%5
Gayrimenkullerde Miras ve Bağışın Vergilendirilmesi Yusuf Burak Aslanp

Gayrimenkullerde Miras ve Bağışın Vergilendirilmesi


Basım Tarihi
2025-03
Sayfa Sayısı
200
Kapak Türü
Karton
Kağıt Türü
1.Hamur
Basım Yeri
Ankara
Stok Kodu
9789750299919
Boyut
16x24
Baskı
2



Dr. Y. Burak ASLANPINAR

 

İÇİNDEKİLER
 
Önsöz 
 
7
Kısaltmalar 
 
17
GİRİŞ 
 
19
BİRİNCİ BÖLÜM
 
 
GAYRİMENKULLERİN İVAZSIZ (KARŞILIKSIZ) İNTİKALLERİNİN VERGİLENDİRİLMESİYLE İLGİLİ
 
 
GENEL AÇIKLAMALAR
 
 
I. GAYRİMENKULLERİN İVAZSIZ İNTİKALLERİYLE İLGİLİ KAVRAMLAR VE AÇIKLAMALARI 
 
21
A. Gayrimenkul 
 
21
1. Arazi 
 
22
2. Tapu Kütüğünde Ayrı Sayfaya Kaydedilen Bağımsız ve Sürekli Haklar 
 
22
a. Bir İrtifak Hakkı Bulunmalıdır 
 
22
b. İrtifak Hakkı Bağımsız Nitelikli Olmalıdır 
 
23
c. İrtifak Hakkı Sürekli Olmalıdır 
 
23
d. Hak Sahibi Tapu Siciline Kaydı Talep Etmelidir 
 
23
3. Kat Mülkiyeti Kütüğüne Kayıtlı Bağımsız Bölümler 
 
24
B. İvazsız İntikal 
 
25
1. İvazlı ve İvazsız İntikal Ayırımı 
 
25
2. Veraset ve İvazsız İntikal Ayırımı 
 
28
C. Mirasçılar, Ölüme Bağlı Tasarruflar ve Tenkis Davası 
 
30
1. Yasal Mirasçılar 
 
30
2. Ölüme Bağlı Tasarruflar, Saklı Paylı (Mahfuz Hisseli) Mirasçılar ve Tenkis Davası 
 
