Türk Medeni Hukuku
"TÜRK MEDENİ HUKUKU
Prof. Dr.Zafer ZEYTİN
Yrd. Doç. Dr.Ömer ERGÜN
Türk Medeni Hukuku başlıklı bu çalışmamızda kişilerin doğumundan ölümüne kadar geçen süredeki ilişkilerinin önemli bir bölümünü düzenleyen hukuk dallarına ait temel bilgiler verilmeye çalışılmıştır. Kitapta Türk Medeni Kanunu'nun sistematiği ve içeriğine sadık kalınmaya çalışılmıştır. Önemli mahkeme kararlarına metin içinde ve dipnotlarda yer verilmiştir. Doktrinde ve uygulamada karşılaşılan tartışmalı konulara ise yer verilmemeye çalışılmıştır.
Hukukun tanımı, çeşitleri, kaynakları, örf âdet hukuku, hakimin hukuk yaratması, hukuk kurallarının yorumu, iyiniyet ve dürüstlük kuralları gibi temel kavramlar ilk iki bölümde anlatılmıştır. Takip eden bölümlerde kişiler hukukunda gerçek kişiliğin kazanılmasından ve sona ermesinden, hak ve fiili ehliyetlerinden, kişiliğin korunmasından, tüzel kişilerden dernek ve vakıfların kuruluşundan, organlarından, hak ve yükümlülüklerinden ve sona ermesinden bahsedilmiştir. Aile hukukuna ayrılan bölümde nişanlanma, evlenme, evliliğin hükümlerine ve sona ermesine, mal rejimleri konularına yer verilmiştir. Ayrıca soybağı (hısımlık) konusu, velayet ve vesayet konuları da ana hatları ile bu bölümde ele alınmıştır. Eşya hukukunda eşya hukukuna ait temel kavramlar, tapu sicili ve ayni haklar incelenmiştir. Miras hukuku bölümünde ise miras hukukuna hâkim temel kavramlara yer verilmiş; mirasçılara, ölüme bağlı tasarruflara, mirasın kazanılmasına, miras bırakanın tasarruf oranına ve saklı pay ihlal eden işlemlerin tenkisine ilişkin konular ana hatları ile anlatılmıştır.
Konu Başlıkları:
Hukuk ve Medeni Hukuk
Türk Medeni Kanununun Başlangıç Hükümleri
Kişiler Hukuku
Aile Hukuku
Vesayet
Eşya Hukuku
Miras Hukuku
İçindekiler
İkinci Baskıya Önsöz 5
Birinci Baskıya Önsözden Alıntı 7
TÜRK MEDENİ HUKUKU
2. Bölüm HUKUK VE MEDENİ HUKUK
§1. HUKUKUN VE MEDENİ HUKUKUN TOPLUMSAL YERİ VE ÖZELLİKLERİ 31
a) Hukuk Kavramı 31
b) Diğer Toplumsal Düzen Kuralları 31
c) Hukuk Kurallarının İşlevleri 33
§2. HUKUK KURALLARININ ÖZELLİKLERİ 33
§3. HUKUK SİSTEMİ VE MEDENİ HUKUK 34
I- Ulusal Hukuk - Uluslararası Hukuk 34
II- Maddi Hukuk - Şekli Hukuk 35
III- Kamu Hukuku - Özel Hukuk 35
§4. MEDENİ HUKUK 35
Medeni Hukukun Konusu ve Medeni Hukuk Dalları 36
A. Kişiler Hukuku 36
3. Aile Hukuku 36
C Borçlar Hukuku 37
D Eşya Hukuku 37
E Miras Hukuku 37
3. Bölüm TÜRK MEDENİ KANUNUNUN BAŞLANGIÇ HÜKÜMLERİ
GENEL OLARAK 39
MEDENİ HUKUKUN KAYNAKLARI 39
Medeni Hukukun Yazılı Kaynaklar 39
Türk Medeni Kanunu 39
Türk Borçlar Kanunu 40
Diğer Yasal Düzenlemeler 40
2. Örf ve Âdet hukuku (Medeni Hukukun Yazılı Olmayan Kaynağı) 41
a) Süreklilik (Maddi Unsur) 41
b) Uyma Zorunluluğu (Manevi Unsur) 41
c) Kamu Düzenine Aykırı Olmama (Hukuki Unsur) 42
d) Örf ve Âdet hukuku Yazılı Hukuk Kurallarına Aykırı Olabilir Mi? 42
e) Örf ve Âdet hukuku Kurallarının Çeşitleri 42
f) Örf ve Adet Hukuk Kurallarının Tespiti ve Uygulanması 43
3. Hâkimin Yarattığı Hukuk 43
I- Hâkimin Hukuk Yaratma Yöntemi 43
II- Hâkimin Yarattığı Hukukun Etkisi 44
§7. MEDENİ HUKUK KURALLARININ UYGULANMASI 44
1. Medeni Hukuk Kurallarının Yer Bakımından Uygulanması 44
2. Medeni Hukuk Kurallarının Zaman Bakımından Uygulanması 44
1. Hukuk Kurallarının Geriye Yürümeme İlkesi (Makable Şamil Olmama) 45
2. Geriye Yürümeme İlkesinin Uygulanmadığı Haller 45
a) Kamu Düzeni ve Genel Ahlâk 46
