Evlilik Birliğinin Sona Ermesi

EVLİLİKBİRLİĞİNİN SONA ERMESİ

Av. Yasin GİRGİN

- Evlilik Birliğinin Kurulması

- Evlilik Birliğinin Sona Erme Nedenleri

- Evlilik Birliğinin Sona Ermesi Davası

- Dava Açılmasının Hukuki Sonuçları

- Evlilik Birliğinin Sona Ermesinin Hukuki Sonuçları

İÇİNDEKİLER

KAYNAKÇA 20

ÖNSÖZ 21

EVLİLİK BİRLİĞİNİN SONA ERMESİ 23

1BÖLÜM : Evlilik Birliğinin Kurulması 23

1. Genel Olarak 23

1. Aile Hukukunun Özellikleri 24

1. Evlilik Birliğinin Kurulması 25

1. Eşlerin Hak ve Yükümlülükleri 27

1. Örnek Yargıtay Kararları 27

151 Türk Medeni  Kanununa Göre  Geçerli  Bir Evlenme Akdi  Kurulmadan  Dini
Merasimin Yapılamayacağı 28

2BÖLÜM : Evlilik Birliğinin Sona Erme Nedenleri 29

21  Eşlerden Birinin Ölümü, Gaipliği veya Cinsiyet Değiştirmesi ile Evlilik Birliğinin
Sona Ermesi 29

1. Ölüm 29
2. Gaiplik 29
3. Cinsiyet Değişikliği 30
4. Örnek Yargıtay Kararları 31

1. Gaiplik Kararı Verilebilmesi İçin Mahkemece Yapılması Gereken İlan 31
2. Sırf Gaiplik Kararı Evlilik Birliğini Ortadan Kaldırmaz 31
3. Cinsiyet Değişikliği Davasına Diğer Eşin Katılımının Sağlanması 32
4. Eşin Karar Düzeltme Safhasında Ölmesi 32
5. Boşanma Davası Açan Eşin Dava Sırasında Ölmesi 33

22  Evliliğin Yok Hükmünde Olması 33

221  Yokluk Halleri 34

1. Evlendirme memurunun huzurunda yapılmamış olması 34
2. İki tarafın memur huzurunda iradesini açıklamamış olması 35

2213  Evlenenlerin aynı cins olmaları 35

222 Örnek Yargıtay Kararları 36

2221  Geçerli Bir Evlenme Akdine Dayanmayan Evlilğin Meydana Gelmediği 36

2222    Evlilik Merasiminin Şekli Şartlarına Uyulmamış Olmasının Yokluğa Neden
Olacağı 37

2223   Göstermelik Olduğundan Söz Edilerek Evlenmenin İptalinin İstenemeyeceği 37

2224    Boşanmayı  Sağlayıcı Yahut  Kolaylaştırıcı  Her  Çeşit  Sözleşmenin  Geçersiz
Olduğu  38

23 Evlenmenin Butlanı ( İptal Edilebilirliği) 40

231  Mutlak Butlan ile Batıl Olma (TMK 145) 40

2311  Mutlak Butlan Nedenleri 40

1. Mevcut Evlilik (TMK 145/1) 40
2. Ayırt Etme Gücünden Sürekli Yoksunluk (TMK 145/2) 41
3. Evlenmeye Engel Nitelikte Akıl Hastalığı (TMK 145/3) 41
4. Yasak Derecede Hısımlık (TMK 145/4) 41

2312  Örnek Yargıtay Kararları 42

1. Mutlak Butlan Nedenlerinden İyi Niyetin Sadece Mevcut Evlilik Halinde
   Dikkate Alınacağı 42
2. Mevcut Evliliğin Söz Konusu Olduğu Durumlarda İlk Evlilğin Yapıldığı Eşin
   Ölmesi Halinde Açılmış Olan Davaya Mirasçıların Devam Edebileceği 42
3. Ayırt Etme Gücünde Geçici/ Kalıcı Kaybın Butlana Etkisi 43

23124 Ayırt Etme Gücünden Yoksunluğun Evlilik Merasimi Sırasında Önem Arz
Etmesi 43

23125   Yasak Derecede Hısımlığın Evliliğe Etkisi 44

232  Nisbî Butlan (İptal Edilebilirlik) 45

2321  Nisbî Butlan Nedenleri 45

1. Ayırt Etme Gücünden Geçici Yoksunluk (TMK 148) 45
2. Yanılma (TMK 149) 45
3. Evlenmenin Niteliğinde Yanılma 45
4. Eşin Kimliğinde Yanılma 46
5. Diğer Eşin Niteliğinde Yanılma 46

23212Aldatma(TMK150) 47

1. Namus Ve Onur Hakkında Aldatma 47
2. Tehlikeli Bir Hastalık Hakkında Aldatma 47

23213  Korkutma (TMK 151) 48

1. Nisbi Butlana Dayalı Dava Açma Süresi (TMK 152) 48
2. Mutlak / Nisbi Butlan Davası Açma Hakkı (TMK 153) 49
3. Örnek Yargıtay Kararları 49
4. Ceza Almasını Engellemek İçin Yapılan Evlilik İptal Nedeni Değildir 49
5. Çekilmez Hale Getirecek Nitelikte Yanılma Yoksa İptal Kararı Verilemez  50
6. Yanılma Nedeni İle Evliliğin İptalinin İstenebilmesi İçin Birlikte Yaşamayı
   Çekilmez Kılması Gerektiği 50
7. Eşlerden Birinde Bulunması Gereken Vasfın Bulunmaması Nedeni İle Evlilin
   İptalinin İstenebileceği 51

1. Tehlikeli Bir Hastalık Hakkında Aldatmanın Evliliğin İptaline Sebep Teşkil
   Edebilmesi İçin Söz Konusu Hastalığın TMK md 149/2 ve 150/2 Deki Şartlan Taşıması
   Gerektiği 51
2. Korkutmanın Evliliğin İptaline Sebep Teşkil Edebilmesi İçin    Söz Konusu
   Evliliğin Korkutmanın Etkisinde Gerçekleşmiş Olması Gerektiği 51
3. Küçüğün Gebe Kalması Halinde Nisbi Butlan Sebebi İle Evlenmenin İptalinin
   Istenemeyeceği 52
4. Evlenme Sırasında İyi Niyetli Olmayan Eşin Mirasçı Olamayacağı 52
5. Evliliğin Butlanına Hükmedilmesi Durumunda Diğer Hususlar Hakkında
   Boşanmaya İlişkin Hükümlerin Uygulanacağı 53
6. Evliliğin Butlanına Hükmedilmesi Durumunda Nafaka Hakkında Boşanmaya