31
a. Ölüme Bağlı Tasarruflar 
 
31
b. Saklı Paylı Mirasçılar ve Tenkis Davası 
 
32
D. Gayrimenkulün Mirasçılara İntikali 
 
35
1. Gayrimenkulün Mirasçılara Elbirliği (İştirak) Halinde İntikali 
 
36
2. Gayrimenkulün Mirasçılara Paylı (Müşterek) Mülkiyet Halinde İntikali 
 
37
E. Bağışlama (Hibe) 
 
37
F. İntifa Hakkı 
 
39
1. Genel Olarak İntifa Hakkı 
 
39
2. İntifa Hakkının Konusu 
 
40
a. İntifa Hakkının Tesisen Kazanılması 
 
41
b. İntifa Hakkının Aslen Kazanılması 
 
41
ba. İntifa Hakkının Kanunen Kazanılması 
 
41
bb. İntifa Hakkının Zamanaşımı ile Kazanılması 
 
42
bc. İntifa Hakkının Mahkeme Kararı ile Kazanılması 
 
42
4. Gayrimenkullerde İntifa Hakkının Sona Ermesi 
 
42
a. Gayrimenkullerde İntifa Hakkının Sona Erme Sebepleri 
 
42
aa. Gayrimenkulün Tamamen Yok Olması 
 
42
ab. Kamulaştırma 
 
42
ac. Mahkeme Kararı 
 
43
ad. Cebri İcra 
 
43
ae. Ölüm, Kişiliğin Ortadan Kalkması ve Süre 
 
43
af. Terkin 
 
43
b. Sona Ermenin Sonuçları 
 
43
G. Kuru (Çıplak) Mülkiyet 
 
44
H. Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi 
 
45
1. Tanımı ve Konusu 
 
45
2. Şekli 
 
46
3. Güvencesi 
 
46
4. İptali ve Tenkisi 
 
47
5. Sona Ermesi ve Devredilemezliği 
 
50
İ. Rücu Şartıyla Bağış 
 
51
II. İVAZSIZ İNTİKALLERDE VERGİLENDİRMENİN AMAÇLARI VE GETİRİLİŞ NEDENLERİ 
 
53
A. Genel Olarak Servetin Vergilendirilmesinin Olumlu ve Olumsuz Yönlerinin Mali ve Sosyal Açıdan Değerlendirilmesi 
 
53
B. İvazsız İntikallerde Vergilendirmenin Amaçları ve Getiriliş Nedenleri 
 
54
1. Mali Açıdan 
 
54
2. Sosyal Açıdan 
 
55
III. İVAZSIZ İNTİKALLERİN VERGİLENDİRİLMESİNE OLUMLU VE OLUMSUZ YAKLAŞIM 
 
56
A. Olumlu Yaklaşım 
 
56
B. Olumsuz Yaklaşım 
 
57
İKİNCİ BÖLÜM
 
 
TÜRK VERGİ HUKUKU’NDA İVAZSIZ İNTİKAL EDEN
 
 
GAYRİMENKULLERİN VERGİLENDİRİLMESİ
 
 
I. GAYRİMENKULLERİN İVAZSIZ İNTİKALLERİNDE VERGİLENDİRMENİN GEÇİRDİĞİ AŞAMALAR 
 
59
A. Genel Olarak Servetin Vergilendirilmesinin Tarihçesi 
 
59
B. Türkiye’de İvazsız İntikaller Üzerinden Alınan Vergilerin Geçirdiği Aşamalar 
 
60
1. Birinci Aşama (Cumhuriyet Öncesi Dönem) 
 
60
2. İkinci Aşama (797 Sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu Dönemi) 
 
60
3. Üçüncü Aşama (7338 Sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu Dönemi) 
 
61
II. VERASET VE İNTİKAL VERGİSİ BAKIMINDAN İVAZSIZ İNTİKAL EDEN GAYRİMENKULLER 
 
62
A. Genel Olarak İvazsız Veraset ve İntikal Vergisi 
 
62
1. Verginin Konusu ve Uygulama Alanı 
 
62
a. Şahsilik İlkesine Göre Uygulama Alanı 
 
63
b. Mülkilik İlkesine Göre Uygulama Alanı 
 
63
2. Vergiyi Doğuran Olay 
 
63
3. Verginin Mükellefi 
 
64
4. Muafiyetler 
 
64
a. Kamu İdareleri 
 
65
b. Emekli ve Yardım Sandıkları ile Sosyal Yardım Kurumları 
 
65
c. Kamuya Yararlı Dernekler 
 
65
d. Siyasi Partiler 
 
65
e. Bazı Kurumlara Ait Teşekküller 
 
65
f. Kamu Yararına Kurulan Bazı Teşekküller 
 
66
g. Yabancı Devlet Temsilcileri 
 
66
h. Vakıf Muafiyeti 
 
66
5. İstisnalar 
 
66
a. Miras Hissesinin Bir Kısmı 
 
67
b. Sağlar Arası İvazsız İntikallerin Bir Kısmı 
 
67
c. Piyango ve İkramiyelerin Bir Kısmı ile Milli Piyango İkramiyesi 
 
67
d. Görev Sırasında Ölenlerden İntikal Eden Malların Bir Kısmı 
 
68
e. Rücu Şartıyla Yapılan Bağışlar 
 
68
f. Kuru Mülkiyet Halinde İntikal Eden Mallar 
 
68
g. Vergi Muafiyeti Tanınan Vakıflara Kuruluş veya Kuruluştan Sonra Tahsis Olunan Mallar 
 
69
h. Kültür ve Tâbiat Varlıklarını Koruma Kanunu Kapsamındaki Tescilli Taşınmaz Kültür Varlıkları 
 
69
6. Tarife 
 
69
7. Verginin Beyanı ve Beyan Süresi 
 
70
8. Zamanaşımı 
 
71
B. Gayrimenkullerin İvazsız İntikallerinin Veraset ve İntikal Vergisi Bakımından Vergilendirilmesi 
 
72
1. Gayrimenkul Sahibinin Ölümü Halinde Veraset ve İntikal Vergisi 
 
73
2. Gayrimenkulün Veraset Dışındaki Yollarla İvazsız İntikali Halinde Veraset ve İntikal Vergisi 
 
