6100 SAYILI YENİ HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNU’NA GÖRE
HUKUK DAVALARINDA YARGILAMA HARÇ VE GİDERLERİ İLE VEKALET ÜCRETİ
Zekeriya YILMAZ
- Dava Açılırken Harç ve Avans Ödenmesi Zorunluluğu
- Delil İkamesi İçin Avans
- Yargılama Giderlerinin Neler Olduğu
- Yargılama Giderlerinden Sorumluluk
- Tahkim Yargılamasında Yargılama Giderleri
- Hukuk Davalarında Başvurma – Celse – Karar ve İlâm Harçları
- Temyiz, İstinaf ve İtiraz Harçları
- Maktu–Nisbî Harca Tabi Dava ve İşler
- Harçların Ödenmemesi veya Eksik Ödenmesi Halinde Yapılacak İşlem
- Yargı Harçlarından Muafiyet ve İstisnalar
- Vekâlet Ücretinde Temel İlkeler
- Maktu–Nisbî Vekâlet Ücreti
- Bazı Dava Çeşitlerinde Vekâlet Ücreti
- Usule İlişkin Nihaî Kararlarda Vekâlet Ücreti
İÇİNDEKİLER
BİRİNCİ BÖLÜM
HUKUKTA YARGILAMA GİDERLERİ
(MUHAKEME MASRAFLARI-MASARİF-İ MUHAKEME)
I. GENEL OLARAK 17
II. YARGILAMA GİDERLERİNİN NELER OLDUĞU 19
III. HARÇ VE GİDERLERİN YATIRILMASI 22
A. Genel Olarak 22
B. Dava Açılırken Harç ve Avans Ödenmesi Zorunluluğu 22
C. Delil İkamesi İçin Avans 23
D. Re’sen Yapılması Gereken İşlemlere İlişkin Giderler 24
IV. YARGILAMA HARÇ VE GİDERLERİNDEN SORUMLULUK 26
A. Yargılama Harç ve Giderleri Kural Olarak Davada Haksız Çıkan Tarafa Yükletilir 26
B. Yargılama Harç ve Giderlerinin Haksız Çıkan Tarafa Yükletilemeyeceği Hâller 29
C. Yargılama Giderlerinin Davanın Taraflarına Yükletilmesi Kuralının İstisnaları 37
V. BAZI ÖZEL HÂLLERDE YARGILAMA GİDERLERİNDEN SORUMLULUK 37
A. Asli Müdahalede 37
B. Fer’i Müdahalede 39
C. Davanın Konusuz Kalması Halinde 39
D. Usule İlişkin Nihaî Kararlarda Yargılama Gideri 40
1. Usule İlişkin Nihaî Kararla Davanın Sona Erdiği Hâllerde 40
2. Usule İlişkin Nihaî Kararla Davanın Sona Ermediği Görevsizlik, Yetkisizlik veya Gönderme Hâllerinde 40
E. Davaların Birleştirilmesinde 42
F. İhtiyati Tedbir Kararında 42
G. Karşılık Davada 42
H. Davaların Birleştirilerek Görülmesinde 43
I. Mecburi Dava Arkadaşlığında ve Müteselsil Sorumlulukta 43
İ. Dosyanın İşlemden Kaldırılmasında 44
J. Adlî Yardım (Müzaheret) Hâlinde 44
K. Hataen Hazinenin veya Köy Tüzel Kişisinin Davaya Dahil Ettirilmesinde 45
L. Davada İradî Olarak Taraf Değişikliği Yapılmasında 45
M. Zorunlu Malî Sorumluluk (Trafik) Sigortasına Dayalı Tazminat Davalarında Sigoratcının Yargılama Gideri ve Vekâlet Ücretinden Sorumluluğu 47
VI. NİHAÎ KARARDAN ÖNCE YAPILMIŞ OLAN YARGILAMA GİDERLERİNİN HÜKÜM FIKRASINDA AÇIKÇA GÖSTERİLMESİ GEREKİR 50
VII. HÜKÜMDEN SONRAKİ YARGILAMA GİDERLERİNİ HANGİ TARAFIN ÖDEYECEĞİ, MİKTARI VE DÖKÜMÜ MAHKEMECE İLÂMIN ALTINA YAZILIR 51
VIII. AVANSIN İADESİ 51
IX. TAHKİM YARGILAMASINDA YARGILAMA GİDERLERİ 52
B. Tahkimde Yargılama Giderlerinin Neler Olduğu 53
C. Yargılama Giderleri İçin Avans Yatırılması 54
D. Yargılama Giderlerinden Sorumluluk 54
E. Belge Verilmesi ve Kalan Avansın İadesi 54
X. İSTİNAF VE TEMYİZ KANUN YOLUNDA GİDERLERİN ÖDENMESİ 55