b) içeriği Kanunla Belirlenen İlişkiler 46
c) Beklemece Haklar 46
3. Özel Kanun - Genel Kanun - Sonraki Kanun - Önceki Kanun İlişkisi 47
a) Üst Normun Geçerliliği 47
b) Özel Kanun - Genel Kanun 47
c) Sonraki Kanun - Önceki Kanun 47
3. Medeni Hukuk Kurallarının Anlam Bakımından Uygulanması 48
A. Kanunun Sözüyle ve Özüyle Uygulanması (Hukuk Kurallarının Yorumu) 49
I- Yorum Çeşitleri 49
II- Yorum Teorileri 49
1. Sübjektif Yorum Teorisi 49
2. Objektif Yorum Teorisi 50
3. Karma Yorum Teorisi 50
4. Serbest Yorum Teorisi 50
III- Yorum Yöntemleri 50
I- Lâfzî Yorum Yöntemi 50
II- Mantıksal ve Sistematik Yorum Yöntemi 51
III- Amaçsal Yorum Yöntemi 51
4. Hâkimin Takdir Yetkisi 51
A. Hâkime Takdir Yetkisinin Açıkça Tanındığı Haller 52
B. Kanununda Kullanılan İfadeler 52
C. Takdir Yetkisini Kullanma Biçimi ve Denetimi 53
§8. HUKUK KURALLARININ İHLALİNE BAĞLANAN YAPTIRIMLAR 53
I. Genel Olarak 53
A. Medeni Hukuk (Özel Hukuk) Alanındaki Yaptırım Çeşitleri 54
1. Yokluk -S
2. Geçersizlik (Hükümsüzlük) 54
a. Mutlak Butlan (Kesin hükümsüzlük) 54
b. Kısmi Butlan 55
2. İptal Edilebilirlik (Nispi Butlan) 56
3. Tazminat 56
§9. DÜRÜSTLÜK KURALI VE HAKKIN KÖTÜYE KULLANILMASI YASAĞI 57
a) Hak Kavramı 57
b) Hak Çeşitleri 57
I- Mutlak Haklar ve Nispi Haklar 57
II- Ayni Haklar ve Şahsi Haklar 58
III- Malvarlığı Hakları ve Kişilik Hakları 58
IV- Devredilebilen Haklar ve Devredilemeyen Haklar 59
c) Borç Kavramı 59
d) Dürüstlük Kuralı 59
e) Dürüstlük Kuralına Aykırılığın (Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağı) Şartları 60
1. Dürüstlük Kuralına Açık Aykırılık 60
2. Bir Zararın Doğması 60
f) Dürüstlük Kuralına Aykırılığın Sonucu 61
§10. İYİNİYET KURALI 61
1. iyiniyetin Unsurları 61
a) Bilgisizlik 61
b) Hukuken Hoş Görülebilir Olma 62
2. İyiniyet Kuralının Uygulanma Alanı 63
A. Kişi Bakımından Uygulama 63
B Zaman Bakımından Uygulama 63
c) Ayni Hak Kazanımında İyiniyet Kuralının Uygulanması 63
a) Taşınır Malın Mülkiyetinin Kazanılmasında İyiniyet Kuralının Uygulanması 63
I- Sahibinin Elinden Rızası ile Çıkan Taşınırlar 64
II- Sahibinin Elinden Rızası Dışı Çıkan Taşınırlar 64
ba. Para ve Hamiline Yazılı Senetler 64
bb. Açık Arttırma, Pazar ve Benzeri Yerlerden Alınan Şeyler 65
b) İyiniyetin Aile Hukukundaki Uygulama Alanı 65
c) İyiniyetin Borçlar Hukuku Alanında Uygulama Alanı 65
3. İyiniyetin Hukuki Niteliği 65
§11. İSPAT KURALLARI 66
ispat Yükü 67
1. Genel Kural 67
2. istisnalar 67
I- Kanunun Açıkça Öngördüğü İstisnalar 68
II- Kanuni Karineler 68
III- Dürüstlük Kuralından Kaynaklanan İstisnalar 69
Resmi Sicil ve Senetlerin İspat Gücü 69
Türk Medeni Hukuku
3. Bölüm KİŞİLER HUKUKU
1. Kısım GERÇEK KİŞİLER
§12. KİŞİLİĞİN BAŞLANGICI, HAK VE FİİL EHLİYETİ 71
I. Gerçek Kişiler 71
2. Kişiliğin Başlangıcı 71
3. Hak Ehliyeti 71
1. Hak Ehliyetine İlişkin Bazı Kısıtlamalar 72
4. Fiil (Eylem) Ehliyeti 73
1. Hukuki İşlem Ehliyeti 73
a) Borçlandırıcı işlemler 74
b) Tasarruf İşlemleri 74
5. Haksız Fiil ('den Sorumlu Olma) Ehliyeti 74
6. Fiil Ehliyetinin Koşulları 75
I- Ayırt Etme Gücü (Sezginlik, Temyiz Kudreti) 75
II- Erginlik (Reşit Olma) 76
1. Yaş Erginliği 76
2. Evlenme ile Erginlik 76
3. Yargısal Erginlik 76
III- Kısıtlı Olmama 7'
7. Kişilerin Fiil Ehliyetlerine Göre Tasnifi 77
1. Tam Ehliyetliler 77
2. Sınırlı Ehliyetliler -71
a) Evli Kişiler 77
b) Kendilerine Yasal Danışman Atananlar
3. Sınırlı Ehliyetsizler 71
4. Tam Ehliyetsizler 75
§13. KİŞİLİK HAKLARI 7!