75
a. Bağışlama Halinde Veraset ve İntikal Vergisi 
 
75
b. Diğer İvazsız İntikallerin Veraset ve İntikal Vergisi 
 
76
3. İvazsız İntikal Eden Gayrimenkullerin Değerlemesi 
 
81
III. GELİR VERGİSİ BAKIMINDAN İVAZSIZ İNTİKAL EDEN GAYRİMENKULLER 
 
85
A. İvazsız İntikal Eden Gayrimenkullerin Elden Çıkarılmasının Ticari Kazanç Kapsamında Vergilendirilmesi (GVK md. 37/2–4) 
 
86
B. İvazsız İntikal Eden Gayrimenkullerin Değer Artış Kazancı Kapsamında Vergilendirilmesi (GVK mük. md. 80/1–6) 
 
88
C. İvazsız İntikal Eden Gayrimenkullerin Kira Geliri Üzerinden Alınan Gelir Vergisi (GMSİ) 
 
90
IV. KATMA DEĞER VERGİSİ BAKIMINDAN İVAZSIZ İNTİKAL EDEN GAYRİMENKULLER 
 
90
V. EMLAK VERGİSİ BAKIMINDAN İVAZSIZ İNTİKAL EDEN GAYRİMENKULLER 
 
91
VI. DEĞERLİ KONUT VERGİSİ BAKIMINDAN İVAZSIZ İNTİKAL EDEN GAYRİMENKULLER 
 
92
VII. HARÇLAR BAKIMINDAN İVAZSIZ İNTİKAL EDEN GAYRİMENKULLER 
 
94
A. Genel Olarak Harçların Tanımı, Unsurları ve Çeşitleri 
 
94
B. Tapu Harcının Matrahı 
 
95
1. Tapu Harcı Uygulaması Bakımından 01.01.2002 Tarihinden Önceki Durum 
 
96
2. Tapu Harcı Uygulaması Bakımından 01.01.2002–06.06.2008 Tarihleri Arasındaki Durum 
 
97
3. Tapu Harcı Uygulaması Bakımından 06.06.2008 Tarihinden Sonraki Durum 
 
99
C. Tapu Harcının Tarifesi 
 
101
D. Gayrimenkullerin İvazsız İntikali Bakımından Tapu Harcı Uygulaması 
 
102
1. Mirasçılara İntikal Eden Gayrimenkuller Bakımından Tapu Harcı Uygulaması 
 
102
2. Bağışlanan Gayrimenkuller Bakımından Tapu Harcı Uygulaması 
 
102
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
 
 
GAYRİMENKULLERİN İVAZSIZ İNTİKALLERİNİN VERGİLENDİRİLMESİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
 
 
I. GAYRİMENKULLERİN İVAZSIZ İNTİKALLERİNİN VERGİLENDİRİLMESİNDE VERASET VE İNTİKAL VERGİSİ BAKIMINDAN ÖZELLİKLİ DURUMLAR 
 
103
A. Kuru (Çıplak) Mülkiyet ve İntifa Hakkının Veraset ve İntikal Vergisi Bakımından Vergilendirilmesi 
 
103
a. Sağlar Arası Kuru Mülkiyet İntikalinin Vergilendirilmesi 
 
104
b. Veraset Yoluyla İntikal Eden Kuru Mülkiyetin İntifa Hakkıyla Birleşmesi Durumunda Vergilendirme 
 
105
ba. Kuru Mülkiyet Sahibi Mirasçılar Lehine İntifa Hakkından Feragat Edilmesi Durumunda Vergilendirme 
 
106
bb. İntifa Hakkı Sahibinin Ölümü Durumunda Vergilendirme 
 
107
bc. Kuru Mülkiyetin İntifa Hakkı Sahibine Bağışlanması Durumunda Vergilendirme 
 
108
c. İvazlı Olarak Alınan Kuru Mülkiyetin İntifa Hakkıyla Birleşmesi Durumunda Vergilendirme 
 
108
ca. İntifa Hakkı Sahibinin Ölümü Üzerine Bedel Karşılığında Satın Alınmış Olan Kuru Mülkiyetle İntifa Hakkının Birleşmesi Durumunda Vergilendirme 
 
