^{Hukuk Muhakemeleri Kanunu' na Göre}Tahkim

Yavuz KORUCU

 

 

ÖNSÖZ-VII

İÇİNDEKİLER-IX

KISALTMALAR ÇETVELİ-XVII

 

GİRİŞ-1

 

BİRİNCİ BÖLÜM

TAHKİME İLİŞKİN GENEL BİLGİLER

I. -TAHKİM KAVRAMI-3

A. -Tanım-3

B. -Tahkimin Uygulama Alanı-5

C. -Tahkimin Zaman Bakımından Uygulanması-7

D. -Tahkime Elverişlilik-10

E. -İtiraz Hakkından Feragat-15

F. -Tahkimde Görevli ve Yetkili Mahkeme-15

G. -Mahkemenin Yardımı-18

II. -TAHKİMİN HUKUKİ NİTELİĞİ-18

III. -TAHKİM TÜRLERİ-20

A. -Zorunlu (Mecburi) Tahkim - İhtiyari Tahkim-20

1. -Zorunlu (Mecburi) Tahkim-20

2. -İhtiyari Tahkim-21

B. -İç (Milli) Tahkim- Dış (Milletlerarası) Tahkim-22

1. -İç (Milli) Tahkim-22

2. -Dış (Milletlerarası) Tahkim-22

C. -Ad Hoc (Arızi) Tahkim- Kurumsal Tahkim-23

1. -Ad Hoc (Arızi) Tahkim-23

2. -Kurumsal Tahkim-25

D. -İki Taraflı Tahkim- Çok Taraflı Tahkim-27

1. -İki Taraflı Tahkim-27

2. -Çok Taraflı Tahkim-27

E. -Tek Kademeli Tahkim- İki Kademeli Tahkim-27

1. -Tek Kademeli Tahkim-27

2. -İki Kademeli Tahkim-28

F. -Asimetrik Tahkim-28

IV. -TAHKİMİN OLUMLU VE OLUMSUZ YÖNLERİ-29

A. -Tahkimin Olumlu Yönleri-29

1. -Hızlılık (Çabukluk)-29

2. -Ucuzluk-30

3. -Gizlilik-31

4. -Esneklik-32

5. -Uzmanlık-32

B. -Tahkimin Olumsuz Yönleri-33

V. -TAHKİMİN ALTERNATİF UYUŞMAZLIK ÇÖZÜM YÖNTEMLERİNDEN FARKLARI-34

A. -Genel Olarak-34

B. -Arabuluculuk-36

C. -Diğer Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yöntemleri-36

1. -Uzlaştırma-37

2. -Tarafsız Ön Değerlendirme-37

3. -Vakıaların Saptanması Yöntemi-38

4. -Arabuluculuk- Tahkim Yöntemi-38

5. -Mini Yargılama-39

VI. -HAKEM - BİLİRKİŞİLİK KURUMU-39

VII. -TAHKİM SÖZLEŞMESİ-41

A. -Tahkim Sözleşmesinin Tanımı-41

B. -Tahkim Sözleşmesinin Hukuki Niteliği-42

C. -Tahkim Sözleşmesinin Türleri-44

1. -Genel Olarak-44

2. -Tahkim Şartı (Kaydı)-45

3. -Ayrı Bir Tahkim Sözleşmesi-47

D. -Tahkim Sözleşmesinin Şekli-47

E. -Tahkim Sözleşmesinin Etkisi-49

VIII. -HAKEM SÖZLEŞMESİ-51

 