a) Genel Olarak 71
b) Kişilik Haklarının Özellikleri 80
c) Kişilik Haklarının Konusu Olan Bazı Kişisel Değerler i
I- Yaşam 81
II- Vücut Bütünlüğü 81
III- Sağlık 81
IV- Özgürlükler 82
V- İnsan Onuru 82
VI- İsim ve Resim Üzerindeki Hak 82
VII- Giz (Sır) Alanı ve Özel Hayat 83
d) Kişiliğin Korunması 83
A. Kişilik Haklarının Korunma Yolları 83
1. Kişilik Haklarının Hukuki İşlemlerle Yapılan Saldırılara Karşı Korunması
2. Kişilik Haklarının Üçüncü Kişilerin Hukuka Aykırı Saldırılarına Karşı Korunması 84
2. Kişilik Hakkı Zedelenen Kimsenin Rızası 85
3. Daha Üstün Nitelikte Özel Yarar 85
4. Kamusal Yarar 85
5. Kanunun Verdiği Yetkinin Kullanılması 86
a) Koruma Yolları (Dava Hakları) 87
I- Saldırının Önlenmesi Davası 87
II- Saldırıya Son Verilmesi Davası 87
III- Hukuka Aykırılığın Tespiti Davası 87
b) Ad ve Adın Korunması 89
1. Dar Anlamda Ad (Öz Ad ve Soyadı) 89
1. Soyadı 89
2. Öz Ad (Ön Ad) 90
2. Geniş Anlamda Ad (Takma Ad, Lakap, Ticaret Unvanı) 90
3. Adın Değiştirilmesi 90
4. Adın Değiştirilmesine itiraz 91
5. Ad Üzerindeki Hakkın Korunması 91
§14. HISIMLIK 91
Kavram 91
Hısımlığın Çeşitleri 92
A. Kan Hısımlığı 92
a) Altsoy-Üstsoy Kan Hısımlığı 92
b) Yansoy Kan Hısımlığı 93
a. Kan Hısımlığına Bağlanan Sonuçlar 93
5 Evlenme ile Doğan Hısımlık (Kayın Hısımlığı) 93
1. Hukuki Sonuçları 94
C. Evlatlık ilişkisinden Doğan Hısımlık 94
İ15. YERLEŞİM YERİ 94
Yerleşim Yeri Çeşitleri 94
iradeye Bağlı Yerleşim Yeri 94
Yasal Yerleşim Yeri 95
Tüzel Kişilerin Yerleşim Yeri 95
Yerleşim Yerinin Hukuki Önemi 95
16. KİŞİSEL DURUM KÜTÜKLERİ 96
Kişisel Durum Kütüğü Çeşitleri 96
Doğum Kütüğü 96
Aile Kütüğü 96
Ölüm Kütüğü 97
Kişisel Durum Kütüklerinin Hukuki İşlevleri 97
İspat Aracı 97
Açıklığı Sağlama 98
Kişisel Durum Kütüklerinde Değişiklik ve Düzeltme Yapılması 98
Kişisel Durum Kütüklerinin Tutulmasından Doğan Sorumluluk 99
§17. GERÇEK KİŞİLİĞİN SONA ERMESİ 99
2. Ölümün Belirlenmesi 99
3. Ölümün Kanıtlanması 100
4. Ölümle İlgili Karineler 100
a) Birlikte Ölüm Karinesi 100
b) Ölüm Karinesi 101
I- Ölüm Karinesi İçin Aşağıdaki Şartlar Aranır: 101
1. Kişinin Ölümüne Kesin Gözle Bakılacak Durumlar içerisinde Kaybolması 101
2. Cesedin Bulunamaması - 101
II- Sonuçları 101
c) Gaiplik Karinesi 102
1. Gaiplik Kararının Şartları 102
a) Gaiplik Kararı için Gaibin Cesedi Bulunamamış Olmalıdır 102
b) Ölüm Tehlikesi içinde Kaybolmak veya Kendisinden Uzun Zamandan Beri Haber Alınamaması 102
c) Ölümün Kuvvetle Muhtemel Olması 102
d) Bir ve Beş Yıllık Süreler 102
2. Gaiplik Kararının Sonuçları 103
2. Kısım TÜZEL KİŞİLER
§18. TÜZEL KİŞİ KAVRAMI 105
§19. TÜZEL KİŞİLERİN ÇEŞİTLERİ 105
a) Yapılarına Göre 105
I- Kişi Toplulukları 105
II- Mal Toplulukları 106
b) Bağlı Oldukları Hukuk Kurallarına Göre 106
1. Kamu Hukuku Tüzel Kişileri 106
I- Kamu İdareleri 106
II- Kamu Kurumlan 106
2. Özel Hukuk Tüzel Kişileri 107
§20. TÜZEL KİŞİLERİN UNSURLARI 107
A. Amaç Unsuru 107
B. Kişi veya Mal Unsuru 107
C. Organizasyon Unsuru 108
D. Hukuki Unsur 108
§21. TÜZEL KİŞİLERİN KURULUŞU 108
1. İzin Sistemi 108
2. Normatif Sistem 109
3. Serbest Kuruluş Sisteminde 106
§22. TÜZEL KİŞİLERİN EHLİYETİ 110
I. Hak Ehliyeti 110
2. Özel Hukuk Alanında 110
3. Hak Ehliyetinin Amacı ile Sınırlı Olması 110
II. Tüzel Kişilerin Fiil Ehliyeti 111
§23. TÜZEL KİŞİNİN ORGANLARI 111
§24. TÜZEL KİŞİLİĞİN SONA ERMESİ 111
§25. TÜZEL KİŞİLERİN MALVARLIĞININ TASFİYESİ VE MALVARLIĞININ
ÖZGÜLENMESİ 112
§26. DERNEKLER 112
a) Tanım 113
b) Derneğin Unsurları 113
I- Kişi Unsuru 113
II- Amaç Unsuru 113
III- Organizasyon Unsuru 113
IV- Hukukilik Unsuru 114
c) Dernek Türleri 114
1. Kamuya Yararlı Dernekler 114
2. Çocuk Dernekleri 114
3. Ticari İşletme İşleten Dernekler 115
4. Özel Kanunlarla Kurulan Dernekler 115
d) Derneğin Kuruluşu 115
A Kurucu Sayısı ve Kurucu Üyelerin Niteliği 115
1. Üye Olamayan Kişiler 116
2. Kurulması Yasak Dernekler 116
3. Dernek Tüzüğü 116