108
cb. Bedel Karşılığında Satın Alınmış Kuru Mülkiyet Lehine İntifa Hakkından Feragat Edilmesi Durumunda Vergilendirme 
 
109
d. İntifa Hakkının ve Kuru Mülkiyetin VUK’un 296. Maddesine Göre Değerlemesi 
 
109
2. Kuru Mülkiyet ve İntifa Hakkının Vergilendirilmesine İlişkin Vergi İdaresi Düzenlemeleri 
 
110
a. Tebliğler 
 
110
b. İç Genelgeler 
 
113
c. Özelgeler (Muktezalar) 
 
114
3. Kuru Mülkiyet ve İntifa Hakkının Vergilendirilmesine İlişkin 2011 Yılından Önceki Tarihlerde Verilmiş Yargı Kararları 
 
120
4. Kuru Mülkiyet ve İntifa hakkının Vergilendirilmesine İlişkin Görüşümüz ve Bu Doğrultuda Oluşan Yakın Tarihli Güncel Yargı Kararları 
 
125
a. İntikali Mümkün Olmayan İntifa Hakkının Veraset ve İntikal Vergisinin Konusuna Girip Girmediği 
 
125
aa. İntifa Hakkının İntikale Elverişli Olup Olmadığının Değerlendirilmesi 
 
125
b. İntikali Mümkün Olan Kuru Mülkiyetin Verginin Konusuna Girip Girmediğine İlişkin Değerlendirme 
 
130
c. Kuru Mülkiyet ve İntifa Hakkının Değerinin Tespiti 
 
131
d. Örneklerle İntifa Hakkı ve Kuru Mülkiyetin Veraset ve İntikal Vergisi Karşısındaki Durumu 
 
134
da. Yeni Alınan Gayrimenkulün Kuru Mülkiyeti ve İntifa Hakkının Farklı Kişiler Üzerine Yapılması Halinde Veraset ve İntikal Vergisi 
 
134
db. Tam Mülkiyetli Mevcut Gayrimenkulün Kuru Mülkiyetinin Bedelsiz Devri Halinde Veraset ve İntikal Vergisi 
 
135
dc. Veraset Yoluyla Edinilmiş Kuru Mülkiyetin İntifa Hakkıyla Birleşmesi Halinde Veraset ve İntikal Vergisi 
 
136
dd. İntifa Hakkı Tesis Edilmiş Kişiye, Veraseten veya Bağış Yoluyla Kuru Mülkiyetin de Geçmesi Halinde Veraset ve İntikal Vergisi 
 
137
de. İntifa Hakkı Tesis Edilen Kişinin Ölümü veya Bu Haktan Feragati ile Kuru Mülkiyetin Tekrar Tam Mülkiyete Dönüşmesi Halinde Veraset ve İntikal Vergisi 
 
138
e. Sağ Kalan Eşe Aile Konutunun Üzerinde İntifa Hakkı Özgülenmesinin Veraset ve İntikal Vergisi Bakımından Değerlendirilmesi 
 
138
ea. Genel Olarak Sağ Kalan Eşe Aile Konutu Üzerinde İntifa Hakkı Özgülenmesi 
 
138
eb. Katılma Alacağına Mahsuben Tesis Edilen İntifa Hakkı Bakımından Veraset ve İntikal Vergisi (TMK md. 240) 
 
140
ec. Miras Payına Mahsuben Tesis Edilen İntifa Hakkı Bakımından Veraset ve İntikal Vergisi (TMK md. 652) 
 
141
B. Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesinin Veraset ve İntikal Vergisi Bakımından Değerlendirilmesi 
 
141
C. Rücu Şartıyla Bağışın Veraset ve İntikal Vergisi Bakımından Vergilendirilmesi 
 
146
E. Boşanma Karşılığında İktisap Edilen Gayrimenkullerin Veraset ve İntikal Vergisi Bakımından Değerlendirilmesi 
 
149
F. Veraset ve İntikal Vergisi Beyannamesinin Süresinden Sonra Verilmesi Halinde Uygulanacak Ceza 
 
151
II. GELİR VERGİSİ BAKIMINDAN ÖZELLİKLİ DURUMLAR 
 
154
A. İvazsız İktisap Edilen Arsa Payı Karşılığı Edinilen Bağımsız Bölüm Satışının Ticari Kazanç Bakımından Değerlendirilmesi 
 