İlişkin Hükümlerin Uygulanacağı 53

234 Mutlak / Nisbi Butlan Davasının Sonuçları 54

24 Evliliğin Boşanma Kararı İle Sona Erdirilmesi 54

1. Genel Olarak Boşanma 55
2. Boşanma Sebepleri 55

2421 Zina (TMK 161) 56

1. Kavram 56
2. Zina Davasının Şartları 57
3. Evlilik İlişkisinin Bulunması 57
4. Başkasıyla Cinsel İlişkide Bulunma 57
5. Zina Edenin Kusurlu Olması 57
6. Zinanın İspatı 58
7. Dava Hakkının Düşmesi 58

2421 AA Hak Düşürücü Sürenin Dolması 59

242142 Af 59

1. Mal Rejimi Yönünden Önemi 60
2. Örnek Yargıtay Kararlan 60

242161    Özel  Boşanma Sebeplerinin Varlığı  Halinde Onların Öncelikle  Karara
Bağlanması Gerektiği 60

242162  Eylemin Tamamlanmamış Olması Halinde de Zinaya Dayanarak Boşanmaya
Hükmedilebileceği 60

1. Suçüstü  Tespit  Edilmiş   Olmamasına  Rağmen   Koşullan  Varsa  Zinaya
   Dayanarak Boşanmaya Hükmedilebileceği 61
2. Başka   Bir  Erkeğin   Uzun  Süre  Eve Alınmasının  Sadakatsizliğe Temel
   Oluşturacağı                                                                                                                            61
3. Başka Bir Kişi İle Birlikte Evi Terk Eden ve Karı-Koca Hayatı Yaşayan Kadının
   Bu Davranışının Zina Olduğu 61
4. Feragatten Sonra Zina Ortaya Çıkarsa Temyizen İncelenebilir 61
5. Sadece Telefonla Görüşme Mesaj Gönderme Zina Kabul Edilmez 62

242168   Özel  Sebebin  Yokluğuna  Karar Verilmesi  Durumunda  Genel  Sebebin

İncelenmesi Gerektiği 62

242169    Zina Nedeni Boşanma Davasında Hak Düşürücü Sürenin Eylemin Sona
Erdiği Tarihte Başlayacağı 62

1. Süre Aşımından   Dolayı  Zinaya  Dayamlamadığı  Durumlarda  Şartları
   Oluştuğu TakdirdeGeçimsizliğe Dayamlabileceği 63
2. Eşlerden Birinin Affından Söz Edebilmek İçin Af İradesinin Tereddütsüz
   Olması Gerektiği 64
3. Zina Nedeniyle Boşanmaya Karar Verilmemişse Katılma Alacağı Talep
   Edilebilir        64

2422  Hayata Kast (TMK 162) 65

1. Kavram 65
2. Mal Rejimi Yönünden Önemi 66
3. Örnek Yargıtay Kararı 66

242231 Eşini Öldürme Girişiminde Bulunan Tarafın Hareketinin Boşanma Sebebi
Teşkil Ettiği 66

2423  Pek Kötü ve Onur Kırıcı Davranış (TMK 162) 67

1. Genel Olarak 67
2. Örnek Yargıtay Kararları 68

1. Eşini Silahla Tehdit  Eden Tarafın Hareketinin Tek Başına Boşanma Sebebi
   Teşkil Ettiği 67
2. Ayrıca Suç Teşkil Eden Boşanma Sebeplerinin Varlığı Halinde Tarafın Şahsi
   Davsından Vazgeçmesi Boşanma Davasında Eşinin Affettiği Anlamına Gelmeyeceği 68
3. Onur Kırıcı Davranış Nedeni İle Boşanmaya Hükmedilebilmesi İçin Söz
   Konusu Davranışın Ağır Olması Gerektiği 68

2424  Utanç Verici Suç İşleme (TMK 163) 68

1. Genel Olarak 68
2. Örnek Yargıtay Kararları 69

242421   Gasbın Utanç Verici Suç İşleme Nedeni İle Boşanmayı Gerektirecek Suçlardan
Olması ve Cezaevinde Gerçekleştirilen Ziyaretin Af Anlamına Gelmediği 69

242422    Utanç Verici Suç İşlemenin Tek Başına Boşanmak İçin Yetmeyeceği  Bu
Durumun Ayrıca Diğer Eş İçin Ortak Hayatı Çekilmez Kılması Gerektiği 70

2425  Haysiyetsiz Hayat Sürme (TMK 163) 70

1. Genel Olarak 70
2. Süre 71

24252 Örnek Yargıtay Kararlan 71

242521   Haysiyetsiz Hayat Sürmenin Boşanma Nedeni Teşkil Edebilmesi İçin Başkaları
ile Olan İlişkinin Yaşam Tarzı Olarak Benimsenmiş Olması ve Bu Durumun Devamlılık
Göstermesinin Aranacağı 71

242522    Evli Olmasına Karşın Kocasından Başka Erkekle İlişkisi Olan  Kadının
Haysiyetsiz Hayat Sürdüğünün Kabul Edileceği 72

242523   Haysiyetsiz Yaşam Sürmenin Boşanma Sebebi Teşkil Edebilmesi İçin Diğer Eş
Açısından Evliliğin Çekilmesiz Hale Gelmesi Gerektiği 72

