRLERİ VE KOŞULLARI 103
A. Ötanazi Kavramı ve Tarihsel Gelişimi 103
1. Ötanazi Kavramı 103
2. Ötanazinin Tarihsel Gelişimi 108
a. Antik Çağda Ötanazi 108
b. Orta Çağda Ötanazi 110
c. Modern Çağda Ötanazi 110
B. Ötanazi Türleri 111
1. Hareketin Niteliğine Göre Ötanazi 112
a. Aktif Ötanazi 112
b. Pasif Ötanazi 113
2. Karar Merciine Göre Ötanazi 114
a. Kazai Ötanazi 114
b. Medikal Ötanazi 115
3. İradeye Göre Ötanazi 116
a. İradeye Bağlı Ötanazi 116
b. İrade Dışı Ötanazi 117
4. Uygulama Genişliğine Göre Ötanazi 117
a. Dar Anlamda Ötanazi 117
b. Geniş Anlamda Ötanazi 117
5. Dolaylı Ötanazi 118
C. Ötanazinin Koşulları 118
1. Bir Hastanın Varlığı 118
2. Hastalığın Dayanılmaz Acılara Yol Açan Bir Hastalık Olması 119
3. Tedavisi Mümkün Olmayan Bir Hastalığı Bulunmalıdır 119
4. Hastanın Ötanazi İradesi 119
5. Hekim Tarafından Yapılmalıdır 120
D. Ötanazi Hakkındaki Görüşler 120
1. Ötanaziyi Savunan Görüşler 120
2. Ötanaziyi Reddeden Görüşler 122
II. ÖTANAZİNİN DEĞİŞİK AÇILARDAN DEĞERLENDİRİLMESİ 123
A. Dini Açıdan Ötanazi 123
1. İslamiyet’te Ötanazi 124
2. Hıristiyanlık’ta Ötanazi 126
3. Yahudilik’te Ötanazi 128
B. Karşılaştırmalı Hukukta Ötanazi 129
1. Ötanaziyi Kabul Eden Ülkeler 129
a. Hollanda Hukukunda Ötanazi 129
b. Belçika Hukukunda Ötanazi 131
c. Lüksemburg Hukukunda Ötanazi 133
d. Amerika Birleşik Devletleri Hukukunda Ötanazi 133
e. İsviçre Hukukunda Ötanazi 134
f. Almanya Hukukunda Ötanazi 135
g. Avustralya Hukukunda Ötanazi 137
h. Fransa Hukukunda Ötanazi 139
ı. Avusturya Hukukunda Ötanazi 140
2. Ötanaziyi Reddeden Ülkeler 141
a. İngiltere Hukukunda Ötanazi 141
b. Hindistan Hukukunda Ötanazi 142
c. Rusya Federasyonu Hukukunda Ötanazi 142
C. AİHM Kararlarına Göre Ötanazi 143
D. Türk Hukukunda Ötanazi 145
1. Anayasa Bağlamında Ötanazi 145
2. Türk Ceza Kanununda Ötanazi 147
a. Kasten Öldürme Suçu ve Aktif Ötanazi 151
aa. Korunan Hukukî Değer 151
ab. Suçun Unsurları 151
aba. Maddi Unsurları 151
abaa. Fail 151
abab. Mağdur 152
abac. Suçun Konusu 152
abad. Hareket 153
abae. Netice 154
abaf. Nedensellik Bağı 154
abb. Manevi Unsur 155
ac. Hukuka Aykırılık Unsuru 155
ad. Suça Etki Eden Haller 156
b. Kasten Öldürmenin İhmali Davranışla İşlenmesi Suçu ve Pasif Ötanazi 157
ba. Korunan Hukuki Değer 157
bb. Suçun Unsurları 158
bba. Maddi Unsurları 158
bbaa. Fail 158
bbab. Mağdur 158
bbac. Suçun Konusu 159
bbad. Hareket 159
bbae. Netice 159
bbaf. Nedensellik Bağı 160
bbb. Manevi Unsur 160
bc. Hukuka Aykırılık Unsuru 160
bd. Suça Etki Eden Haller 161
3. Diğer Mevzuatlarda Ötanazi 162
E. Tıp Etiği Açısından Ötanazi 164
3. BÖLÜM
KÜRTAJ
I. KÜRTAJ KAVRAMI VE TARİHSEL GELİŞİMİ 169
A. Cenin ve Kürtaj Kavramları 170
1. Cenin Kavramı 170
2. Kürtaj Kavramı 174
B. Kürtajın Tarihsel Gelişimi 178
1. Dünya’da Kürtajın Tarihsel Gelişimi 178
2. Türkiye’de Kürtajın Tarihsel Gelişimi 183
a. Kürtajın Yasak Olduğu Dönem 183
b. Tıbbi Zorunluluk Halinde Kürtajın Serbest Olduğu Dönem 186
c. Kürtajın Sınırlı Serbest Olduğu Dönem 189
C. Kürtaja Başvurma Sebepleri 189
1. İstenmeyen Gebelik Sebebiyle Kürtaj 190
2. Tıbbi Zorunluluk Sebebiyle Kürtaj 191
3. Kürtajın Diğer Sebepleri 194
II. KÜRTAJIN DEĞİŞİK AÇILARDAN DEĞERLENDİRİLMESİ 195
A. Dini Açıdan Kürtaj 195
1. İslamiyet Açısından Kürtaj 195
2. Hıristiyanlık Açısından Kürtaj 198
3. Musevilik Açısından Kürtaj 199
B. Karşılaştırmalı Hukukta Kürtaj 200
1. Hollanda Hukukunda Kürtaj 200
2. Belçika Hukukunda Kürtaj 200
3. İsviçre Hukukunda Kürtaj 201
4. İspanya Hukukunda Kürtaj 202
5. Almanya Hukukunda Kürtaj 203
6. Avusturya Hukukunda Kürtaj 204
7. İngiltere Hukukunda Kürtaj 205
8. Amerika Birleşik Devletleri Hukukunda Kürtaj 206
9. Fransa Hukukunda Kürtaj 208
10. İtalya Hukukunda Kürtaj 209
11. İsrail Hukukunda Kürtaj 210
12. Çin Hukukunda Kürtaj 211
C. Avrupa Birliği Organları Kararlarında Kürtaj 213
D. Türk Hukukunda Kürtaj 218
1. Anayasa Bağlamında Kürtaj 218
2. Nüfus Planlaması Hakkında Kanunda Kürtaj 220
3. Türk Ceza Kanununda Kürtaj 225
a. Çocuk Düşürtme 226
aa. Korunan Hukuki Değer 227
ab. Suçun Unsurları 228
aba. Maddi Unsurları 228
abaa. Fail 228
abab. Mağdur 229
abac. Suçun Konusu 230
abad. Hareket 230
abae. Netice 232
abaf. Nedensellik Bağı 232
abb. Manevi Unsur 232
ac. Hukuka Aykırılık Unsuru 233
ad. Suça Etki Eden Haller 236
b. Çocuk Düşürme 237
ba. Korunan Hukuki Değer 238
bb. Suçun Unsurları 238
bba. Maddi Unsurları 238
bbaa. Fail 238
bbab. Mağdur 239
bbac. Suçun Konusu 239
bbad. Hareket 239
bbae. Netice 240
bbaf. Nedensellik Bağı 240
bbb. Manevi Unsur 240
bc. Hukuka Aykırılık Unsuru 241
bd. Suça Etki Eden Haller 241
4. Diğer Mevzuatlarda Kürtaj 242
E. Tıp Etiği Açısından Kürtaj 243
Sonuç 251
Kaynakça 257
Kavram Dizini 281