I Kuruluş Bildirisi ve Tüzüğün İncelenmesi ve Tüzel Kişilik Kazanma 117
Uluslararası Faaliyet 1188
Dernek Üyeliği, Üyelerin Hak ve Yükümlülükleri 1188
Dernek Üyeliği 1188
a) Dernek Üyeliği ve Onursal Üyelik 119
Üyelik Hakları 120
t Üyelik Borçları 120
Üyeliğin Sona Ermesi 121
Üyelikten Çıkma 121
b) Üyelikten Çıkarılma 121
Üyeliğin Kendiliğinden Sona Ermesi 121
Üyeliğin Sona Ermesinin Sonuçları 121
Dernek Organları 121
Zorunlu Organlar 122
Genel Kurul 122
Niteliği ve Oluşumu 122
Genel Kurulun Olağan Toplanması 122
2. Genel Kurulun Olağanüstü Toplanması 122
a) Toplantısız veya Çağrısız Alınan Kararlar 122
b) Genel Kurulun Toplantıya Çağrılması 123
c) Toplantı Yeri ve Toplantı Yeter Sayısı 123
d) Karar Yeter Sayısı 123
e) Toplantı Usulü 124
f) Genel Kurulun Görev ve Yetkileri 124
j. Genel Kurul Kararının İptali 124
I- Yönetim Kurulu 125
1. Oluşumu 125
2. Görevleri 125
II- Denetleme Kurulu 125
B. Seçimlik Organlar 126
VIII. Derneğin Sona Ermesi 126
1. Kendiliğinden Sona Erme 127
2. Genel Kurul Kararı ile 128
3. Mahkeme Kararı ile 128
4. Sona Ermenin Sonuçları 128
a) Tasfiye (Arıtım) 128
b) Özgüleme (Tahsis) 129
a) Tasfiye ve Özgülemenin Dernek Tüzüğünde Gösterilen Esaslara Göre Yapılması (DK md. 15, DerYön
md. 89) 129
b) Tasfiye ve Özgülemenin Mahkeme Kararı ile Yapılması 130
§27. VAKIFLAR 130
I- Genel Olarak Vakıflar, Vakfın Tanımı ve Özellikleri 130
II- Vakfın Unsurları 131
1. Malvarlığı Unsuru 131
2. Amaç Unsuru 131
3. Hukukilik Unsuru 132
III- Vakıf Çeşitleri 133
I- Aile Vakıfları 133
II- Dini Vakıflar 133
III- Çalıştırılanlara ve İşçilere Yardım Vakıfları 133
IV- Kamuya Yararlı Vakıflar 133
V- Karma Vakıflar 133
VI- Vakıflar Kanunda Yapılan Tanımlar 133
IV- Vakfın Kuruluşu 134
A. Vakıf Kurma Ehliyeti 134
B. Vakıf Kurma iradesinin Açıklanma Şekli 134
C. Vakfın Tüzel Kişilik Kazanması 135
V- Vakfın Organları 136
1. Zorunlu Organ Olarak Yönetim Organı 136
2. Vakfın Seçimlik Organları 136
VI- Vakıfların Denetlenmesi 136
2. Vakfın Sona Ermesi 138
a) Kendiliğinden Sona Erme 138
I- Amacın Gerçekleşmesi veya Amacının Gerçekleşmesinin Olanaksız Hale Gelmesi 139
II- Belirli Süreli Kurulmuş Vakıflarda Sürenin Dolması ile veya Bozucu Şartla Kurulmuş Vakıflarda
Şartın Gerçekleşmesi ile 139
b) Mahkeme Kararıyla Vakfın Sona Ermesi (Vakfın Dağıtılması) 140
3. Vakfın Sona Ermesinin Sonuçları 141
4. Bölüm AİLE HUKUKU
§28. AİLE KAVRAMI VE TMK'YE GÖRE DÜZENLENEN AİLE ÇEŞİTLERİ 143
I. Dar Anlamada Aile 143
1. Geniş Anlamda Aile 144
. En Geniş Anlamda Aile 144
§29. AİLE HUKUKUNDA GEÇERLİ OLAN İLKELER 144
Birlik İlkesi 144
2. Eşitlik İlkesi 144
3. Süreklilik İlkesi 145
4. Zayıfların Korunması ilkesi 145
5. Düzenleme Serbestîsinin Bulunmaması İlkesi 145
,l. Kamu Müdahalesi İlkesi 145
1. Kısım EVLİLİK HUKUKU
1. Ayırım NİŞANLILIK
§30. NİŞANLANMA KAVRAMI VE HUKUKİ NİTELİĞİ 147
§31. NİŞANLANMANIN KURUCU UNSURLARI 147
Karşılıklı Evlenme Vaadi 147
Nişanlanacak Kişilerin Ayrı Cinsiyetten Olmaları 147
§32. NİŞANLANMANIN GEÇERLİLİK KOŞULLARI 148
Nişanlanma Ehliyeti 148
Nişanlanma Engellerinin Bulunmaması 148
§33. NİŞANLANMANIN HÜKÜMLERİ 149
Evlenme Yükümlülüğü 149
Sadakat Yükümlülüğü 149
2. Destekten Yoksun Kalma Tazminatı ve Manevi Tazminatı 149
3. Tanıklıktan Kaçınma 149
§34. ŞARTA BAĞLI NİŞANLILIK 150 §35. NİŞANLILIĞIN SONA ERMESİ 150 §36. NİŞANLILIĞIN SONA ERMESİNİN HÜKÜMLERİ 150
a) Hediyelerin İadesi 150
b) Maddi ve Manevi Tazminat 151
c) Zamanaşımı 152
I- Ayırım EVLENME
§37. GENEL OLARAK 153 §38. EVLENMENİN ŞARTLARI 153 §39. EVLENMENİN MADDİ ŞARTLARI 154
1. Olumlu Maddi Şartlar (Evlenme Ehliyeti) 154
1. Ayırt Etme Gücü 154
2. Olağan ve Olağanüstü Evlenme Yaşı 154
3. Kanuni Temsilcinin İzni 1544
2. Olumsuz Maddi Şartlar (Mutlak Evlenme Engelleri) 155
a) Kan Hısımlığı 155
b) Kayın Hısımlığı 155
c) Evlatlık İlişkisi 156
d) Mevcut Evlilik 156
e) Akıl Hastalığı 156
3. Nispi Evlenme Engelleri 156
a) Kadınlar İçin Bekleme Süresi 156