XI. KONU İLE İLGİLİ İÇTİHATLAR 56
A. Uyuşmazlık Mahkemesi Kararı 56
B. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararları 58
C. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararları 66
D. Yargıtay Hukuk Daireleri Kararları 95
İKİNCİ BÖLÜM
HUKUKTA YARGILAMA HARÇLARI
I. GENEL AÇIKLAMA 293
II. YARGI HARÇLARI 297
A. Başvurma Harcı 298
B. Celse Harcı 300
C. Karar ve İlâm Harcı 300
1. Nisbî Harç 301
a. Genel Olarak 301
b. Nisbî Harçlarda Ödeme Zamanı 301
c. Fazla Harcın İadesi 310
d. Nisbî Karar ve İlâm Harcına Tâbi Dava Çeşitlerine Uygulamadan Örnekler 311
e. Nisbî Harcın Tarifede Belirtilen Asgari Haddin Altına Düşmesi Hâlinde Alınacak Harç 318
f. Davalının Tek Eyleminden Doğan Zarar Dolayısı ile Müteaddit Davacı Yararına Ayrı Ayrı Tazminat Hükmedilmiş Olması Hâlinde Nisbî Harç Hesabı 319
2. Maktu Harç 319
a. Genel Olarak 319
b. Maktu Harçlarda Ödeme Zamanı 319
c. Maktu Karar ve İlâm Harcına Tabi Dava ve İşlere Örnekler 319
D. Temyiz, İstinaf ve İtiraz Kanun Yoluna Başvurmada Harç 323
E. Keşif Harcı 324
III. ALINMASI GEREKEN KARAR VE İLÂM HARCININ TESBİTİNDE HÜKÜM TARİHİNDE YÜRÜRLÜKTE BULUNAN TARİFEDEKİ ORAN VE MİKTARLAR ESAS ALINIR 324
IV. BAZI ÖZEL DURUMLARDA KARAR VE İLÂM HARCI 325
A. Asli Müdahalede Harç 325
B. Fer’i Müdahalede Harç 327
C. Davaların Ayrılmasında (Tefrikinde) Harç 328
D. Davanın Yenilenmesinde Harç 328
E. Delil Tesbitinde Harç 331
F. Davadan Feragat Halinde Harç (Harçlar Kanunu, m. 22) 331
G. Kabul Halinde Harç (Harçlar Kanunu, m. 22) 333
H. Sulh Halinde Harç (Harçlar Kanunu, m. 22) 333
I. Davanın Islahında Harç 334
İ. Karşılık Davada Harç 334
J. Tesbit Davasında Harç 334
K. İhtiyari Dava Arkadaşlığında Harç 334
L. Objektif Dava Birleşmesinde Harç 335
M. Davaların Birleştirilerek Görülmesinde Harç 335
N. Müddeabihin Temlikinde Harç 336
O. Bozmadan Sonraki Hükümlerde Harç 336
Ö. Düzelterek Onama Kararlarında Onama Harcı Alınması Gerekip Gerekmediği 336
P. Kararın Onanması hâlinde Harç 339
R. Karar Düzeltme (Tashih-i Karar) Talebinde Harç 339
S. Yargılamanın İadesi (İade-i Muhakeme) Talebinde Harç 339
Ş. Adlî Yardım (Müzaheret) Hâlinde Harç 340
T. Hakem Kararlarının İnfazı Gerektiğinde Alınacak Harç 340
U. Yabancı Mahkeme İlâmlarının Tenfizi İçin Açılacak Davalarda Harç 341
V. HARÇLARIN ÖDENMEMESİ VEYA NOKSAN ÖDENMESİNİN SONUÇLARI 341
VI. NOKSAN HARCIN TAMAMLANMASI 343
VII. İSTİNAF VEYA TEMYİZ HARÇ VE GİDERLERİNİN EKSİK ÖDENMİŞ OLMASI YA DA HİÇ HARÇ ALINMAMIŞ OLMASI HÂLİNDE BUNUN TAMAMLATTIRILMASI USULÜ 345
A. İstinaf veya Temyiz Dilekçesi Verilirken, İstinaf veya Temyiz Harç ve Giderlerinin Eksik Ödenmiş Olması Halinde Bunun Tamamlattırılması Usulü 345
1. Genel Olarak 345
2. Bölge Adliye Mahkemeleri Kurulup, Göreve Başlama Tarihi Resmî Gazetede İlân Edilinceye Kadar Temyiz Kanun Yolu Bakımından Geçerli Olacak Hükümler ve Uygulama 349
a. Temyiz Harç ve Giderlerinin Tamamlattırılması Usul ve İşlemleri 349