İKİNCİ BÖLÜM

HAKEM SEÇİMİ, TAHKİMLE İLGİLİ USUL İLKELERİ

VE TAHKİM YARGILAMASI

I. -GENEL OLARAK-55

II. -HAKEM VEYA HAKEM KURULUNUN SAYISI, SEÇİMİ, GÖREVİNİN SONA ERMESİ VE YENİ HAKEM SEÇİMİ-56

A. -Hakem Sayısı-56

B. -Hakemlerin Seçimi-58

1. -Genel Olarak-58

2. -Hakemlerin İsmen Belirlenmesi-61

3. -Tarafların Hakemi Sonradan Seçmeyi Kararlaştırması-64

4. -Hakemlerin Üçüncü Kişi veya Kurum Tarafından Seçilmesi-64

C. -Hakemin Görevinin Sona Ermesi-66

1. -Hakemin İstifası-66

2. -Hakemin Reddi-67

a)-Genel Olarak-67

b)-Hakemin Reddi Sebepleri-68

c)-Hakemin Reddi Usulü-69

3. -Hakemin Çekinmesi (Yasaklılığı)-71

4. -Hakemin Azledilmesi-72

D. -Hakemlerin Hukuki Sorumluluğu-73

E. -Yeni Hakem Seçimi-74

III. -HAKEMİN KENDİ YETKİSİ HAKKINDA KARAR VERMESİ-75

IV. -TAHKİMLE İLGİLİ USUL İLKELERİ-78

A. -Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda Düzenlenen İlkeler-78

1. -Tasarruf İlkesi-78

2. -Taraflarca Getirilme İlkesi-79

3. -Tarafların Eşitliği İlkesi-79

4. -Taleple Bağlılık İlkesi-81

5. -Hukuki Dinlenilme Hakkı-81

6. -Aleniyet İlkesi-82

7. -Dürüst Davranma ve Doğruyu Söyleme Yükümlülüğü-83

8. -Usul Ekonomisi İlkesi-83

9. -Hakemin Davayı Aydınlatma Ödevi-84

10. -Yargılamanın Sevk ve İdaresi-84

B. -Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda Düzenlenmeyen İlkeler-85

1. -Doğrudanlık İlkesi-85

2. -Adil Yargılanma Hakkı-85

3. -Sözlülük Yazılılık İlkesi-86

4. -Yargılama Konusunun Sınırlı Olması İlkesi-86

5. -Teksif İlkesi-87

V. -TAHKİMDE DAVANIN AÇILMASI-87

A. -Tahkimde Davanın Açıldığı An-87

B. -Tahkim Yeri-89

C. -Yargılama Usulünün Belirlenmesi-90

D. -Davanın Açılması ve Davaya Cevap Verilmesi-93

1. -Dava Dilekçesi-93

2. -Cevap Dilekçesi-95

E. -Davanın Açılmasının Sonuçları-97

F. -Karşı Dava Açılması-99

G. -Tahkim İtirazı-100

VI. -TAHKİM YARGILAMASINDA İNCELEME AŞAMASI-102

A. -Duruşma Yapılması veya Dosya Üzerinden İnceleme-102

B. -Taraflardan Birinin Yargılamaya Katılmaması-103

C. -Hakem veya Hakem Kurulunca Bilirkişiye Başvurulması-104

D. -İspat-105

E. -Delillerin Toplanması-106

VII. -TAHKİM YARGILAMASINDAKİ BAZI ÖZEL DURUMLARIN İNCELENMESİ-107

A. -Duruşmaların Açıklığı-107

B. -Adli Tatil ve Adli Yardım-107

1. -Adli Tatil-107

2. -Adli Yardım-107

C. -Geçici Hukuki Korumalar-109

1. -İhtiyati Tedbir-109

2. -İhtiyati Haciz-115

3. -Delil Tespiti-115

D. -Dava Arkadaşlığı-117

1. -Mecburi Dava Arkadaşlığı-118

2. -İhtiyari Dava Arkadaşlığı-119

E. -Davaya Müdahale ve Davanın İhbarı-120

1. -Davaya Müdahale-120

a)-Asli Müdahale-120

b)-Fer’i Müdahale-121

2. -Davanın İhbarı-122

F. -Davaya Son Veren Taraf İşlemleri-124

1. -Genel Olarak-124

2. -Feragat-124

3. -Kabul-125

4. -Sulh-125

G. -Islah-127

H. -Tarafların İsticvabı-128

 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

TAHKİM SÜRESİ, TAHKİM YARGILAMASININ SONA ERMESİ,

HAKEM KARARI VE HAKEM KARARLARINA KARŞI KANUN YOLLARI

I. -GENEL OLARAK-131

II. -TAHKİM SÜRESİ-131

A. -Genel Olarak-131

B. -Sürenin Başlangıcı-132

C. -Sürenin Sonu-135

D. -Sürenin Uzatılması-136

E. -Tahkim Süresini Durduran Hâller-142

III. -TAHKİM YARGILAMASININ SONA ERMESİ-143

IV. -HAKEM KARARI-145

A. -Hakem Kararının Verilmesi Usulü-145