2426  Terk (TMK 164) 72

1. Kavram 73
2. Şartlan 73

242621   Evlilik Birliğinden Doğan Yükümlülükleri Yerine Getirmemek Amacıyla
Ortak Hayata Son Verme 73

1. Terkin En Az Altı Ay Sürmüş Olması 74
2. İhtar Gönderilmiş Olması 74
3. İhtarın Geçerli, Haklı Olması 75

1. Ortak Konutun İhtar Tarihinden Önce Hazır Edilmesi 75
2. Davet Edilen Eşin Yol Giderlerinin ve Asgari Bir Gece Konaklama Bedelinin
   Gönderilmesi 75
3. İhtarda Eve Dönüş Süresinin Belirtilmesi 76
4. Davet Edilen Eşin Dönmemekte Haklı Olmaması 76
5. Hazır Edilen Konutun Uygun Olması 76

24263 Örnek Yargıtay Kararları 77

1. Terkin Boşanma Sebebi Teşkil Etmesi İçin Eşin Evlilik Birliğinden Doğan
   Yükümlülükleri Yerine Getirmemek Amacıyla Ortak Hayata Son Vermiş Olmasının
   Gerektiği    77
2. Terk Nedeniyle Açılan Boşanma Davalarında Terk Eden Eşin İkrarının
   Hakimi Bağlamayacağı 77
3. Davalının Davayı Kabulü Sonuç Doğurmaz 78
4. Ortak Konutu Terk Etmeye Zorlayan veya Haklı Bir Sebep Olmaksızın Ortak
   Konuta Dönmeye Engel Olan Eşin Davranışının Terk Kabul Edileceği 78
5. Seçilen Evin Ortak Hayatı Kurmaya Elverişli Olmaması Halinde Söz Konusu
   Eve Gidilmemesinde Haklı Olunduğu 79
6. Davet Edilen Konutun Bağımsız Olmaması 84
7. Boşanma Davası Sırasında Gönderilen Terk İhtarı 84

1. Eve Dön İhtarından Sonra Gerçekleşen Dönmelerin Samimi Ve Gerçek
   Olması Durumunda Altı Aylık Süreyi Keseceği 85
2. Daha Önce Açılan Boşanma Davsının Reddinin Kesinleşmesinden İtibaren
   Dört Ay Geçmedikçe Terk Nedeni İle İhtar Çekilemeyeceği 85

1. Eve Dön İhtarının Terkten İtibaren Dördüncü Ayın Sonunda Kalan İki Ay
   İçin Yapılabileceği 85
2. Eve Dön İhtarının Varlığının Tek Başına Yeterli Olmadığı Kanunda Yer Alan
   Unsurları Barındırması Gerektiği ve Bunun Resen İnceleneceği 86
3. Eve Dön İtiharının Sonuç Doğurabilmesi için Sürenin Belirtilmiş Olmasının
   Gerekeceği   90
4. Terk Eden Eşin Dönmemekte Haklı Olduğunu İspat Etmesi Gerekeceği 91
5. Ortak Konutun İhtar İstek Tarihinden En Az 4 Ay Önce Hazır Edilmesi
   Gerektiği      91
6. Eşin Yol Giderlerinin Konutta Ödemeli Gönderilmemesinin İhtarın Samimi
   Olmadığına Karine Teşkil Edeceği 91

2426316    Eşe   Gönderilen   Yol   Giderlerinin  Yetersiz   Olmasının   İhtarın   Samimi

Olmadığına Karine Teşkil Edeceği 92

2426317  İhtarın Sonuç Doğurabilmesi için Sürenin Belirtilmiş Olmasının Gerektiği 92

1. Terk Nedenine Dayanarak Boşanmaya Karar Verilebilmesi İçin Eşin Eve
   Dönmemekte Haksız Olmasının Gerektiği 92
2. Eşler Arasında Ceza Davası Mevcutken Gönderilmiş olan İhtarın Sonuç
   Doğurmayacağı 93
3. Terk Sebebiyle Karar Verilmişse Yoksulluk Nafakasına Hükmedilmez 93
4. Aleyhine Uzaklaştırma Kararı Verilen Eşin Terk İhtarı Gönderme Hakkının
   Bulunmadığı 94
5. Açılmış Olan Boşanma Davasında Dayanarak ayrı Yaşama Hakkı olan Eşe
   İhtar Gönderilmesinin Haksız Olduğu 94
6. Açılmış Bulunan Nafaka Davasına Dayanarak Ayrı Yaşama Hakkı Olan Eşe
   İhtar Gönderilmesinin Haksız Olduğu 94
7. Eve Dön İhtarında Anahtar Yerinin Gösterilmemiş Olmasının İhtarın
   Samimi Olmadığına Karine Teşkil Edeceği 95
8. Eşini Döven kocanın Olayların Etkisi Geçmeden Eve Dön İhtiranında
   Bulunmasının İhtarın Samimi Olmadığına Karine Teşkil Ettiği 95
9. İmam Nikahı İle Başkası yla Birlikte Olan Eşin İhtarı Samimi Değildir 96
10. Terk İhtarında Eşin Davet Edilidği Kontun Eşlerin Birlikte Seçmiş Oldukları
    Veya Hâkimce Belirlenmiş Konut Olması Gerektiği 96

2426328    Terk  İhtarında  Eşin   Davet  Edildiği  Konutun  Manevi  Bağımsızlığının
Bulunması Gerektiği 97

1. Terk İhtarında Eşin Davet Edildiği Konutun Davet Edilen Eşin Şartlarına
   Uygun Olması Gerektiği 97
2. Terk İhtarının Gönderilmesi İhtarı Gönderen Eş Tarafından Terk Eden
   Eşin Affedildiği Anlamına Geldiğinden Önceki Olaylara Dayanarak Boşanma Davası
   Açılamayacağı 97
3. Terk Nedeni İle Boşanmaya Hükmedilmesi Durumunda Ayrıca Manevi

Tazminata Karar Verilemeyeceği 98

2427 Akıl Hastalığı (TMK 165) 98

1. Kavram 98
2. Şartları 98
3. Eşlerden Birinin Akıl Hastası Olması 98
4. Hastalığın İyileşme İhtimalinin Bulunmaması 99
5. Ortak Hayatın Çekilmez Hale Gelmiş Olması 99

24273   Örnek Yargıtay Kararları 100

242731   Akıl Hastalığından Başka Bir Hastalığın Boşanma Sebebi Olmayacağı 100

242732     Akıl   Hasatlığının   İyileşme   İhtimalinin   Tespiti   Halinde   Boşanmaya
Hükmedilemeyeceği 100

242733    Akıl Hastalığının Boşanmaya Neden Olabilmesi İçin Diğer Eş Açısından
Ortak Hayatı Çekilmez Kılması Gerektiği 100