b. Noksan Harç veya Giderlerin Tamamlanmaması Üzerine Verilecek Karar ile Bu Kararın Tebliği ve Temyizi 351
c. Hiç Harç Alınmamış Olması Halinde Yapılacak İşlem 351
aa. Bölge Adliye Mahkemeleri Kurulup, Göreve Başlama Tarihi Resmî Gazetede İlân Edildiği Tarihten itibaren İstinaf ve Temyiz Kanun Yolu Bakımından Geçerli Olacak Hükümler ve Uygulama 352
aaa. İstinaf ve Temyiz Harç ve Giderlerinin Tamamlattırılması Usul ve İşlemleri 352
bbb. Noksan Harç veya Giderlerin Tamamlanmaması Üzerine Verilecek Karar ile Bu Kararın Tebliği ve Temyizi 353
ccc. Hiç Harç Alınmamış Olması Halinde Yapılacak İşlem 354
VIII. HARÇTAN MUAFİYET VE İSTİSNALAR 354
A. Genel Olarak 354
B. Harçlar Kanununa Göre Harçtan Muaf Tutulan Kişilerle Harçtan İstisna Edilen Dava ve İşler (HK. m.13, 14, 123/2-3, 124) 355
1. Harçlar Kanununun 13. Maddesinde Yer Alan Muafiyet ve İstisnalar 355
2. Harçlar Kanununun 14. Maddesinde Yer Alan Muafiyet ve İstisnalar 359
3. Harçlar Kanununun 123. Maddesinde Yer Alan Muafiyet ve İstisnalar 359
4. Harçlar Kanununun 124. Maddesinde Yer Alan Muafiyet ve İstisnalar 361
C. Özel Kanunlar Gereğince Harçtan Muaf Tutulan Kişilerle Harçtan İstisna Edilen Dava ve İşlere Örnekler 361
D. Harçtan Muaf Olan Kişi, İdare veya Kurumların Taraf Olduğu Davalarda Harcın Hükmedilmesi Usulü 365
E. Harçtan Muaf Olmayan İdare ve Kurumlara Örnekler 367
IX. İCRA VE İFLÂS HARÇLARI 367
X. KANUN YARARINA TEMYİZ 372
XI. KONU İLE İLGİLİ İÇTİHATLAR 373
A. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararları 373
B. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararları 389
C. Yargıtay Hukuk Dairesi Kararları 515
D. Danıştay Kararları 730
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
HUKUK DAVALARINDA (YARGILAMA GİDERİ OLAN)
VEKÂLET ÜCRETİ
I. GENEL OLARAK VEKÂLET ÜCRETİ 771
A. Tanım 771
B. Dava Sonunda Haksız Çıkan Tarafa Yüklenen Avukatlık Ücreti Yargılama Giderlerinden Sayılır ve Re’sen Hükmedilir 771
C. Avukatlık Ücretinin Takdirinde, Hukukî Yardımın Tamamlandığı veya Dava Sonunda Hüküm Verildiği Tarihte Yürürlükte Olan Tarife Esas Alınır 774
D. Avukatlık Asgari Ücret Tarifeleri, Dava Vekilleri ve Dava Takipçileri Tarafından Takip Olunan Dava ve İşlerde de Uygulanır 775
E. Yargı Mercilerince Karşı Tarafa Yükletilecek Avukatlık Ücreti, Avukatlık Ücret Tarifesinde Yazılı Miktarlardan Az ve Üç Katından Fazla Olamaz 775
F. Kötü Niyet Sahibi Olan Davalı veya Hiçbir Hakkı Olmadığı Halde Dava Açmış Olan Davacı ile Bunları Vekil Yapmış İse Vekil beşyüz Türk Lirasından beşbin Türk Lirasına Kadar Disiplin Para Cezasına Mahkûm Edilir 775
G. Yargılama Giderlerinden Sayılan Maktu ve Nisbî Avukatlık Ücreti Avukata Değil, Davada Taraf Olan Davacı veya Davalı Lehine Hükmolunur 776
H. Yargılama Gideri Olan Vekâlet Ücretine İlişkin Hükümler Bir Usul Kuralı Niteliğinde Olup Aksine Bir Hüküm Bulunmadıkça Yapılan Değişiklik Derhal Uygulanır 781