155
1. Vergi İdaresi Düzenleme ve Uygulamaları 
 
155
2. Yargı Kararları 
 
157
3. Değerlendirme 
 
160
B. İvazsız İktisap Edilen Arsa Payı Karşılığı Edinilen Bağımsız Bölüm Satışının Değer Artış Kazancı Bakımından Değerlendirilmesi 
 
161
1. Vergi İdaresi Düzenleme ve Uygulamaları 
 
162
a. 25 Mart 2011 Tarihinden Önce 
 
162
b. 25 Mart 2011 Tarihi İtibariyle 
 
163
2. Yargı Kararları 
 
165
3. Değerlendirme 
 
167
III. KATMA DEĞER VERGİSİ BAKIMINDAN ÖZELLİKLİ DURUMLAR 
 
167
IV. EMLAK VERGİSİ BAKIMINDAN ÖZELLİKLİ DURUMLAR 
 
169
A. Emlak Vergisi Değerinin Tespitinin Önemi ve Bu Tespite Dava Açılması 
 
169
1. Emlak Vergisi Değerinin Diğer Vergiler ve Harçlar Bakımından Önemi 
 
169
a. Veraset ve İntikal Vergisi Bakımından Emlak Vergisi Değerinin Önemi 
 
169
b. Kira Geliri Üzerinden Alınan Gelir Vergisi Bakımından Emlak Vergisi Değerinin Önemi 
 
169
c. Değer Artış Kazancı Üzerinden Alınan Gelir Vergisi Bakımından Emlak Vergisi Değerinin Önemi 
 
170
d. Harçlar Bakımından Emlak Vergisi Değerinin Önemi 
 
171
e. Değerli Konut Vergisi Bakımından Emlak Vergisi Değerinin Önemi 
 
171
2. Emlak Vergisine Esas Değerin Tespiti ve Bu Tespite Dava Açılması 
 
171
B. Müşterek (Paylı) ve İştirak Halinde (Elbirliği) Mülkiyette Emlak Vergisi Yükümlülüğü 
 
173
C. İntifa Hakkının Varlığı Halinde Emlak Vergisi Yükümlülüğü 
 
174
V. HARÇLAR BAKIMINDAN ÖZELLİKLİ DURUMLAR 
 
175
A. İntifa Hakkının Varlığı Halinde Tapu Harçları 
 
175
1. Tapu Harcı Bakımından İntifa Hakkının Gayrimenkulün Değerine Oranı 
 
175
2. İntifa Hakkının Kurulmasında Alınan Tapu Harcı 
 
175
3. İntifa Hakkının Terkininde Alınan Tapu Harcı 
 
176
4. Yeni Alınan Gayrimenkul Bakımından Tapu Harcı Uygulaması 
 
177
a. Örnek Olay 
 
177
b. İşlemin Mali Boyutu 
 
177
5. Mevcut Gayrimenkulün Karşılıksız Devri (Bağış) Bakımından Tapu Harcı Uygulaması 
 
179
a. Örnek Olay 
 
179
b. İşlemin Mali Boyutu 
 
180
6. Mevcut Gayrimenkulün Kuru Mülkiyetinin Bedel Karşılığı Satılması veya Satılmış Gösterilmesi Halinde Tapu Harcı Uygulaması 
 
180
B. Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi Bakımından Tapu Harçları 
 
181
VI. GAYRİMENKULLERİN İVAZSIZ İNTİKALLERİNİN VERGİLENDİRİLMESİNDE KARŞILAŞILAN SORUNLARA ÇÖZÜM ÖNERİLERİ 
 
181
A. İntifa Hakkı ve Kuru Mülkiyetin Vergilendirilmesine İlişkin Çözüm Önerisi 
 
181
B. Eşe ve Çocuklara İvazsız Olarak İntikal Eden Gayrimenkullerin Vergilendirilmesine İlişkin Öneri 
 
183
C. Veraset ve İntikal Vergisinin Kaldırılmasına İlişkin Öneriler Hakkında Değerlendirme 
 
185
Sonuç 
 
187
Kaynakça 
 
191
Kavramlar Dizini 
 
199
Kapat