Yoksulluk Nafakasının Kusur, Süre ve Yoksulluk Kavramları Işığında Değerlendirilmesi
Hüseyin Bulut
Yoksulluk nafakası, şartları varsa, boşanmadan sonra eşlerden birinin diğerine ödediği bir nafaka türüdür. Yoksulluk nafakası hükümleri ihdas edildiği zamandan bu yana değişiklikler göstermiştir. Bu değişiklikler, getirilen eleştiriler çerçevesinde dönemin gereklerine uygun olduğu düşüncesiyle yapılmıştır. Yoksulluk nafakası yapılagelen değişikliklerle beraber, 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu m.175'le günümüzdeki halini almıştır. Fakat düzenleme bu haliyle de yoğun eleştirilere maruz kalmaktadır. Eleştirilerin odağında yer alan en önemli meselenin yoksulluk nafakasının süresizliği meselesi olduğu söylenebilir. Bununla birlikte yoksulluk nafakasına hükmedilirken hakimin takdir yetkisinin olup olmadığı, süre konusundaki sorunu derinleştiren ilave bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Eserde süreye ilişkin sorunlara, öğretideki görüşlere, Yargıtay'ın uygulamalarına, Anayasa Mahkemesi'nin bu hususta vermiş olduğu kararlara ve bunlara ilişkin değerlendirmelerimize yer verilmiştir. Eserin birinci bölümünde, yoksulluk nafakasındaki sorunların anlaşılabilmesi ve çözüm önerileri getirilebilmesi amacıyla yoksulluk nafakasına ilişkin genel bilgilere, tarihsel gelişimine, diğer hukuk sistemlerinde yoksulluk nafakası konularına yer verilmiştir. İkinci bölüm eserin esasını oluşturan kusur, süre ve yoksulluk kavramları çerçevesinde yoksulluk nafakasının değerlendirilmesine ayrılmıştır. Bu bölümde her bir kavramla ilgili mevcut sorunlar ortaya konulmaya ve bunlara çözüm önerileri getirilmeye çalışılmıştır. Eserin üçüncü ve son bölümünde ise yoksulluk nafakasının sona ermesi, usul hükümleri ve boşanma sonrasında yoksulluğun önlenmesine yönelik alternatif yöntemler ifade edilmiştir.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
NAFAKA KAVRAMI, YOKSULLUK NAFAKASININ TARİHSEL GELİŞİMİ, NAFAKA TÜRLERİ, YOKSULLUK NAFAKASININ HUKUKİ NİTELİĞİ, ÖZELLİKLERİ, AMACI VE DİĞER HUKUK SİSTEMLERİNDE YOKSULLUK NAFAKASI
§1. NAFAKA KAVRAMI
I. SÖZLÜK ANLAMI OLARAK NAFAKA
II. HUKUKİ TERİM OLARAK NAFAKA
§2. YOKSULLUK NAFAKASININ TARİHSEL GELİŞİMİ
I. 743 SAYILI MEDENİ KANUN'A KADAR OLAN DÖNEM
II. 743 SAYILI MEDENİ KANUN DÖNEMİ
III. 1988 TARİHLİ DEĞİŞİKLİKTEN 4721 SAYILI KANUNA KADAR OLAN DÖNEM
§3. NAFAKA TÜRLERİ
I. BAKIM NAFAKALARI
II. YARDIM NAFAKALARI
§4. YOKSULLUK NAFAKASININ HUKUKİ NİTELİĞİ, ÖZELLİKLERİ VE AMACI
I. NAFAKANIN HUKUKİ NİTELİĞİ
II. NAFAKA ALACAĞININ ÖZELLİKLERİ
III. YOKSULLUK NAFAKASININ AMACI
§5. DİĞER HUKUK SİSTEMLERİNDE YOKSULLUK NAFAKASI
I. İSVİÇRE HUKUKU
II. ALMAN HUKUKU
III. AVRUPA AİLE HUKUKU KOMİSYONU PRENSİPLERİ
IV. İSLAM HUKUKU
İKİNCİ BÖLÜM
YOKSULLUK NAFAKASININ GENEL HÜKÜMLERİ, YOKSULLUK NAFAKASININ KUSUR AÇISINDAN, SÜRE AÇISINDAN VE YOKSULLUK AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ
§6. YOKSULLUK NAFAKASININ GENEL HÜKÜMLERİ
I. YOKSULLUK NAFAKASININ ŞARTLARI
II. YOKSULLUK NAFAKASININ BAŞLANGICI
III. YOKSULLUK NAFAKASININ MİKTARI
IV. YOKSULLUK NAFAKASININ ÖDENME BİÇİMİ
§7. YOKSULLUK NAFAKASININ KUSUR AÇISINDAN İNCELENMESİ
I. BOŞANMA HUKUKUNDA KUSUR İLKESİ
II. YOKSULLUK NAFAKASINDA KUSUR ŞARTI
§8. YOKSULLUK NAFAKASININ SÜRE AÇISINDAN İNCELENMESİ
I. TÜRK HUKUKUNDA YOKSULLUK NAFAKASININ SÜRESİ
II. YOKSULLUK NAFAKASININ SÜRESİNİN BELİRLENMESİ
§9. YOKSULLUK NAFAKASININ YOKSULLUK KAVRAMI AÇISINDAN İNCELENMESİ
I. YOKSULLUK KAVRAMI
II. NAFAKA TALEP EDEN EŞİN YOKSULLUĞA DÜŞMÜŞ YA DA DÜŞECEK OLMASI ŞARTI
III. YOKSULLUĞA DÜŞECEK OLAN EŞİN NAFAKA TALEBİNDE BULUNMASI
IV. YOKSULLUKLA BOŞANMA ARASINDA İLLİYET BAĞININ BULUNMASI
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
YOKSULLUK NAFAKASININ SONA ERMESİ, YOKSULLUK NAFAKASINDA USUL HÜKÜMLERİ VE BOŞANMA SONRASI YOKSULLUĞU ÖNLEMEYE YÖNELİK ALTERNATİF FİKİRLER
§10. YOKSULLUK NAFAKASININ SONA ERMESİ
I. KENDİLİĞİNDEN ORTADAN KALKMA
II. MAHKEME KARARIYLA ORTADAN KALKMA
§11. YOKSULLUK NAFAKASINDA USUL HÜKÜMLERİ
I. YOKSULLUK NAFAKASINDA TARAFLAR
II. YOKSULLUK NAFAKASINDA GÖREVLİ MAHKEME
III. YOKSULLUK NAFAKASINDA YETKİLİ MAHKEME
IV. YOKSULLUK NAFAKASINDA İSPAT YÜKÜ
V. YOKSULLUK NAFAKASINDA ZAMANAŞIMI
VI. YOKSULLUK NAFAKASINDA YARGILAMA GİDERLERİ VE VEKALET ÜCRETİ
VII. YOKSULLUK NAFAKASININ TAHSİLİ
§12. BOŞANMA SONRASI YOKSULLUĞU ÖNLEMEYE YÖNELİK ALTERNATİF YÖNTEMLER
I. BOŞANMA SONRASI YOKSULLUĞUN YARDIM NAFAKASI İLE ÖNLENMESİ
II. BOŞANMA SONRASI YOKSULLUK FONU
III. BOŞANMA SONRASI YOKSULLUĞUN GİDERİLMESİNDE KARMA YÖNTEM: TOPLUM VE DEVLET İŞ BİRLİĞİ
SONUÇ
KAYNAKÇA