^{Yaşam Hakkı ile İşkence ve Kötü Muamele Yasağı Kapsamında}Kamu Görevlileri Hakkında Soruşturma İzni İşlemleri

Kamu görevlileri hakkındaki özel yargılama usulleri, yoğun eleştirilere rağmen Cumhuriyet öncesi dönemden beri varlığını sürdürmekte ve kamu görevlilerine güçlü bir koruma mekanizması sağlamaya devam etmektedir. 

Özel yargılama usulleri, Anayasa'da güvence altına alınmış olan yaşam hakkı ile işkence ve kötü muamele yasağı kapsamında etkili ceza soruşturması yürütülmesi yükümlülüğünün yerine getirilebilmesi üzerinde önemli sonuçlar doğurmaktadır. Soruşturmanın hızlı ve bir bütün olarak etkili şekilde yürütülmesi önünde engel teşkil edebildiği gibi sorumluların tespitini ve gerektiğinde cezalandırılmalarını sağlayabilecek uygun araçların devreye girmesinin de önüne geçebilmekte nihayetinde cezasızlık sonucu doğuran uygulamalardan biri olarak karşımıza çıkmaktadır. 

Özel yargılama usullerinin gerekli olup olmadığına ilişkin literatürde devam eden tartışmanın yanı sıra, etkili soruşturma yükümlülüğünün mevcut sisteme rağmen yerine getirilebilmesinin sağlanması meselenin üzerinde durulması gereken bir diğer boyutunu oluşturmaktadır.

Bu çalışma, kamu görevlileri hakkındaki özel yargılama usullerinin etkili soruşturma yükümlülüğü ilkelerinin her biri üzerindeki etkisini inceleyerek, sistemin etkili soruşturma ilkelerine zarar vermeksizin ya da en az zarar verecek şekilde işletilebilmesinin yollarını aramakta ve bu hususta uygulayıcılar tarafından dikkat edilmesi gereken noktaların altını çizmektedir. 

	Kamu Görelileri Hakkındaki Özel Yargılama Usulleri
	4483 Sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun
	Etkili Soruşturma Yükümlülüğü
	Ön İnceleme ve İdari Merci Kararının Hukuki Niteliği
	İzin Sürecinin Etkili Soruşturma Yürütülmesi Üzerine Etkisi
	AYM ve AİHM Kararlarında Kamu Görevlileri Hakkındaki Özel Yargılama Usulleri

İÇİNDEKİLER İçindekiler Sunuş  5 Kısaltmalar  11 GİRİŞ  13 BİRİNCİ BÖLÜM: KAMU GÖREVLİLERİ HAKKINDAKİ ÖZEL YARGILAMA USULLERİ A. Genel Olarak  17 B. Anayasal Düzenleme  23 1. Kovuşturma Açılmasının İzne Tabi Olması  23 2. İzin Sisteminin Zorunlu ve Kanunla İstisna Getirilmesinin Mümkün Olması  24 C. 4483 Sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun  25 1. Amaç  25 2. Kapsam  27 a. Fail Yönünden  28 aa. Memurlar ve Diğer Kamu Görevlileri  28 ab. Suçun Failine İlişkin İstisnalar  33 ac. Özel Kanunları Gereği 4483 Sayılı Kanun Kapsamına Giren Personel  35 b. Suç Yönünden  36 ba. Görev Sebebiyle İşlenen Suç  36 bb. Suç Konusuna İlişkin İstisnalar  38 bba. 4483 Sayılı Kanun Kapsamındaki İstisnalar  38 bbaa. İşkence ve Zor Kullanmada Sınırın Aşılması  38 bbab. Adliye ile İlgili Görevler  40 bbac. Ağır Cezayı Gerektiren Suçüstü Halleri  43 bbb. Diğer Kanunlarla Getirilen İstisnalar  44 3. Usul  46 a. Suç İsnadının Öğrenilmesi  47 b. Suç İsnadının Öğrenilmesi Üzerine Yapılacak İlk İşlemler  49 ba. Cumhuriyet Başsavcılığı  49 bb. İzin Vermeye Yetkili İdari Merci  51 bba. İdari Merci Kavramı  51 bbb. İdari Merciin Yapacağı İlk İşlemler  52 c. İşleme Koymama Kararı  53 d. Ön İnceleme  57 e. Soruşturma İzni Verilmesi/Verilmemesi Kararı  61 f. Tebliğ  64 g. İtiraz  65 h. İdari Merciin Kararı Üzerine Savcılık Tarafından Yapılacak İşlem  68 ha. Verilen Soruşturma İzni Kararının Kesinleşmesi /Soruşturma İzni Verilmemesi Kararına Karşı Yapılan İtirazın Kabul Edilmesi  68 hb. Soruşturma İzni Verilmemesi  68 ı. Soruşturma İzni Gerekliliği Hakkında Yanılma  69 j. Zamanaşımı  71 k. Zaman Bakımından Uygulama  72 l. Soruşturma İzni İşlemlerinden Sonra Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Yolu ve Süresi  73 la. Konu Yönünden  73 lb. Süre Yönünden  77 lc. Başvuru Yollarının Tüketilmesi Yönünden  82 D. Diğer Kanunlarda Soruşturma İzni İşlemleri  85 1. Hâkimler ve Cumhuriyet Savcıları  86 2. Noterler  87 3. Avukatlar  87 4. Türk Silahlı Kuvvetleri Personeli  88 5. Yükseköğretim Teşkilatı Personeli ve Öğretim Elemanları  89 6. Yüksek Mahkemeler ile Hâkimler ve Savcılar Kurulu Üyeleri  91 7. Diğer  92 İKİNCİ BÖLÜM: İŞKENCE VE KÖTÜ MUAMELE YASAĞI İLE YAŞAM HAKKINA YÖNELİK ETKİLİ SORUŞTURMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ KAPSAMINDA SORUŞTURMA İZNİ İŞLEMLERİ A. Etkili Soruşturma Yükümlülüğü  93 1. Etkili Bir Ceza Soruşturması Yürütme Yükümlülüğü  93 2. Etkili Soruşturma İlkeleri  98 B. Etkili Ceza Soruşturması Yürütme Yükümlülüğü Kapsamında Soruşturma İzni İşlemleri  102 1. Uygulama Alanı  102 a. Şiddet Kullanımı  102 b. İhmal  105 c. Görev Sebebiyle İşlenen Diğer Suçlar  107 2. Ön İnceleme ve İdari Merci Kararının Hukuki Niteliği  108 3. Etkili Soruşturma İlkeleri ve Soruşturma İzni Prosedürü  111 4. İzin Sürecinin Etkili Soruşturma Yürütülmesi Üzerine Etkisi  113 a. Soruşturma İzni Verilmesi Halinde  114 b. Soruşturma İzni Verilmemesi Halinde  119 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: AYM VE AİHM KARARLARINDA KAMU GÖREVLİLERİ HAKKINDAKİ ÖZEL YARGILAMA USULLERİ A. Anayasa Mahkemesinin Norm Denetimi Kararları  127 B. Anayasa Mahkemesinin Bireysel Başvuru Kararları  132 1. Toplumsal Olaylara Müdahale/Kuvvet Kullanımı  132 2. Kamu Görevlilerinin İhmalleri  140 C. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarındaki Tespitler  153 Sonuç  161 Kaynakça  165