b) Bulaşıcı Hastalıklar 156
§40. EVLENMENİN ŞEKLİ ŞARTLARI 157
I- Başvuru 157
1. Başvurunun Şekli 157
2. Başvurunun İncelenmesi ve Reddi 157
II- Evlenme Töreni 157
I- Tören Yeri ve Şekli 157
II- Aile Cüzdanı ve Dinî Tören 157
II- Ayırım EVLİLİĞİN GENEL HÜKÜMLERİ
§41. EVLİLİĞİN GENEL HÜKÜMLERİ
I. Kişisel İlişkilere İlişkin Genel Hükümler
A. Eşlerin Hak ve Yükümlülükleri 159
1. Ortak Konutu (Aile Konutu) Seçme Hakkı 160
2. Evlilik Birliğini Birlikte Yönetme Hakkı 160
3. Eşlerin Birlikte Yaşama Hakkı ve Yükümlülüğü 160
4. Birliğin Mutluluğunu Sağlama Yükümlülüğü 160
5. Sadakat Yükümlülüğü 160
6. Çocukların Bakımına ve Eğitimine ve Gözetimine Özen Gösterme Yükümlülüğü 161
7. Yardım Yükümlüğü 161
8. Eşlerin İş ve Meslek Seçme Hakkı 161
B. Kadının Soyadı 162
II. Mali İlişkilere İlişkin Genel Hükümler 162
A. Giderlere Katılma Yükümlülüğü 162
B. Evlilik Birliğinin Temsili 162
1. Sürekli ihtiyaçlarda Temsil 163
2. Diğer İhtiyaçlar İçin Temsil Yetkisi 163
3. Temsil Yetkisini Kullanmanın Sonuçları 164
4. Temsil Yetkisinin Kaldırılması 164
Eşin Üçüncü Kişilerle ve Diğer Eşle Hukuki İlişki İçine Girme Özgürlüğü ve Ehliyeti 164
IV. Evlilik Birliğinin Korunması 165
A. Genel Olarak 165
B. Koruma Tedbirleri 165
1. Uyarma, Uzlaştırma ve Uzman Kişi Desteği 165
2. Evlilik Birliğinin Giderlerine Katılma Payının Belirlenmesi 165
3. Birlikte Yaşamaya Ara Verilmesi 165
4. Borçlulara Ait Önlemler 166
5. Tasarruf Yetkisinin Sınırlanması 166
6. Durumun Değişmesi 166
C. Yetkili ve Görevli Mahkeme 166
4. Ayırım
MAL REJİMLERİ VE EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİ
§42. YASAL VE SEÇİMLİK MAL REJİMLERİ 169
§43. MAL REJİMİ SÖZLEŞMESİ 169
§44. EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİ 170
Genel Olarak 170
Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Uygulanması 171
i. Kanun Gereği 171
B. Sözleşme Gereği 171
C Mahkeme Kararı Gereği 171
Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde Mülkiyet 171
Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde Yönetim, Yararlanma ve Tasarruf Yetkisi 172
Edinilmiş Mallara Katılma Rejimindeki Mallar 172
Genel Olarak 172
A. Edinilmiş Mallar 172
1. Kavram 172
2. Kanunî Örnekler 173
A. Çalışma Karşılığı Edinilen Malvarlığı Değerleri 173
B. Sosyal Güvenlik veya Sosyal Yardım Kurum ve Kuruluşlarının veya Personele Yardım Amacıyla Kurulan Sandık ve Benzerlerinin Yaptığı Ödemeler 173
C. Çalışma Gücünün Kaybı Nedeniyle Ödenen Tazminatlar 173
D. Kişisel Malların Gelirleri 173
E. Edinilmiş Malların Yerine Geçen Değerler (İkame İlkesi) 174
B. Kişisel Mallar 174
1. Yalnız Kişisel Kullanıma Yarayan Eşya 174
2. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Başlangıcından Önceki Mallar 174
3. Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi Süresince Miras Yoluyla Edinilen Mallar 175
4. Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi Süresince Karşılıksız Edinilen Mallar 175
5. Manevi Tazminat Alacakları 175
6. Kişisel Malların Yerine Geçen Değerler 175
7. Mal Rejimi Sözleşmesi ile Edinilmiş Malların Kişisel Mal Kabul Edilmesi 175
A. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Sona Ermesi 176
B. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Tasfiyesi 176
1. Eşlerin Mallarını Geri Almaları ve Borçlarını Düzenlemeleri 176
2. Her Eşin Artık Değerinin Hesabı 177
B. Artık Değer Hesabının Aktifleri 177
a. Mevcut Edinilmiş Mallar (EM) 177
b. Değer Artış Payı (Alacak) - (DAPA) 177
c. Eklenecek Değerler - (ED) 177
d. Denkleştirme Alacağı - (DA) 178
C. Artık Değer Hesabının Pasifleri 178
a. Değer Artış Payı (Borcu) - (DAPB) 178
b. Denkleştirme Borcu - (DB) 178
c. Diğer Borçlar 178
3. Artık Değer ve Artık Değere Katılma Alacağı 179
5. Ayırım
EVLİLİK BİRLİĞİNİN SONA ERMESİ
§45. EVLİLİĞİN ÖLÜM, ÖLÜM KARİNESİ, GAİPLİK KARARI İLE SONA ERMESİ 181
§46. EVLENMENİN GEÇERSİZLİĞİ 181
I. Yoklukla Malul Evlenmeler 181