242734     Akıl   Hastası   Eşin   Davranışları   İradi   Olmadığından   Evlilik  Birliğinin

"lemelinden Sarsılması Nedenine Dayanılamayacağı 101

1. Akıl Hastalığına Dayanılarak Açılan Boşanma Davasında Başka Bir Nedenden
   Kaynaklı Boşanmaya Hükmedilemeyeceği 101
2. Boşanma Davasında Dayanılan Nedenin Değiştirilmesinin Islahla Mümkün
   Olacağı      102

2428 Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması (TMK 166/1) 102

1. Kavram 102
2. Şartları 103
3. Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılmış Olması 103
4. Ortak Hayatın Çekilmez Hale Gelmesi 104

242823  Davacının Kusurunun Daha Ağır Olduğu İtirazı Yapılmamış Veya İtiraz
Gerçeğe Uygun Bulunmamış Olması 105

24283 Örnek Yargıtay Kararları 106

242831 Evlilik Birliğini Temelinden Sarstığı Kabul Edilen Davranışlar 106

1. Eşini Tutuklatmakla Tehdit Etmek 106
2. Evlilik Birliği İçerisinde Doğan Çocuğun Kendinden Olmadığını Beyan
   Etmek           106
3. Eşi Evden Kovmak 106
4. Eşine Onu İstemediğini Söylemek 107
5. Eşin Sadakatsiz Davranışları 107
6. Sebepsiz Yere Aşırı Borçlanmak 108

2428317   Hiçbir Rahatsızlık Olmamasına Karşılık Cinsel İlişkiden Kaçınan Eşin
Davranışının Evlilik Birliğini Temelden Sarsan Neden Sayılacağı 108

242832 Evlilik Temelini Sarstığı Kabul Edilmeyen Davranışlar 109

1. Tedavi Edilebilir Rahatsızlık Nedeni İle Cinsel İlişkiye Girilememesinin
   Evlilik Birliğini Temelden Sarsan Bir Neden Sayılamayacağı 109
2. Evlilik Birliğinin Temelden Sarsıldığına Dair Açılan Boşanma Davasında
   İleri Sürülen Delillerin İkna Edici Olmaması 109
3. Bir Süre Beraber Yaşamak Af Niteliğindedir 110

2429 Eşlerin Boşanma Konusunda Anlaşmasıyla Açılan Boşanma Davası (Anlaşmalı
Boşanma) (TMK 166/3) 110

1. Kavram 110
2. Anlaşmalı Boşanmanın Şartları 111
3. Evliliğin En Az Bir Yıl Sürmüş Olması 111
4. Eşlerin Birlikte Başvurması 111
5. Hâkimin Tarafları Bizzat Dinlemesi 111
6. Hâkimin Takdir Hakkı 112
7. Boşanmanın Mali Sonuçlan Hakkında Anlaşılması 112

24293 Örnek Yargıtay Kararları 113

1. Evliliğin En Az Bir Yıl Sürmüş Olması 113
2. Tarafların Davayı Kabulünün Sadece Evlilik Birliğinin Temelden Sarsılması
   Nedeni île Açılan Boşanma Davalarında Söz Konusu olabileceği 113

1. Hakim Tarafında Da Uygun Bulunan Bir Anlaşmaya Varılamazsa Boşanma
   Talebinin Reddedileceği 114
2. Boşanma Protokolünde Kararlaştırılan Nafakanın Ancak Ekonomik Şartlarda,
   Tarafların Kendilerinden Beklenemeyecek Derecede Olağanüstü Değişikliklerinin Olması

Durumunda Değiştirilebileceği 114

24210 Fiili Ayrılık (Boşanma Davasının Reddinden Sonra Ortak Hayatın Yeniden
Kurulamaması) Nedeniyle Açılan Boşanma Davası (TMK 166/4) 115

1. Kavram 115
2. Şartları 116
3. Daha Önce Boşanma Sebeplerinden Herhangi Biriyle Boşanma Davası
   Açılmış Ve Reddedilmiş Olması 116
4. Boşanma Talebini Reddeden Kararın Kesinleşmesinden İtibaren Üç Yılı
   Geçmiş Ve Bu Üç Yıl İçinde Her Ne Sebeple Olursa Olsun Müşterek Hayat Yeniden
   Kurulmamış Olması 116
5. Eşlerden Birinin Boşanma Davası Açmış Olması 117

242103   Örnek Yargıtay Kararları 117

1. tik Açılan Boşanma Davasının Red Nedenin İkinci Dava Açısından Önemli
   Olmadığı       117
2. Önceden Açılmış olan Boşanma Davasından Feragat Eden Tarafın Ortak
   Hayatın Yeniden Kurulamaması Sebebiyle Boşanma Davası Açabilmesi İçin Feragatin
   Kesinleşmesinden İtibaren 3 Yılın Geçmiş Olmasının Gerekeceği 118
3. Eşlerin Her Biraraya Gelmeleri Af Anlamı Taşımaz 118
4. Boşanma Talebini Reddeden Kararın Kesinleşmesinden İtibaren Geçen Üç
   Yıl İçinde Eşlerin Ortak Konutta Yaşamalarının Her Durumda Ortak Hayatı Yeniden
   Kurdukları Anlamı Taşımayacağı 119

3 BÖLÜM : Evlilik Birliğinin Sona Ermesi Davası 121

31 Davanın Konusu 121

1. Evliliğin Yok Hükmünde Olduğunun Tespiti 121
2. Evliliğin İptali Davası 121
3. Genel Olarak 121
4. Evliliğin Butlanı Davasında Taraflar 121
5. Mutlak Butlan Davasında Davacı (TMK 146 - 147) 121
6. Mutlak Butlan Davasında Davalı (TMK 146 - 147) 123
7. Nisbî Butlan Davasında Davacı 123
8. Nisbî Butlan Davasında Davalı 124