B. -Hakem Kararının Şekli, İçeriği ve Saklanması-151

C. -Hakem Kararlarının Kesin Hüküm Niteliği-153

D. -Hakem Kararının Tavzihi, Düzeltilmesi ve Tamamlanması-155

1. -Genel Olarak-155

2. -Hakem Kararının Tavzihi-156

3. -Hakem Kararının Düzeltilmesi-157

4. -Hakem Kararının Tamamlanması-158

E. -Tebligat-159

F. -Hakem Ücreti-161

G. -Avans Yatırılması ve Giderlerin Ödenmesi-166

H. -Hakem Kararlarının İcrası-168

İ. -Tahkimde Uygulanmayacak Hükümler-168

V. -HAKEM KARARLARINA KARŞI KANUN YOLLARI-169

A. -Genel Olarak-169

B. -İptal Davası-174

1. -Görevli ve Yetkili Mahkeme-174

2. -İptal Davası Açma Süresi-174

3. -İptal Sebepleri-175

a)-Tarafların Ehliyetsizliği (HMK m. 439/2-a)-175

b)-Tahkim Sözleşmesinin Geçersizliği (HMK m. 439/2-a)-176

c)-Hakem veya Hakem Kurulunun Seçiminde Kararlaştırılan Usule Uyulmaması (HMK m. 439/2-b)-176

d)-Hakem Kararının Tahkim Süresi İçinde Verilmemesi (HMK m. 439/2-c)-179

e)-Hakem veya Hakem Kurulunun Hukuka Aykırı Olarak Yetkileri Hakkında Karar Vermesi (HMK m. 439/2-ç)-179

f)-Sözleşme Dışında Kalan Bir Konuda Karar Verilmesi veya Talebin Tamamı Hakkında Karar Verilmemesi ya da Yetkinin Aşılması (HMK m. 439/2-d)-180

g)-Tahkim Yargılamasının Usule Aykırı Yürütülmesi (HMK m. 439/2-e)-182

h)-Tarafların Eşitliği İlkesine ve Hukuki Dinlenilme Hakkına Uyulmaması (HMK m. 439/2-f)-184

i)-Uyuşmazlığın Türk Hukukuna Göre Tahkime Elverişli Olmaması (HMK m. 439/2-g)-185

j)-Hakem Kararının Kamu Düzenine Aykırı Olması (HMK m. 439/2-ğ)-186

4. -İptal Davasında Yargılama Usulü-187

5. -İptal Davası Sonucunda Verilen Kararlara Karşı Kanun Yolları-188

6. -İptal Davasının Zaman Bakımından Uygulanması-190

a)-6545 Sayılı Torba Kanun’dan Önceki Durum-190

b)-6545 Sayılı Torba Kanun’dan Sonraki (Mevcut) Durum-191

C. -Yargılamanın İadesi-192

1. -Genel Olarak-192

2. -Görevli ve Yetkili Mahkeme-197

3. -Yargılamanın İadesi Süresi-198

4. -Yargılamanın İadesi Sebepleri-199

a)-Davaya Bakması Yasak Olan Yahut Hakkındaki Ret Talebi, Merciince Kesin Olarak Kabul Edilen Hakemin Karar Vermiş veya Karara Katılmış Bulunması (HMK m. 375/1-b)-199

b)-Vekil veya Temsilci Olmayan Kimselerin Huzuruyla Davanın Görülmüş ve Karara Bağlanmış Olması (HMK m. 375/1-c)-200

c)-İfadesi Karara Esas Alınan Tanığın, Karardan Sonra Yalan Tanıklık Yaptığının Sabit Olması (HMK m. 375/1-e)-200

d)-Bilirkişi veya Tercümanın, Hükme Esas Alınan Husus Hakkında Kasten Gerçeğe Aykırı Beyanda Bulunduğunun Sabit Olması (HMK m. 375/1-f)-201

e)-Lehine Karar Verilen Tarafın, Karara Esas Alınan Yemini Yalan Yere Ettiğinin, İkrar veya Yazılı Delille Sabit Olması (HMK m. 375/1-g)-202

f)-Lehine Karar Verilen Tarafın, Karara Tesir Eden Hileli Bir Davranışta Bulunmuş Olması (HMK m. 375/1-h)-202

g)-Bir Dava Sonunda Verilen Hükmün Kesinleşmesinden Sonra Tarafları, Konusu ve Sebebi Aynı Olan İkinci Davada, Öncekine Aykırı Bir Hüküm Verilmiş ve Bu Hükmün de Kesinleşmiş Olması (HMK m. 375/1-ı)-203

h)-Kararın, İnsan Haklarını ve Ana Hürriyetleri Korumaya Dair Sözleşmenin veya Eki Protokollerin İhlali Suretiyle Verildiğinin, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Kesinleşmiş Kararıyla Tespit Edilmiş Olması (HMK m. 375/1-i)-204

5. -Yargılamanın İadesi Usulü-205

 

SONUÇ-207

KAYNAKÇA -213