II. Evlenmenin Mutlak Butlanı 181
III. Evlenmenin Nispi Butlanı (İptal Edilebilirlik) 182
A. Ayırt Etme Gücünden Geçici Yoksunluk 182
B. Yanılma 182
C. Aldatma 183
D. Korkutma 183
E. Kanuni Temsilcinin Rızasının Olmaması 183
F. Butlanı Gerektirmeyen Eksiklikler ve Butlan Davası 183
G. Butlan Davasının Sonuçları 184
§47. BOŞANMA 184
I. Genel Olarak 184
li. Boşanmanın Dayandığı Genel İlkeler 185
A. Kusur İlkesi 185
B. Temelden Sarsılma İlkesi 185
C. İrade İlkesi 185
D. Elverişsizlik İlkesi 186
E. Medeni Kanunumuzun Kabul Ettiği İlke 186
I Boşanma Nedenleri 186
1. Özel Boşanma Nedenleri 186
A. Zina 186
B. Hayata Kast, Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış 187
C. Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme 187
D. Terk 188
E. Akıl Hastalığı 189
2. Genel Boşanma Nedeni: Evlilik Birliğinin Temelden Sarsılması 189
1. Genel Olarak 189
2. Evlilik Birliğinin Temelden Sarsılmasına İlişkin Karineler 190
3. Evlilik Birliğinin Temelden Sarsılması Nedeniyle Boşanma Davasına İtiraz 190
(V. Boşanma Davası 191
A. Dava Hakkı 191
B. Yetkili Mahkeme 191
C. Tarafların Dava Ehliyeti 191
D. Davada Uygulanacak Usul 191
E. Geçici Önlemler 191
. Boşanmanın Sonuçları 192
1. Genel Sonuçları 192
5 Hâkimin Boşanma Kararında Re'sen Düzenleyeceği Hususlar 192
C Hâkimin Talep Üzerine Düzenleyeceği Hususlar 192
B. Maddî ve Manevî Tazminat 192
C. Yoksulluk Nafakası 193
2. Kısım HISIMLIK
§48. SOYBAĞI 195
Genel Olarak 195
a. Soybağı Çeşitleri 195
Soybağının Kurulması 196
Ana ile Çocuk Arasında Soybağının Kurulması 196
Baba ile Çocuk Arasında Soybağının Kurulması 196
A. Evlilik Birliği Esaslı Babalık Karinesi 196
a. Soybağının Reddi 197
aa. Çocuğun Evlilik Birliği içinde Ana Rahmine Düşmesi 198
ab. Çocuğun Evlenmeden Önce veya Ayrı Yaşama Sırasında Ana Rahmine Düşme 198
ac. Dava Hakkı 199
ad. Hak Düşürücü Süreler 199
ae. Görevli ve Yetkili Mahkeme 200
B. Sonradan Evlenme ile Soybağının Kurulması 200
1. Bildirim 200
2. İtiraz ve İptal 200
C. Mahkeme Kararıyla Kurulan Soybağı (Babalık Davası) 201
A. Karineler 201
B. Hak Düşürücü Süreler (TMK 303) 201
C. Ananın Malî Hakları 201
D. Tanıma 202
1. Tanımanın Maddi Şartları 202
2. Tanımanın Şekli Şartı 202
3. Bildirim 202
4. Tanımanın İptali 202
da. Tanıyanın Dava Hakkı 202
db. İlgililerin Dava Hakkı 203
dc. ispat Yükü 203
5. Hak Düşürücü Süreler 203
A. Evlat Edinme 203
1. Küçüklerin Evlat Edinilmesinin Koşulları 204
B. Yaş Şartı 204
C. Bir Yıllık Bakım, Eğitim Şartı 204
D. Yarar Şartı 204
E. Küçüğün Rızası 205
F. Kanuni Temsilcinin Rızası 205
2. Ergin ve Kısıtlıların Evlat Edinilmesinin Şartları 206
a. Rıza Şartı 206
b. Diğer Şartlar 206
3. Evlat Edinmede Şekil ve Usul 206
4. Evlat Edinmenin Hükümleri 206
a. Genel Olarak 206
b. Evlenme Yasağı 207
c. Mirasçılık İlişkisi 207
d. Velayet ve Ana Babanın Hakları 207
e. Soyadı ve Ad 207
f. Vatandaşlık 207
5. Evlatlık İlişkisinin Kaldırılması 207
I. Rızanın Bulunmaması Nedeniyle Evlatlık ilişkisinin Sona Ermesi 207
II. Diğer Noksanlar Nedeniyle Evlatlık İlişkisinin Sona Ermesi 207
6. Evlatlık İlişkisinin Kaldırılmasında Süre 207
§ 49. SOYBAĞININ HÜKÜMLERİ 208
I. Soybağının Genel Hükümleri 208
A. Çocuğun Soyadı 208
B. Çocuk ile Kişisel İlişki 208
1. Sınırları 208
A. Çocukların Bakım ve Eğitim Giderlerini Karşılama 209
1. Nafaka Davası Hakkı 209
2. Nafaka Miktarının Takdiri 209
Velayet 209
A. Velayet Hakkı Sahipleri 210
3 Velayet Altındakiler 210
1. Velayetin Kapsamı 210
A. Genel Olarak 210
B. Çocuğun Adı 210
C. Eğitim 210
D. Çocuğun Temsil Edilmesi ve Çocuğun Aileyi Temsili 211
E. Çocuk ile Ana ve Baba Arasındaki Hukukî İşlemler 211
F. Çocuğun Malları 211
1. Velâyetin Kaldırılması 212
B. Genel Olarak 212
C. Velâyetin Kaldırılması Hâlinde Ana ve Babanın Yükümlülükleri 212
D. Durumun Değişmesi 212
Nafaka Yükümlüleri 213
-Dava Hakkı ve Dava Sırası 213
5. Bölüm VESAYET
VESAYET VE VELAYET ARASINDAKİ FARKLILIKLAR 215
551. VESAYET ÇEŞİTLERİ 216