I. Davayı Kazanan Tarafın Birden Fazla Vekili Varsa Yargılama Gideri Olarak Karşı Tarafa Bir Avukatlık Ücretinden Çoğu Yükletilemez 782
İ. Dava Dilekçesinin Yasal Noksanlıklar Nedeniyle Geçersiz Sayılması (İptali) Halinde, Mahkemece Davalı Yararına Vekâlet Ücreti Takdir ve Hükmedilmesi Gerekmez 782
J. Davada Yasal Hasım Durumunda Bulunanlar (Hazine ve Diğer Kamu Kurumları) Yargılama Giderleri ve Avukatlık Ücretinden Sorumlu Tutulamazlar. 782
K. Birden Fazla Davalı Aleyhine Açılan Davanın Reddinde, Ret Sebebi Ortak Olan Davalılar Vekili Lehine Tek, Ret Sebebi Ayrı Olan Davalılar Vekili Lehine İse Her Ret Sebebi İçin Ayrı Ayrı Avukatlık Ücretine Hükmolunur 783
L. Davada Haklı Çıkan Taraf Yararına Yargılama Gideri Olarak Vekâlet Ücretine Hükmedilebilmesi İçin Vekilinin Duruşmalara Girmiş Olması Şart Değildir 784
M. Dava Sonunda, Tarifeye Dayanılarak Karşı Tarafa Yüklenecek Vekalet Ücreti Avukata Ait Olup İş Sahibinin Borcu Nedeniyle Takas, Mahsup ve Haczedilemez 785
N. Avukat, Sözleşme ile Kararlaştırılan ve Hakim Tarafından Takdir Olunan Ücretinden Dolayı, Kendi Çalışması Sonucunda Müvekkilin Muhafaza Ettiği veya Kazandığı Mallar ve Davadaki Diğer Taraftan İlâm Gereğince Tahsil Edilecek Para Yahut Alınacak Mallar Üzerinde Diğer Alacaklılara Nazaran Rüçhan Hakkını Haizdir 786
O. İlâmlı Takiplerde, İlâmda Hükmedilmiş Olan Vekâlet Ücretine İlâm (karar) Tarihinden İtibaren Faiz İstenebilir 788
II. NİSBÎ VEKÂLET ÜCRETİ-MAKTU VEKÂLET ÜCRETİ 788
A. Nisbî Vekâlet Ücreti 788
B. Maktu Vekâlet Ücreti 791
III. ÖZELLİK ARZ EDEN BAZI DAVALARDA VEKÂLET ÜCRETİ 792
A. Nafaka Davalarında Vekâlet Ücreti 792
B. Tahliye ve Kira Tesbiti Davalarında Vekâlet Ücreti 792
C. Müddeabihin Temlikinde Vekâlet Ücreti 793
D. Şuf’a Davalarında Vekâlet Ücreti 793
E. Ortaklığın Giderilmesi (İzale-i Şüyu) Davalarında Vekâlet Ücreti 794
F. İstihkak Davalarında Vekâlet Ücreti 795
G. Tasarrufun İptali Davalarında Vekâlet Ücreti 796
H. Gayrimenkul Satış Vaadi Sözleşmesine Dayalı Davalarda Vekâlet Ücreti 796
I. Boşanma Davalarında Vekâlet Ücreti 796
İ. Kadastro Mahkemelerinde Görülen Davalarda Vekâlet Ücreti 797
IV. USULE İLİŞKİN NİHAÎ KARARLARDA VEKÂLET ÜCRETİ 800
A. Genel Olarak 800
B. Görevsizlik, Yetkisizlik ve Gönderme Kararlarında Vekâlet Ücretinin Özel Olarak İncelenmesi 801
1. 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun Yürürlükte Olduğu Dönemdeki Uygulama 801
2. 1 Ekim 2011 Tarihinden İtibaren Yapılacak Uygulama 805
a. Usule İlişkin Nihaî Kararla Davanın Sona Erdiği Hâllerde 805
b. Usule İlişkin Nihaî Kararla Davanın Sona Ermediği Görevsizlik, Yetkisizlik veya Gönderme Hâllerinde 805
V. BAZI ÖZEL DURUMLARDA VEKÂLET ÜCRETİ 807
A. Davadan Feragat Halinde Vekâlet Ücreti 807
B. Davayı Kabulde Vekâlet Ücreti 809
C. Sulh Halinde Vekâlet Ücreti 809
D. Aslî Müdahalede Vekâlet Ücreti 810
E. Fer’i Müdahalede Vekâlet Ücreti 811
F. Karşılık Davada, Davaların Birleştirilmesinde ve Ayrılmasında Ücret 812
