Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Kapsamında İşçinin Korunması
- | Kişisel Verilere İlişkin Genel Çerçeve Ve İş Sözleşmelerinde İşçinin Kişisel Verileri |
- | İşyerinde Uygulanan Elektronik Gözetleme Uygulamaları |
- | Hukuka Aykırı Veri İşlenmesi Halinde İşverene Karşı Uygulanabilecek Yaptırımlar |
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz ve Teşekkür 7
Kısaltmalar 15
Özet 17
Abstract 19
Giriş 21
Birinci Bölüm
KİŞİSEL VERİLERE İLİŞKİN GENEL ÇERÇEVE VE
İŞ SÖZLEŞMELERİNDE İŞÇİNİN KİŞİSEL VERİLERİ
I. KİŞİSEL VERİLERE İLİŞKİN GENEL ÇERÇEVE 25
A. Kişisel Veri Kavramı 25
B. Kişisel Verilerin Korunmasının Önemi ve Amacı 26
C. Kişisel Veriler ve Nitelikleri 28
D. Hassas Kişisel Veri 28
E. Kişisel Verilerin Korunmasının Hukuki Dayanakları 29
II. İŞ SÖZLEŞMELERİNDE İŞÇİNİN KİŞİSEL VERİLERİ 30
A. İş Hukuku ve İşçinin Kişisel Verilerinin Korunması Hakkı 30
B. Türk Hukukunda İşçinin Kişisel Verilerinin Korunması Hakkına İlişkin Düzenlemeler 32
1. Anayasa 32
2. 6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu 33
3. İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Mevzuatındaki Düzenlemeler 33
a. İş Kanunu 33
b. Sosyal Güvenlik Hukuku Mevzuatı 35
c. Türk Borçlar Kanunu (TBK.) 35
4. Türk Medeni Kanunu (TMK.) 36
5. Türk Ceza Kanunu (TCK.) 37
6. Sözleşme 38
C. Uluslararası Hukukta İşçinin Kişisel Verilerinin Korumasına İlişkin Düzenlemeler 38
1. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 39
2. Uluslararası Çalışma Örgütündeki Düzenlemeler
(International Labour Organization–ILO) 40
3. Avrupa Konseyinin R(89) 2 Sayılı Tavsiye Kararı 41
4. Madde 29 Çalışma Grubu Tarafından Hazırlanan Görüşler 42
5. Avrupa Birliği Genel Veri Koruma Tüzüğü
(General Data Protection Regulation – GDPR) 42
III. KİŞİSEL VERİLERİN KORUMASI KANUNU KAPSAMINDA İŞÇİNİN KİŞİSEL VERİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ 43
A. Temel Kavramlar 43
1. İşçi Bakımından Kişisel Veri Kavramı 44
2. İş Başvurusunda Bulunan Aday 45
a. Sözleşme Öncesi Sorumluluğun Tanımı 46
b. Sözleşme Öncesi Sorumluluğun Hukuksal Niteliği 47
3. İşverenin Veri Koruma Sorumluluğu 48
4. Kişisel Verileri İşlenen İşçinin Durumu 48
5. 6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Kapsamında İşçinin ‘Özel Nitelikli’ (Hassas) Verileri (Md.6/1) 49
a. Irk ve Etnik Köken 52
b. Siyasi Düşünce, Felsefi ve Dini İnanç 53
c. Kılık Kıyafet 53
d. Dernek, Vakıf veya Sendika Üyeliği 54
e. Cinsel Hayat ve Sağlığa İlişkin Veriler 54
f. Ceza Mahkûmiyeti ve Güvenlik Tedbirleri 55
g. Biyometrik ve Genetik Veriler 56
B. İşçinin Rızası 60
1. İşçi–İşveren Arasındaki Bağımlılık İlişkisinin İşçinin Rızası Üzerindeki Etkileri 60
2. Genel İş Koşulu, Genel İşlem Koşulu ve Rızanın Geçerlilik Durumu 61
C. Kişisel Verilerin İşlenmesine İlişkin Temel İlkeler 63
1. Hukuka ve Dürüstlük Kuralına Uygun İşleme 64
a. Hukuka Uygunluk 64
b. Dürüstlük Kuralına Uygunluk 65
2. Amacın Doğru, Güncel, Belirli, Açık ve Meşru Olması 68
3. Amacın Bağlantılı, Sınırlı ve Ölçülü Olması 68
4. Amacın Süre Bakımından Sınırlı Olması 69
D. Kişisel Verilerin İşlenmesinde Hukuka Uygunluk Sebepleri 69
1. İşçinin Açık Rızası 71
2. Kanunlardaki Açık Düzenlemeler 72
3. İşçinin veya Üçüncü Kişilerin Hayati Menfaatlerinin Korunması 73
4. Sözleşmesel İlişki Açısından Gerekli Olma 74
5. İşverenin Hukuki Yükümlülüğü 74