a. VESAYET ORGANLARI 216
b. VESAYETİ GEREKTİREN SEBEPLER 216
Küçüklük 216
Vesayeti Gerektiren Kısıtlama Nedenleri 216
Akıl Hastalığı ve Akıl Zayıflığı 217
Savurganlık, Alkol veya Uyuşturucu Madde Bağımlılığı, Kötü Yaşama Tarzı, Kötü Yönetim 217
Hapis 218
İsteğe Bağlı Kısıtlanma 218
KISITLAMADA USUL 218
KISITLAMANIN SONUÇLARI 219
VASİ ATANMASI 219
Genel Olarak 219
Eşin ve Hısımların Önceliği 220
Vasiliği Kabul Yükümlülüğü 220
Vasilikten Kaçınma Sebepleri 220
A. Vasiliğe Engel Olan Sebepler 220
B. Kaçınma ve İtiraz 221
C. Vasiliğin Sona Ermesi 221
IV. Vasinin Görevleri 221
1. Defter Tutma 221
2. Değerli Şeylerin Saklanması 222
3. Taşınırların Satılması 222
4. Paraların Yatırılması 222
5. Yatırımların Dönüştürülmesi 222
6. Ticarî ve Sınaî İşletmeler 222
7. Taşınmazların Satılması 222
8. Özen ve Temsil 223
İ. Malvarlığının Yönetilmesi 223
J. Temsil 223
A. Yasak İşlemler 223
B. Vesayet Altındaki Kişinin Yapabileceği İşler 223
1. Vasinin Rızasıyla Yapabileceği işlemler 223
2. Meslek veya Sanat 224
3. Serbest Mallar 224
§57. KAYYIMLIK VE YASAL DANIŞMANLIK 224
9. Kayyımlık 224
A. Genel Olarak 224
B. Temsil Kayyımlığı 224
C. Yönetim Kayyımlığı 225
D. İstek Üzerine Kayyımlık 225
1. Yasal Danışmanlık 225
B. Genel Olarak 225
C. Oy Danışmanlığı 226
D. Yönetim Danışmanlığı 226
E. Usul 227
§58. VESAYET DAİRELERİNİN GÖREVLERİ 227
I. Vesayet Makamından ve Denetim Makamından İzin Alınmasını Gerektiren İşlemler 227
§59. VESAYETİN SONA ERMESİ 228
a. Küçüklerde 229
b. Hükümlülerde 225
c. Diğer Kısıtlılarda 229
d. Kayyımlığın ve Yasal Danışmanlığın Sona Ermesi 229
e. Usulü 229
§60. VESAYET ORGANLARININ SORUMLULUĞU 230
a. Devletin Sorumluluğu 230
b. Görev ve Yetki 230
A. Bölüm EŞYA HUKUKU
1. Kısım GENEL OLARAK EŞYA HUKUKU VE ZİLYETLİK
§61. EŞYA HUKUKUNUN KONUSU VE KAPSAMI 234
§62. AYNİ HAK KAVRAMI, ÖZELLİKLERİ VE AYNİ HAKKIN KONUSU 234
Ayni Hak Kavramı ve Özellikleri 234
Ayni Hakkın Konusu ve Ayni Haklara Hakim Olan Prensipler 234
§63. ZİLYETLİK 236
Genel Olarak Zilyetlik Kavramı 236
Zilyetliğin Unsurları 236
A. Zilyetliğin Hukuki Niteliği 236
Zilyetliğin Konusu 236
Zilyetliğin Çeşitleri 237
Tek Kişinin Zilyetliği-Çok Kişinin Zilyetliği 237
3. Asli-Fer'i Zilyetlik 237
1. Dolaylı Zilyet-Dolaysız Zilyet 237
Zilyetliğin Kazanılması 237
Zilyetliğin Korunması 238
Zilyetliğin Temelinde Yer Alan Haktan Bağımsız Olarak Korunması 238
5. Zilyetliğin Temelinde Yer Aldığı Varsayılan Hak Nedeniyle Korunması 239
VIII. Zilyetlikte Geri Verme Borcu ve Kapsamı 239
iyi Niyetli Zilyedin Geri Verme Borcu 239
A. Kötü Niyetli Zilyedin Geri Verme Borcu 240
Zilyetliğin Sona Ermesi 240
2. Kısım TAPU SİCİLİ
§64. TAPU SİCİLİ ÇEŞİTLERİ 241
Ana Siciller 241
Yardımcı Siciller 242
TAPU SİCİLİNE EGEMEN OLAN İLKELER 242
Tescil ilkesi 242
Açıklık İlkesi 242
İlliyet İlkesi 242
Güven İlkesi 243
Devletin Sorumluluğu 243
§66. TAPU SİCİLİNDE YAPILAN İŞLEMLER 243
A. Kayıt 243
B. Tescil 243
1. Tescilin Şartları 244
A. Tescil Talebi 244
B. Hukuki Neden 244
C. Belgeleme 244
2. Tescilin Hükümleri 244
C. Şerh 245
1. Kişisel Hakların Şerhi 245
2. Malikin Tasarruf Yetkisinin Sınırlanmasına İlişkin Şerh 245
3. Geçici Tescilin Şerhi 245
D. Beyan 246
3. Kısım AYNİ HAKLAR
§67. MÜLKİYET 247
A. Mülkiyet Hakkının Konusu ve Kapsamı 247
B. Mülkiyet Hakkının Çeşitleri 248
1. Müşterek (Paylı) Mülkiyet (MK. Md. 688) 248
2. İştirak (Elbirliği) Halinde Mülkiyet (MK. Md. 701) 248
C. Taşınmaz Mülkiyeti 249
B. Taşınmaz Mülkiyetinin Konusu 249
C. Taşınmaz Mülkiyetinin Kazanılması 249
a. Aslen Kazanma 249
b. Devren Kazanma 249
c. Olağan Zamanaşımı ile Kazanma 250
d. Olağanüstü Zamanaşımı ile Kazanma 250
D. Taşınır Mülkiyeti 250
§68. SINIRLI AYNİ HAKLAR 251
a. İrtifak Hakları 251
A. İrtifak Hakkı Çeşitleri 251
I. Ayni irtifak Hakları
II. Şahsi irtifak Hakları
A. İntifa Hakkı (TMKmd. 794) 251
B. Oturma Hakkı (TMK md. 823) 251
C. Karışık irtifak Hakları 252