313  Boşanma ve Ayrılık 124

1. Genel Olarak Boşanma 124
2. Genel Olarak Ayrılık 124

31321 Boşanma-Ayrılık İlişkisi 124

3-1322 Ayrılığın Hukuki Sonuçları 125

3 i 323 Ayrılığın Sona Ermesi 126

3133 Boşanma ve Ayrılık Davasında Tararlar 126

1. Boşanma ve Ayrılık Davasında Davacı 126
2. Boşanma ve Ayrılık Davasında Davalı 127

32 Yetki ve Yargılama Usulü 128

1. Yetki ve Görev (TMK 168) 128
2. Yargılama Usûlü 129
3. Hâkimin Kanaat Getirmesi (TMK 184) 129
4. Yemin Önerilememesi (TMK 184/2) 129
5. İkrarın Hâkimi Bağlamaması (TMK 184/3) 129
6. Kanıtların Serbestçe Takdiri 130
7. Boşanmanın Feri Sonuçlarına İlişkin Anlaşmaların Onaylanması 130
8. Duruşmanın Gizli Yapılması 131

33 Örnek Yargıtay Kararları 131

1. Boşanma Davasında Feragatin  Her Aşamada Yapılabileceği ve Kesin  Hüküm
   Etkisi 131
2. Davalı Eşin Dava Açıldıktan Sonra Ölmesi Durumunda Yargılamaya Devam
   Edilemeyeceği Evliliğin Kendiliğinden Hükümsüz Kalacağı 132
3. Davacı Eşin Dava Açıldıktan Sonra Ölmesi Durumunda Yargılamaya Mirasçıları İle
   Devam Edileceği 132
4. Boşanma veya Ayrılık Davalarında Yetkili Mahkemenin Eşlerden Birinin Yerleşim
   Yeri Mahkemesi Olduğu 133
5. Boşanma ve Ayrılık Davalarında Yetkili Mahkemeyi Belirlerken Davacının Seçim
   Hakkının Bulunduğu 133

336  Boşanma ve Ayrılık Davalarında Mahkemenin Yetkisi Yerleşim Yerine Göre
Belirlenirken Adres Beyan Formunun Dikkate alınacağı 134

1. Ailenin Yanında Geçirilen Süre ikametgah Karinesidir 134
2. Başka Barınacağı Yer olmadığı Sebebiyle Baba Evine Dönen Eşin Yerleşim Yerinin
   Burası sayılacağı 135

3310    Davanın Taraflarının Yabancı Olması Halinde Mahkemenin Yetkisinin Yabancılar
Kütüğüne Kayıtlı Olup Olmadığı Adres Kayıt sisteminden Sorgulanarak Belirleneceği 135

3311  Boşanma Davalarında Mahkemenin Yetkisinin Kamu Düzenine İlişkin Olmadığı 137

1. Boşanma Davasında Mahkemenin Yetkisizlik Kararının Taraflara Tebliğinin
   Zorunlu Olduğu 139
2. Boşanma Davasında Mahkemenin Yetkisizlik veya Görevsizlik Kararı Vermesi
   Halinde Yargılama Giderleri ve Vekâlet Ücretini Hüküm Altına alması Gerektiği 140
3. Boşanma Davasında Hâkimin Kanaatinin Karara Olan Etkisi 140
4. Boşanma ve Ayrılık Davalarında Hiçbir Şekilde Yemin Verdirilemeyeceği 141

3317 Boşanma ve Ayrılık davalarında Olay ve Deliller Değerlendirilirken Gereğinden

Fazla Özen Gösterilmesi Gerektiği 142

3-318 Boşanma Ve Ayrılık Davalarında Hakimin Takdir Yetkisinin Yargı tayın Denetimine

Tabi Olduğu 143

1. Boşanmanın Sonuçlarına İlişkin İmzalanan Anlaşmaların Geçerli Olması İçin
   Ön Koşulun Boşanma Davasının Yargılaması Yargılaması Sırasında Yapılmış Olması
   Gerektiği 144
2. Duruşmanın Gizli Yapılması Bozma Nedeni Değildir 145

4 BÖLÜM : Dava Açılmasının Hukukî Sonuçları 147

41 Davanın Açılmasıyla Hakim Tarafından Re'sen Alınacak Tedbirler 147

1. Eşlerin Barınması 147
2. Eşlerin Bakım ve Geçimi (Tedbir Nafakası) 148

413    Çocukların Bakım ve Korunması  (Velayetin Tedbiren Bırakılması ve Tedbir
Nafakası) 149

414  Örnek Yargıtay Kararları 150

1. Boşanma Davasının Devamı Süresince Gerekli Tedbirlerin İstem Üzerine Veya
   Resen Alınabileceği 150
2. Tedbir Nafakasına Hükmedilirken Sadece Tarafların Mali Durumunun Göz
   Önüne Alınması Gerektiği 151
3. Boşanma Davası sırasında Hükmedilen Tedbir Nafakasının Boşanmaya karar
   Verilmesi ile Ortadan Kalkacağı 152
4. Boşanma Davası Sırasında Hükmedilen Tedbir Nafakasının Dava Tarihinden
   İtibaren Takdirinin Gerektiği 153
5. Tedbir Nafakası Lehine Hükmedilen Tarafın Gereklerinin Birlikte Yaşadığı
   Kişinin Karşılaması Göz Önüne Alınmadan Nafaka Miktarı Takdir Edilemeyeceği 153
6. Tedbir Nafakası Takdir  Edilirken Tarafların  Mali  Güçlerinin  Kuşkuya Yer
   Vermeyecek Şekilde Tespit Edilmesinin Gerektiği 153
7. Tedbir Nafakasına ilişkin Takip Yolunun İlamsız İcra Olduğu 154
8. Kesinleşmiş Nafaka Borcunun Ödenmemesi Halinde Cezaya Hükmedileceği 154
9. Tedbir Nafakasının Ödenmesi Üzere Başlatılan İcra Takibine Borçlu Tarafından
   Yapılacak İtirazlarda Aile Mahkemesinin Görevli Olduğu 156