6. İşçinin Kendi Kişisel Verilerini Alenileştirmiş Olması 75
7. Bir Hakkın Tesisi, Kullanılması veya Korunması Bakımından Gerekli Olma 76
8. İşçinin Temel Hak ve Hürriyetlerine Zarar Vermemek Şartıyla İşverenin Meşru Menfaatinin Bulunması 76
E. Özel Nitelikli Kişisel Verilerin İşlemesinde Hukuka Uygunluk Sebepleri 77
1. İşçinin Sağlık ve Cinsel Hayatına İlişkin Verilerinin İşlenmesinde Hukuka Uygunluk Sebepleri 77
2. İşçinin Sağlık ve Cinsel Hayatına İlişkin Verilerinin Dışındaki Verilerin İşlemesinde Hukuka Uygunluk Sebepleri 78
F. Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Kapsamında İşçi ve İşverenin Hak ve Yükümlülükleri 78
1. İşverene Ait Hak ve Yükümlülükler 79
a. İşverenin Aydınlatma Yükümlülüğü 79
b. Veri Güvenliğine İlişkin Yükümlülükler 80
c. Veri Sorumluları Siciline Kayıt Zorunluluğu 81
(1) Veri Sorumluları Sicil Bilgi Sistemi (VERBİS) 81
(2) Veri Sorumluları Sicil Bilgi Sistemi (VERBİS) Yükümlülüğünün Kapsamı 82
2. İşçinin Sahip Olduğu Haklar 83
a. İşçinin Kendi Verilerine Erişim Hakkı 84
(1) Erişim Hakkına Getirilen Sınırlamalar 84
(2) Erişim Hakkı Kapsamında İşverene Başvuru 85
(3) Kurula Şikayet 86
(4) Şikâyet Üzerine veya Resen İncelemenin Usul ve Esasları 87
b. İşçinin Verilerini Düzeltme ve Sildirme Hakkı 88
3. Unutulma Hakkı 90
İkinci Bölüm
İŞYERİNDE UYGULANAN
ELEKTRONİK GÖZETLEME UYGULAMALARI
I. GENEL OLARAK 101
II. ELEKTRONİK GÖZETLEME KAVRAMI 101
III. İŞYERİNDE ELEKTRONİK GÖZETLEME UYGULAMA ŞEKİLLERİ 101
A. Kamera ile Gözetleme 102
1. Genel Olarak 102
2. Hukuka Uygunluk Bakımından İşverenin Uygulaması Gereken Koşullar 102
a. Kamera ile Gözetlemeyi Haklı Kılan Sebepler 102
b. Ölçülülük İlkesi 103
c. Kamera ile Gözetlemede İşverenin Eşit Davranma Borcu ve Amaca Bağlılık İlkesi 103
d. İşverenin Bilgilendirme Yükümlülüğü 105
e. İşyerinde Kamera Yerleştirilecek Alanların Belirlenmesi 106
f. Kamera ile Gözetlemenin Süreklilik Arz Etmemesi Koşulu 107
B. İşçilere Ait İletişimin Gözetlenmesi 107
1. Genel Olarak 107
2. İşçinin Kullandığı Bilgisayar, İnternet, E–Posta ve Telefonun Gözetlenmesi 108
a. İş Görme Amaçlı Kullanım ve Özel Amaçlı Kullanım Ayrımı 108
(1) İş Görme Amaçlı Kullanım 109
(2) Özel Amaçlı Kullanım 109
(3) Sanal Kaytarma 110
b. İşverenin Gözetlemesinin Koşul ve Sınırları 113
(1) İşçinin Bilgilendirilmesi ve İşverenin Uyması Gereken Temel Kurallar 113
(2) Bilgisayarda Kayıtlı Dosyaların Denetimi 113
(3) İnternet Kullanımına Özgü Denetim 114
(4) E–Postaların Denetimi 114
(5) Telefon Kullanımının Denetimi 114
3. Elektronik Gözetleme Sonucu Elde Edilen Delillerin Hukuka Aykırılık Boyutu 115
III. İŞÇİNİN ELEKTRONİK İLETİŞİMİNİN İZLENMESİ KONUSUNDA AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİNİN BĂRBULESCU V. ROMANIA KARARI 116
Üçüncü Bölüm
HUKUKA AYKIRI VERİ İŞLENMESİ HALİNDE
İŞVERENE KARŞI UYGULANABİLECEK YAPTIRIMLAR
I. HUKUKİ YAPTIRIMLAR 119
A. Önleme (Men) Davası 119
B. Durdurma (Ref) Davası 120
C. Hukuka Aykırılığın Tespiti Davası 120
D. Kararın Üçüncü Kişilere Bildirilmesi ve Yayınlanması 121
E. Maddi Tazminat Davası 121
F. Manevi Tazminat Davası 123
G. Kazancın Geri Verilmesi Davası 123
H. İşçinin İş Sözleşmesini Haklı Nedenle Feshi 124
II. İDARİ VE CEZAİ YAPTIRIMLAR 125
A. İdari Para Cezası 125
1. Genel Olarak 125
2. Kurul Kararları 126
B. Türk Ceza Kanunu’ndan Kaynaklanan Yaptırımlar 176
Sonuç 179
Kaynakça 181
Kavramlar Dizini 187