b. Rehin Hakları 252
A. Taşınmaz Rehni 252
1. ipotek 252
a. İpoteğin Kurulması 253
b. İpoteğe Hâkim Olan İlkeler 253
A. ipoteğin Hükümleri (TMK md. 888 vd.) 253
1. ipoteğin Sona Ermesi 253
A. İrat Senedi 253
B. ipotekli Borç Senedi 253
Taşınır Rehni 254
Taşınır Rehni Çeşitleri 254
1. Teslime Bağlı Rehin (TMK md. 939) 254
Kurulması 254
ab. Hükümleri 254
Sona Ermesi 255
2. Hapis Hakkı 255
ba. Hükümleri (MK. Md. 953) 255
3. Alacaklar ve Diğer Haklar Üzerinde Rehin 2 55
4. Rehin Karşılığında Ödünç Verme İşiyle Uğraşanlar 255
5. Rehinli Tahvil 256
A. Bölüm MİRAS HUKUKU
TURK MİRAS HUKUKUNUN ÖZELLİKLERİ VE TMK'DEKI YERİ 257
MİRAS HUKUKUNUN TEMEL KAVRAMLARI 257
MİRASÇILAR 259
Yasal Mirasçılar ve Zümre Sistemi 259
Birinci Zümre Mirasçılar (Alt Soy) 259
İkinci Zümre Mirasçılar (Ana, Baba ve Bunların Altsoyları) 260
Üçüncü Zümre (Büyük Ana ve Büyük Baba ve Bunların Altsoyu) 260
Sağ Kalan Eş 261
E. Devlet 263
1. iradi Mirasçılar ve Belirli Mal Vasiyeti Alacaklısı 263
§72. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLAR 263
Ölüme Bağlı Tasarruf Yapma Ehliyeti 264
Şekli Anlamda Ölüme Bağlı Tasarruflar 264
Vasiyetler 264
B. Resmî Vasiyetname 264
a. Okunarak İmzalanarak Yapılan Resmi Vasiyetname 265
b. Okunmaksızın ve Yazılmaksızın Yapılan Resmi Vasiyetname 265
C. El Yazılı Vasiyetname 266
D. Sözlü Vasiyet 266
a. Resmi veya El Yazılı Vasiyet Yapılamayan Olağanüstü Haller 266
b. Vasiyetçinin İradesini Açıklaması 266
c. Vasiyetçinin İrade Açıklamasının Belgelenmesi 267
d. Sözlü Vasiyetin Hükümden Düşmesi 267
E. Vasiyetnameden Dönme ve Vasiyetnamenin Yok Olması 267
Miras Sözleşmesi 267
A. Maddi Anlamda Ölüme Bağlı Tasarruflar 268
1. Mirasçı Atama ve Belirli Mal Vasiyeti 268
2. Mirasçı Atama (MA) ve Mal Vasiyeti (MV) Farklar 268
3. Miras Sözleşmeleri 269
A. Olumlu Miras Sözleşmeleri 269
B. Mirastan Feragat Sözleşmesi (Olumsuz Miras Sözleşmesi) 269
a. Mirastan Feragat Sözleşmesinin Hükümleri 270
C. Miras Sözleşmesinin Sona Ermesi 270
B. Ölüme Bağlı Tasarruflarda Koşullar (Şart) 271
C. Ölüme Bağlı Tasarruflarda Yüklemeler 271
D. Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisi 272
1. Görevleri 272
2. Tasarruf Yetkisi 272
3. Görevin Sona Ermesi 273
4. Sorumluluğu ve Denetlenmesi 273
§73. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARIN İPTALİ 273
A. İptal Davasının Nedenleri 273
B. İptal Davasının Tarafları, Yetkili ve Görevli Mahkeme 274
C. İptal Davasında Hak Düşürücü Süreler 274
1. Bir Yıllık Süre 274
2. On Yıllık Süre 274
3. Yirmi Yıllık Süre 274
4. Def'i 274
§74. SAKLI PAY 275
I. Saklı Paylı Mirasçılar 275
B. Birinci Zümrede Altsoy 275
C. İkinci Zümrede Ana ve Baba 275
D. Sağ Kalan Eş 276
a. Sağ Kalan Eş ve Birinci Zümre 276
b. Sağ Kalan Eş ve İkinci Zümre 276
c. Sağ Kalan Eş ve Üçüncü Zümre 277
§75. MURİSİN TEREKESİNİ KULLANABİLMESİNİN SINIRLARI (TASARRUF ORANI)....277
a. Mevcut (Fiili Tereke) 277
b. Terekeye Eklenecek Değerler 277
c. Terekeden Çıkarılacak Değerler 278
d. Mirası Red, Mirastan Feragat, Mirastan Iskat 278
§76. MİRASIN GEÇMESİ 279
I. Mirasın Açılması ve Değerlendirme Anı 279
II. Açılma Yeri ve Yetkili Mahkeme 279
III. Mirasçılık Ehliyeti 280
A. Sağ Doğmak 280
B. Hak Ehliyeti 280
C. Mirastan Yoksun Olmamak 280
1. Mirastan Yoksunluk Sebepleri 280
2. Mirastan Yoksunluğun Sonuçlan 281
A. Yoksunluk Kendiliğinden Sonuç Doğurur 281
B. Yoksunluk Geçmişe Etkilidir 281
C. Yoksunluk Nispidir 281
D. Yoksunluk Kişiseldir 281
§77. MİRASIN KAZANILMASI 281
i. Mirasın Kendiliğinden Kazanılması ve Külli Kazanım ilkesi 281
1. Vasiyet Olunan Malın Kazanılması 282
§78. MİRASBIRAKANIN SAKLI PAY İHLAL EDEN TASARRUFLARININ TENKİSİ 282
Tenkis Davası Açabilecekler 283
I. Tenkis Davasının Davalıları 283
2. Tenkisin Hükmü 283
3. Tenkiste Sıra 283
§79. MİRASIN PAYLAŞILMASI 284
Paylaşma Kuralları 284
Payların Oluşturulması ve Özgülenmesi 284
Kaynaklar 285
Madde Dizini 287
Kavramlar Dizini 293
"