41410  Tedbir Nafakasına Faiz İşletilirken Ara Karar Tarihinin Dikkate Alınacağı 157

1. Lehine Tedbir Nafakası Hükmedilen Tarafın Ölümü Halinde Bu Hakkın
   Mirasçılara Geçeceği 157
2. Nafakanın Miktarını Tayin Edilirken Hakimin Takdir Yetkisinin Söz Konusu
   Olduğu  158
3. Tedbir Ve Kararın Kesinleşmesinden İtibaren Çocukların Bakım Ve Korunması
   İçin Hükmedilecek Olan Nafakanın İştirak Nafakası Olduğu 159
4. Ödenecek Olan İştirak Nafakasının Başlangıç Tarihi Hesaplanırken Velayetin
   Bırakılma Anının Önem Taşıması 159
5. Nafaka Alabilmek İçin Çocuğa Bakmak Gerektiği 160
6. Çocuğun Hesabına Yapılan Ödemenin Nafaka Ödemesi Yerine Geçmesi İçin
   Ayrıca Belirtilmiş Olmasının Gerektiği 160

41417 Nafaka Alacaklısının Başka Bir Alacağa İlişkin Olduğunu İspat Edememesi
Halinde Yapılan Ödemenin Nafaka Yerine Geçeceği 161

42  Eşlerin Mallarının Yönetimine İlişkin Önlemler (MK 199) 162

1. Açıklama 162
2. Örnek Yargıtay Kararları 163

1. Boşanma Davası Sırasında Eşlerin Mallarının Yönetimine İlişkin Sınırlandırmanın
   Gerekli Ve Orantılı Olması Gerektiği 163
2. Davalı Tarafın Düzenli Ve Haczi Kabil Bir Gelirinin Olması Kısıtlama Kararı
   Almak Yerine Nafakaya Hükmedileceği 164

1. Boşanma Davası Sırasında Eşlerden Birinin Tüm Malvarlığı Üzerinde Tedbir
   Karan Verilemeyeceği 165
2. Dava Açıldıktan Sonra Tedbir Konusu Yapılan Malın Elden Çıkması Halinde
   Davanın Konusuz Kaldığından Hareketle Tespit Hükmü Verilmesi Gerektiği 166

4225  Boşanma  Hükmünün   Kesinleşmesi   İle  Alınan  Tedbirlerin   Kendiliğinden
Hükümsüz Kalacağı 168

43  Eşlerin Ayrı Yaşama Hakkının Doğması 169

1. Açıklama 169
2. Örnek Yargıtay Kararları 169
3. Ecrimisil Alacağı Boşanma Davasının Açılmasından İtibaren Doğar 169
4. Boşanma Davasının Kanunen Açılmamış Sayıldığı Günden İtibaren Ayrı Yaşama
   Hakkının Ortadan Kalkacağı 170

44  Mal Rejiminin Sona Ermesi (TMK 225/2) 170

1. Açıklama 170
2. Örnek Yargıtay Kararlan 170

4421 Mal Rejiminin Dava Tarihinden İtibaren Son Bulacağı 170

5BÖLÜM : Evlilik Birliğinin Sona Ermesinin Hukukî Sonuçlan 173

5. Genel Olarak 173

5. Evlilik Birliğinin Sona Ermesi 174

5-3 Yeniden Evlenme İmkânının Doğması 175

1. Erkek Yönünden Yeniden Evlenme 175
2. Kadın Yönünden Yeniden Evlenme (TMK 132/1) 175

5. Kişisel Durumların Değişmesi veya Korunması 175

5. Soyadı (TMK 173) 176

1. Kadının Soyadı 176
2. Çocuğun Soyadı 178
3. Örnek Yargıtay Kararları 179

1. Boşandığı Kocasının Soyadını Kullanmakta Menfaati Olan Esin Bunun Kocaya
   Zarar Vermeyeceği İspat Edildiği Takdirde Soyadını Kullanmaya Devam Edebileceği 179
2. Kadının Boşandığı Kocasının Soyadını Kullanmaya Devam Etme Talebinin

Bağımsız Bir Dava Konusu Edilmesi Gerektiği 179

5533 Evliliğin Ölüm île Sona Ermesi Halinde Kadının Soyadının Kendiliğinden Eski

Hale Dönmeyeceği 180

5-534 Evliliğin Ölüm İle Sona Ermesi Halinde Kadının Soyadının Değiştirilmesi
Hususunda 3 Kişilerin Dava Açma Hakkının Olmadığı 180

5535     Boşandığı   Kocasının   Soyadını   Kullanan   Kadının   Soyadının   Durumlar
Değiştiğinde Eski Kocası veya Kendisi Tarafından Değişmesinin İsteyebileceği 181

1. Boşandığı Kocasının Soyadını Kullanan Kadının Soyadının Değiştirilmesi İçin
   Yapılan Başvurularda Nüfus Hizmetleri Kanununun 36 Maddesinin Uygulama Alanı
   Bulmayacağı 182
2. Soyadı Değişikliği Davasında Vekile Özel Yetki Verilmesi Gerektiği 183

5538    Boşandığı Eşinin Soyadını Kullanmaya Devam Etmek İsteyen Kadının Bu
Talebinin Aile Mahkemesince Karara Bağlanacağı 184

5539   Boşanan Kadının Kızlık Soyadının İptali/ Kullanılması İstemli Taleplerin Asliye
Hukuk Mahkemesince Karara Bağlanacağı 184

5. Eşler Arasında Zamanaşımının İşlemeye Başlaması 185

5. Mirasçılık Sıfatının Kaybedilmesi 185

5. Ölüme Bağlı Tasarrufların Hükümsüz Hale Gelmesi 186

5. Mal Rejiminin Tasfiyesi 186

510  Maddi Tazminat (MK174/1) 187

1. Açıklama 187
2. Şartlan 188

1. Talep Edilmiş Olma ve Talep Zamanı 188
2. Tarafların Boşanmasına Karar Verilmiş Olması 188
3. Davalının Kusurlu Davacının Kusursuz ya da Daha Az Kusurlu Olması 189
4. Tazminat İsteyen Tarafın Mevcut Veya Beklenen Bir Menfaatinin Boşanma
   Yüzünden Zedelenmiş Olması 189

1. Faiz Başlangıç Tarihi ve Oranı 190
2. Miktar ve Şekli 190
3. Zamanaşımı Süresi 191
4. Örnek Yargı tay Kararları 191
5. Boşanmanın Eki Niteliğinde Olmayan Maddi Tazminat Davalarında Görevli
   Mahkemenin Genel Hükümlere Göre Belirleneceği 191
6. Boşanma Sonucu Maddi Tazminata Hükmedebilmek Boşanma Yüzünden
   Mevcut Veya Beklenen Bir Menfaat Kaybının Söz Konusu Olması Gerektiği 192
7. Maddi Tazminatla Birlikte Faizin De İstenmesi Durumunda Bunun da Talep
   Edilmesi Gerektiği 192
8. Maddi Tazminat İsteminin Ülke Parası Olarak Talep Edilebileceği 193
9. Maddi Tazminata Hükmederken Talep Sahibi Tarafın Diğer Tarafla Eşit veya
   Daha Ziyade Kusurlu Olmaması Gerektiği 193
10. Tazminat Konusu Olan Mevcut Zararın Evlilik Birliği Boşanma İle Ortadan
    Kalkmış Olmasaydı Sağlanmaya Devam Edecek Olan Yarar Olduğu 194

51067 Tazminata  Hükmederken  Tarafların  Sosyal  Ve  Ekonomik  Durumları  İle

Kusurları Ve Hakkaniyet İlkesinin Dikkate Alınması Gerektiği 194

511 Manevi Tazminat 195

51 S 1 Açıklama 195

5112 Şartlan 195

1. Talep Edilmiş Olma 195
2. Boşanma Kararı Verilmiş Olması 196

5 i 123 Davalı Tarafın Kusurlu Olması 196

511  24 Tazminat İsteyen Tarafın Kişilik Hakkının Zedelenmiş Olması 196

1. Miktar ve Şekli 197
2. Faiz Başlangıç Tarihi ve Oranı 197
3. Zamanaşımı 197
4. Örnek Yargıtay Kararları 198

1. Boşanmanın Feri Niteliğinde Olan Manevi Tazminata İlişkin Hükümlerin Faiz
   İçin de Uygulama Alanı Bulacağı 198
2. Karısına Şiddet Uygulayan Kocanın Tam Kusurlu Sayılacağı 198
3. Eşler Arasındaki Sadakat Yükümlülüğünün Evlilik Birliği Süresince Devam
   Ettiği Ve Eşlerden Birinin Bu Yükümlülüğe Aykırı Davranışının Diğer Eşe Sadakatsiz
   Tutum Ve Davranışlarda Bulunma Hakkını Vermeyeceği 198
4. Kocanın Ailesine Sürekli Olarak Ağır Sözlerle Hakaret Eden Eşin Kusurlu
   Sayılacağı 199
5. Kocasının Erkekliği İle İlgili Sözler Sarf Eden Kadının Kusurlu Sayılacağı 199
6. İntihara Kalkışan Ve Kocasının Erkekliği İle İlgili Sözler Sarf Eden Kadının
   Kusurlu Olduğu 200
7. Fiziksel Şiddet Uygulayan ve Sadakat Yükümlülüğüne Aykırı Davranan Eşin,
   Kendisini Hiç Sevmediğini Söyleyen Eşe Nazaran Daha Kusurlu Olduğu 200
8. Manevi Zarara Hükmedilebilmesi İçin Kişilik Haklarına Saldırılmış Olması
   Gerektiği  200
9. Eşlerden Birinin Sadakatsiz Davranışlarının Diğer Eşin Kişilik Haklarına Saldırı
   Niteliğinde Olduğu 201

1. Makul Süre Cinsel İlişki Kurmamanın Diğer Eşin Kişilik Haklarına Saldırı
   Niteliğinde Olduğu 201
2. Boşanmaya Sebep Teşkil Eden  Her Davranışın  Kişilik Haklarına Saldın
   Niteliğinde Olmadığı ■ 201
3. Boşanma Davasından Sonraki Bir Tarihte Açılan Davada Faiz Talep Edilmesi
   Durumunda Faiz Başlangıç Tarihi Olarak İkinci Davanın Açılma Tarihinin Dikkate
   Alınacağı    202
4. Tazminatların Boşanma Davası İle Birlikte Talep Edilmemesi Durumunda
   Boşanma   Davasının   Kesinleşmesinden   İtibaren    1    Yıllık   Süre   İçerisinde   Talep
   Edilebileceği                                                                                                                            202

512  Yoksulluk Nafakası 203

5121 Açıklama 203

5122  Şartlan 204

1. Taraflardan Birinin Talepte Bulunması 204
2. Talepte Bulunan Tarafın Kusurunun Daha Ağır Olmaması 204
3. Talepte Bulunan Tarafın Boşanma Yüzünden Yoksulluğa Düşme Tehlikesiyle
   Karşılaşmış Bulunması 204
4. Nafakanın DiğerTarafın Mali Gücüyle Orantılı Olması 205
5. Kendisinden Nafaka İstenilen Kadının Mali Durumu 205
6. Süresi 205
7. Nafaka Davasında Yetki 206
8. Örnek Yargıtay Kararları 206

51251  Aleyhine Nafakaya Hükmedilecek Tarafın Nezdinde Kusurun Aranmaması 206

51252     Zorunlu  Ve   Gerekli  Görülen   Harcamaları   Karşılayacak  Düzeyde   Geliri
Olmayanları Yoksul Kabul Edilir 206

51253   Maddi/Manevi Taminat İle Yoksulluk Nafakasının Hukuksal Dayanaklarının
Farklı Olduğu Birbirleri Yerine İkame Edilemeyeceği 207

51254  Emekli Aylığının Varlığının Yoksulluk Nafakası Talep Etmeye Engel Olmadığı 208

51255    Kendi İsteği İle Çalışmaktan Vazgeçen Taraf Lehine Yoksulluk Nafakasına
Hükmedilemeyeceği 213

51256     Yoksulluk   Nafakasının   Boşanmadan   Sonraki   Bir   Tarihte   De   Talep
Edilebileceği 214

51257   Boşanma Davasından Sonraki Bir Tarihte Tazminat Ve Yoksulluk Nafakasının

Dava Konusu Yapılması Halinde Bu Davanın Nisbi Harca Tabi Olduğu 214

513 Velayet : 215

1. Genel Olarak 215
2. Velayet Hakkının Aidiyeti 216
3. Çocuğun Ana Babası Evli İse Velayet Hakkı 216
4. Eşlerden Birinin Ölümü Halinde Velayet Hakkı 216
5. Boşanma Halinde Velayet Hakkı (Velayetin Bırakılması) 217
6. Boşanan Eşlerin Birbirleriyle Yeniden Evlenmesi Halinde Velayet Hakkı 219

51325    Velayet Hakkı Sahibinin Başkasıyla Yeniden Evlenmesi Halinde Velayet
Hakkı       219

51326  Çocuğun Ana Babası Evli Değilse Velayet Hakkı 219

1. Velayet Kendisine Bırakılmayan Ana-Babanın Çocukla Kişisel İlişkisi 219
2. Velayetin Değiştirilmesi 220
3. Velayetin Kaldırılması (TMK 348) 220
4. Açıklama 220
5. Şartları 221
6. Velayetin Kaldırılmasının Sonuçları 221

5136  Örnek Yargıtay Kararları 222

51361   Velayet Hakkının Münhasıran Ana Babaya Ait Olduğu ve Evlat Edinme Hali
Hariç Başka Bîr 3 Kişiye Bırakılamayacağı 222

51362   Yasal Bir Gerekçeye Dayanümadıkça Velayet Hakkının Ana ve Babadan

Abnamayacağı 223

1. Evlilik Birliği Devam Ettiği Sürece Velayet Hakkını Ana Babanın Birlikte
   Kullanacağı 223
2. Velayet Hakkı Kendisine Bırakılan Tarafın Ölmesi Halinde Çocuğun Vesayeti
   İçin açılan Davanın Sağ Kalan Tarafa İhbar Edilmesi Gerektiği 224
3. Hâkimin Velayet Hakkında Karar Verirken Çocuğun Menfaatlerini Göz Önüne
   Alarak Hüküm Kuracağı 224

51366  Velayet  Konusunda  Karar Vermeden  Önce  İdrak Yeteneği  Olan  Çocuğa
Sorulması Gerektiği 224

1i367    Boşanan   Eşlerin    Birbiriyle   Yeniden   Evlenmesi   Durumunda   Velayetin
Kendiliğinden Ana ve Babaya Ait Olacağı 225

1. Çocuğun  Kısıtlanmasını  Gerektiren  Durumların Varlığı  Halinde Velayetin
   Ana Veya Babasından Birine Bırakılması Veya Vasi Atanması Yönünde Karara Varılması
   Gerektiği  225
2. Velayet Kendisine Bırakılmayan Ana-Babanın Çocukla Kişisel İlişki Kurması
   Konusunda Hüküm  Kurarken Aynı Şehirde İkamet Edilip Edilmediğinin  Dikkate
   Alınması Gerektiği 226
3. Yeni Olguların Varlığı Halinde Hakimin Resen veya Talep Üzerine Velayet
   Hakkının Değiştirilmesine Karar Verebileceği 226
4. Velayet Hakkı Kendisine Bırakılan Tarafın Çocuğa Kötü Örnek Oluşturacak
   ve Ahlaken Uygun Görülmeyecek Biçimde Yaşaması Halinde Velayetin Kendisinden
   Alınacağı    227
5. Velayet Hakkı Kendisine Bırakılan Taraf Hakkında Birçok Ceza Davasının
   Olması ve Bunlardan Bazılarında Suçlu Bulunması Durumunda Velayetin Kendisinden
   Alınacağı    227
6. Mahkemenin Velayetin Kaldırılması Hakkında Karar Karar Verebilmesi İçin
   Talep Edilmiş Olması Gerektiği Resen Hareket Edemeyeceği 228
7. Velayetin  Kaldırılması  Davasında Görevli Mahkemenin Aile Mahkemesi
   Olduğu     229
8. Velayet  Hakkı  Kendisine  Bırakılan Tarafın  Çocuğun  Cinsel Ve  Ruhsal
   Bütünlüğünü   Korumaya   Yönelik  Yükümlülüklerini  Ağır   Biçimde   Savsaklamasının
   Velayetin Kaldırılmasına Neden Olacağı 230
9. Velayetin   Kaldırılması   Koşullarının   Oluşmaması   Durumunda   Velayetin
   Kaldırılması Yerine Velayetin Değiştirilmesine Karar Verileceği 230
10. Velayetin Kaldırılması Davasında Husumetin Velayet Hakkı Bulunan Ana Ve
    Babaya Yöneltilmesi Gerektiği 231
11. Çocuğun Velayeti Kaldırılması Halinde Velayetin Ana veya Baba Dışında Bir
    başka 3 Kişiye Bırakılamayacağı Vasi Atanması Gerektiği 231
12. Velayetin Kaldırılmasını Gerektiren Sebebin Ortadan Kalkması Halinde Resen

veya Talep Üzerine Velayetin Tekrar Verileceği 231

514 İştirak Nafakası 233

5141 İştirak Nafakasının Belirlenmesi 233

1. İştirak Nafakasının Miktarının Değiştirilmesi Kaldırılması 233
2. Örnek Yargıtay Kararları 234
3. 51431   Mevcut Olmayan İştirak Nafakasından Geleceğe Yönelik Feragatin Mümkün

Olmadığı                                                                                                                               234

1. İştirak Nafakasının  Şartların   Değişmesi  Halinde  Nafakanın  Her  Zaman
   Arttırılabileceği 235
2. Velayetin  Değişmesi  İle  Birlike  İstemin  Olması  Durumunda  Nafaka  da
   Kaldırılacağı 236
3. Nafaka Davasında Güçsüz Olan Tarafın Yetkili Mahkemeyi Belirlerken Seçimlik
   Hakkı Olduğu 237
4. Boşanma Davasından Sonra Açılacak Olan Nafaka Davasında Resen Yetkisizlik
   Kararı Verilemeyeceği 228
5. Nafaka Davasında Görevli Mahkemeninin Aile Mahkemesi Olduğu 239